Nagroda jubileuszowa - porada

Pytanie:

Jeden z pracowników jednostki budżetowej 31 stycznia nabył po raz pierwszy prawo do nagrody jubileuszowej. Czy taka nagroda jest składnikiem wynagrodzenia za pracę? Czy jest to podstawa do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne? Z uwagi na to, że była to niedziela, jednostka budżetowa dokonała wypłaty 1 lutego. Jak jednostka powinna potraktować taką wypłatę? Czy będzie to zobowiązanie ze stycznia, czy z lutego?

Odpowiedź:

Nagroda jubileuszowa nie jest składnikiem wynagrodzenia za pracę, lecz dobrowolnym świadczeniem pracodawcy na rzecz pracownika. Nagrody, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat, nie stanowią podstawy naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne zgodnie z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161 poz. 1106 ze zm.).

Przychód w rozumieniu podatkowym powstał w dniu 1 lutego, a tym samym wypłacona nagroda jubileuszowa powinna być zakwalifikowana do przychodu za sierpień.

Uzasadnienie:

Istota nagrody jubileuszowej

Nagroda, pomimo że jest świadczeniem związanym z pracą, nie jest składnikiem wynagrodzenia za pracę, lecz dobrowolnym świadczeniem pracodawcy na rzecz pracownika, gdyż jej kwotowo oznaczona wysokość nie wynika z ustaleń stron czy umowy o pracę, ale powstaje na skutek jednostronnego oświadczenia woli pracodawcy, zazwyczaj po spełnieniu przez pracownika określonych warunków. Często możliwość i zasady przyznania przez pracodawcę nagrody wynikają bezpośrednio z zasad wynagradzania pracowników przyjętych w układach zbiorowych pracy, regulaminach wynagrodzeń, lub uzgodnionych w umowach o pracę.

Formą nagrody może być premia, która na ogół ma charakter motywacyjny i przybiera formę pieniężną.

Zobacz również: Dodatek funkcyjny

Uwaga!
Nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat, nie stanowią podstawy naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne zgodnie z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161 poz. 1106 ze zm.).

Nagroda jako przychód

Zgodnie z ogólną definicją przychodu zawartą w art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.; dalej: PodDochFizU), przychodem są:

1) w przypadku pieniędzy i wartości pieniężnych - kwoty i wartości otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym;

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź

2) w przypadku otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń - wartości otrzymanych świadczeń.

Przychodem są nie tylko otrzymane, ale również postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne. Z powyższego wynika, że przychód osiągnie zarówno podatnik, który pobrał pieniądze osobiście lub poprzez osobę trzecią działającą w jego imieniu i na jego rachunek, jak i ten, który nie pobrał pieniędzy, pod warunkiem jednak że były one postawione mu do dyspozycji. Przez sformułowanie "postawione do dyspozycji" należy rozumieć takie postawienie podatnikowi przysługujących mu pieniędzy i wartości pieniężnych, aby mógł on z nich swobodnie korzystać. Na przykład w przypadku obrotu bezgotówkowego momentem postawienia do dyspozycji będzie dzień uznania jego rachunku bankowego jako rachunku wierzyciela.

Otrzymanie środków pieniężnych może być efektem wręczenia, wypłaty lub doręczenia podatnikowi znaków pieniężnych przez inne osoby.

Przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne. Tak więc samo stwierdzenie przez osobę zobowiązaną, że podatnikowi przysługuje należność w określonej wysokości, nie stanowi jeszcze przychodu u podatnika, z zastrzeżeniem przychodów z działalności gospodarczej (art. 14 PodDochFizU).

Polecamy serwis: Finanse

Jeżeli przysługujące pracownikowi wynagrodzenie jest wypłacane w kasie pracodawcy, a nie jest przekazywane na konto bankowe pracownika, wówczas jeżeli pracownik nie stawi się w kasie i nie odbierze wynagrodzenia, nie będzie można uznać, że są to środki otrzymane przez pracownika. Jednak pomimo to będzie to przychód i powstanie obowiązek podatkowy, ponieważ pracownikowi postawiono to świadczenie pieniężne do dyspozycji w określonym dniu wypłaty.

Z orzecznictwa…

„Dniem uzyskania przychodów z kapitałów pieniężnych (odsetek od wkładów i środków na rachunkach bankowych) jest dzień powstania owych przychodów z kapitałów pieniężnych, a więc w przypadku bankowych lokat terminowych - upływ terminu, na jaki złożono zasoby pieniężne dla uzyskania przychodu w postaci odsetek
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 maja 1993 r., SA/Po 246/93, POP 1994, Nr 4, poz. 73.

„(…) przychód - a w konsekwencji dochód - pojawia się dopiero wtedy, gdy podatnik otrzymuje pieniądze, albo kiedy pieniądze są postawione do jego dyspozycji, a nie w chwili samego stwierdzenia przez osobę zobowiązaną, że podatnikowi przysługuje należność w określonej wysokości”.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 1994 r., SA/Wr 1804/93, POP 1996, Nr 5, poz. 160.

Zasada kasowa i zasada memoriałowa

Generalną zasadą w przypadku opodatkowania podatkiem dochodowym osób fizycznych jest, że przychód powstaje w momencie faktycznego uzyskania przez podatnika (postawienia do jego dyspozycji) określonych kwot. Jest to tzw. zasada kasowa.

Zasada ta doznaje jednak pewnych ograniczeń - w przypadku np. przychodów z działalności gospodarczej za przychody uważa się kwoty należne, choćby nie zostały otrzymane (tzw. zasada memoriałowa). Obecnie zasada kasowa nie ma zastosowania w przypadku przychodów:

1) z działalności gospodarczej - art. 14 PodDochFizU;

2) z działów specjalnych produkcji rolnej - art. 15 PodDochFizU;

3) z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, papierów wartościowych, a także z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi - art. 17 ust. 1 pkt 6 PodDochFizU;

4) uzyskanych jako nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny - art. 17 ust. 1 pkt 9 PodDochFizU;

5) z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych - art. 17 ust. 1 pkt 10 PodDochFizU;

6) z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz praw majątkowych lub innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 i art. 19 PodDochFizU;

7) nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych - art. 20 ust. 3 PodDochFizU;

Jak wynika z powyższego, nagroda jubileuszowa nie kwalifikuje się do tego katalogu przychodów rozliczanych według metody memoriałowej.

To oznacza, że w omawianym przypadku przychód w rozumieniu podatkowym z tytułu otrzymania nagrody jubileuszowej powstał u pracownika w dniu 1 lutego, a tym samym wypłacona nagroda jubileuszowa powinna być zakwalifikowana przez jednostkę do przychodu za sierpień.

Podstawa prawna:

Art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.).

Polecamy serwis: Pracownicy