REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Panie kierowniku, pani prezes, pani sędzio - tytułowanie

Joanna Kubera
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Tytułowanie to z pewnością wyraz szacunku i kultury. Nie w każdym przypadku jednak używanie dokładnej nazwy stanowiska zajmowanego przez osobę, do której się zwracamy, jest konieczne.

REKLAMA

Obcokrajowcy poznający język polski dziwią się, że Polacy tak często „oficjalnie” się tytułują. Powodem są zachowane w licznych zwrotach zaimki „pan” i „pani”, służące powszechnie jako grzecznościowa forma w stosunku do osób obcych czy starszych. W dobie międzynarodowych kontaktów prywatnych i zawodowych coraz trudniej polszczyźnie utrzymać te historyczne naleciałości związane z przeszłością szlachecką. Brakuje jednak innego uniwersalnego tytułu. Niezbyt trafnym zamiennikiem jest próba wprowadzania kalki z języka angielskiego. Według etnolingwistów, polski odpowiednik „you” znajdować by się musiał gdzieś pomiędzy głęboko zakorzenionym w polszczyźnie zwrotem oficjalnym „pan/pani” i zarezerwowanym dla osób znajomych zaimkiem „ty”. Coraz powszechniejsze są oczywiście przypadki szybkiego przechodzenia na formę „ty” w miejscu pracy, szczególnie w młodych zespołach, ale wciąż dzieje się to poprzez rezygnację z formy grzecznościowej za zgodą obu stron. Całkowite wykluczenie z użycia formy „pan/pani” jest natomiast w języku polskim niemożliwe.

REKLAMA

Ważnymi tytułami w miejscu pracy są stanowiska kierownicze. Ich tytulatura nie jest szczególnie skomplikowana. Wyrażając szacunek dla osoby je zajmującej, należy użyć formuły „pan/pani plus nazwa stanowiska”, pamiętając o odpowiedniej odmianie drugiego członu w zależności od płci rozmówcy: „panie dyrektorze”, „panie kierowniku”, „panie prezesie”, ale: „pani dyrektor”, „pani kierownik”, „pani prezes”.

Kwestia żeńskiej odmiany nazw stanowisk pozostaje wciąż w języku polskim nierozstrzygnięta, dopuszczalne są zatem zarówno formy typu „pani kierownik”, jak i „pani kierowniczko”. Jednym z wyjątków jest tu częsty błąd w mowie potocznej dotyczący zawodu sędziego: kobieta piastująca to stanowisko to sędzia, nie - sędzina (wyraz w dawnej polszczyźnie oznaczający żonę sędziego). Mówimy zatem „pani sędzia” i „pani sędzio”.

Należy zwracać uwagę na to, aby pomijać tę część tytułu zawodowego, który obniża rangę rozmówcy. Do zastępcy dyrektora zwrócimy się zatem „panie dyrektorze”, do wiceministra - „panie ministrze”.

REKLAMA

Polacy upodobali sobie używanie nazwy zawodu jako tytułu. Moda ta, choć rozpowszechniona, jest jednak w wielu przypadkach po prostu nieelegancka. Powstają bowiem rozmaite formy pseudotytułów („pani sprzątaczko”, „panie kierowco”), niekoniecznie pełniących swą pierwotną funkcję - nobilitacji. Z pewnością podkreślanie w ten sposób (zwłaszcza niskiej) funkcji zawodowej rozmówcy nie należy do taktownych. W przypadku, gdy mamy do czynienia z osobą na stanowisku niekierowniczym, nie powinno się używać tytułu zawodowego: „pani sekretarko”, „panie asystencie”. W tej sytuacji należy zastosować formę „pan/pani”, dodając imię lub nazwisko. Zwrot „pan/pani plus nazwisko” jest formą uniwersalną w wielu krajach europejskich, na przykład w Niemczech. Polakom jednak kojarzy się on z biurokracją i bywa źle odbierany.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wyjściem z tej sytuacji jest coraz powszechniej używana forma „pan/pani plus imię”, dawniej uznawana za zbyt poufałą. Obecnie tego typu zwroty notuje się często nawet po pierwszej wymianie e-maili w korespondencji służbowej między osobami, które się nie znają. Obowiązkiem jest jednak w takim przypadku zachowanie pełnej formy imienia rozmówcy. Zdrobnienia stanowią zbytnie spoufalenie, a zatem nie są pożądane.

Prawdopodobnie forma „pan/pani plus imię” będzie coraz bardziej uniwersalna w języku polskim. Zmniejszyłoby to znacznie problemy związane z odpowiednim zwracaniem się do osób, z którymi wiążą nas wyłącznie stosunki zawodowe.

Joanna Kubera

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    „Laptop dla czwartoklasisty”. Uczeń oddaje stary darmowy laptop i otrzymuje nowy. Też darmowy. [Wyjaśnienia Ministra Cyfryzacji]

    Czwartoklasista oddaje komputer, by otrzymać drugi z programu „Laptop dla czwartoklasisty”. 

    180 zł za dzień służby żołnierza przy granicy. 112,5 zł za dzień służby spoza sfery przygranicznej [zmiany od 24 sierpnia 2023 r.]

    Dietę 250% otrzymają żołnierze Wojsk Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych zabezpieczający lub pełniący dyżurną zmianę bojową (DZB) na rzecz wschodniej granicy. Muszą zostać skierowani w podróż służbową w celu ochrony granicy państwowej. Wypłata diety nie wymaga służby bezpośrednio w strefie przygranicznej (o co trudno w przypadku formacji przeciwlotniczych, przeciwrakietowych i radiolokacyjnych).

    2024 r.: 2 wzory dla umów o pracę: rozwiązanie umowy za porozumieniem, wypowiedzenie umowy na czas określony [Aktualne okresy wypowiedzenia]

    Wzór rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron. Wzór wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. [Aktualne okresy wypowiedzenia]

    Premier Saksonii o migracji: sytuacja jest dramatyczna, kontrole na granicy z Polską i Czechami są konieczne

    W debacie na temat polityki migracyjnej premier Saksonii Michael Kretschmer (CDU) opowiedział się za szybkimi i zdecydowanymi środkami. Podkreślił, że „sytuacja jest dramatyczna", a stacjonarne kontrole na granicach z Polską i Czechami są koniecznie, by opanować sytuację – informuje portal Tagesschau.

    REKLAMA

    Bon 2500 zł na laptop od rządu. Czy nauczyciel ma obowiązek przynosić laptop do szkoły?

    Nauczyciele zgłaszają wątpliwości, czy korzystając z bonu 2500 zł na zakup laptopa, będą musieli ten komputer przynosić do szkoły i raportować dyrekcji szkoły, czy wykorzystują go na lekcjach.

    Dwa nowe przywileje zwolnionych pracowników kłopotem dla pracodawców [Nowelizacja przepisów]

    Przywileje ma tylko pracownik, który zaskarżył zwolnienie z pracy do sądu pracy. Polegają na przywróceniu do pracy bez czekania na prawomocny wyrok sądu. Inaczej mówiąc na czas procesu z pracodawcą pracownik dalej pracuje. Jak to zrobić?

    Jakie są prognozy na pierwszy tydzień jesieni?

    Jesień już w kalendarzu, ale czy w prognozach pogody też? Synoptycy z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej sprawdzają, jaka będzie pogoda w najbliższych dniach. 

    Język angielski to nie wszystko. Jakie języki obce są najchętniej wybierane przez uczniów?

    Jaki język obcy jest najpopularniejszy w polskich szkołach średnich? Jaki lektorat najchętniej wybierają studenci? W jakich krajach dzieci nie uczą się angielskiego? 

    REKLAMA

    Minister kultury: Będą darmowe bilety do muzeów dla młodzieży i emerytów

    Minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński poinformował o wprowadzeniu darmowego biletu do instytucji kultury dla młodzieży i emerytów

    R. Telus: Przygotowaliśmy program odtworzenia polskiego przetwórstwa

    Robert Telus, minister rolnictwa, podczas dożynek prezydenckich powiedział: "Przygotowaliśmy program odtworzenia przetwórstwa. Ważne jest stworzenie rolniczego handlu detalicznego. Nadal pomagamy Ukrainie w tranzycie zboża. Tranzyt wzrósł dwukrotnie. Niech ono płynie tam, gdzie jest potrzebne".

    REKLAMA