MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

MRiPS: Czy można umieścić pacjenta w DPS bez jego zgody?

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich wyjaśniło, że przyjęcie pacjenta do Domu Pomocy Społecznej wymaga jego świadomej zgody. Wyjątek stanowią sytuacje, gdy pacjent ma ustanowionego przedstawiciela ustawowego, który wyrazi taką zgodę. W przypadku braku możliwości uzyskania świadomej zgody, o pobycie pacjenta w DPS może zdecydować zezwolenie sądu opiekuńczego na udzielanie pacjentowi świadczeń zdrowotnych. 

„Zgodnie z wyrażoną przez Ministra Sprawiedliwości opinią niedopuszczalne jest, w oparciu o obecnie obowiązujące przepisy, przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody” – wyjaśnił wiceszef resortu rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

Pacjent DPS a badania psychiatryczne

W wyjaśnieniach wskazano też, że zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zdrowia psychicznego „art. 38 ust. 5 tej ustawy wymaga, aby osoba przyjęta do domu pomocy społecznej w jej trybie podlegała okresowym badaniom stanu zdrowia psychicznego w zakresie uzasadniającym jej pobyt w domu pomocy społecznej”. 

Badania stanu zdrowia psychicznego powinny być przeprowadzane co najmniej raz na pół roku. Ponadto do DPS przeznaczonego dla osób chorych psychicznie lub upośledzonych umysłowo sędzia ma prawo wstępu o każdej porze w celu kontroli legalności przyjęcia i przebywania osób z zaburzeniami psychicznymi, przestrzegania ich praw oraz kontroli warunków, w jakich one tam przebywają.

Jak wyjaśnił Stanisław Szwed przepisy dotyczące kontroli warunków przez sędziów nie dotyczą placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o których mowa w art. 67 i 69 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W odniesieniu do tych placówek stosuje się odpowiednio przepisy art. 43 o ochronie zdrowia psychicznego w zakresie przestrzegania praw osób, w stosunku do których zastosowano ograniczenie możliwości samodzielnego opuszczania DPS.

Stanisław Szwed zaznaczył też, że w związku z różnicami w regulacjach prawnych między domami pomocy społecznej należy dokonać, we współpracy z resortem sprawiedliwości i resortem zdrowia, analizy pod kątem możliwości ujednolicenia regulacji.