REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona przyrody – dziedzictwa i bogactwa narodowego ( cz.2)

dr Hanna Sztrantowicz

REKLAMA

Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000, to prowadzony od 1992 roku system ochrony przyrody na terenie Unii Europejskiej. W Polsce Natura 2000 jest najmłodszą z form ochrony przyrody wprowadzoną w 2004 roku.

Program Natura 2000 ma za zadanie zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Ochrona tych obszarów polega na tym by nie pogarszać obecnego stanu tych terenów.

REKLAMA

Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje :

•    obszary specjalnej  ochrony ptaków (OSO),

•    specjalne obszary ochrony siedlisk przyrodniczych i siedlisk dziko występujących roślin i zwierząt (SOO),

•    obszary mające znaczenie dla wspólnoty.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obszary Natura 2000 są wyznaczane na podstawie dwóch dyrektyw UE:

•    Dyrektywy Siedliskowej 79/409/EWG z 21 kwietnia 1979 r.

•    Dyrektywy Ptasiej 92/43/EWG z 21 maja 1992 r.

Najistotniejsze zapisy tych dyrektyw dotyczą wyznaczania, ustanawiania i funkcjonowania Europejskiej Sieci Ekologicznej.

Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość obszaru objętego różnymi formami ochrony przyrody określonymi ustawą o ochronie przyrody, albo obszar nie objęty żadną ochroną. Z tego powodu ustawa wprowadza nową formę ochrony przyrody – obszar Natura 2000. Takie rozwiązanie wynika z faktu, że na obszarze Natura 2000 ochronie będą podlegały siedliska przyrodnicze, siedliska gatunków zwierząt i roślin wymienionych w załącznikach do dyrektywy, a nie wszystkie składniki przyrody np.: w rezerwacie przyrody. Ponadto Dyrektywa Siedliskowa stanowi, że podejmowane zgodnie z nią działania będą uwzględniać wymogi gospodarcze, społeczne i kulturowe oraz cechy regionalne i lokalne.

Unia Europejska nakazuje ochronę cennych obszarów, ale każde państwo samo decyduje, jakie obszary obejmie Program i w jaki sposób będzie je chronić.

Listę proponowanych obszarów do sieci Natura 2000 Polska musiała przesłać Komisji Europejskiej do dnia akcesji, a więc do 30 kwietnia 2004 r.

Przedstawiona Komisji Europejskiej propozycja Polskiej Sieci Natura 2000 obejmuje jedną piątą obszaru Polski. Wyznaczono ponad 1000 obszarów, które zostały powołane na podstawie rządowej decyzji.

Minister Środowiska określił w postaci rozporządzeń  (z 21 lipca 2004 r.;  16 maja 2005 r.;  27 października 2008 r. ):

•    rodzaj siedlisk przyrodniczych,

•    gatunki roślin i zwierząt, w tym o znaczeniu priorytetowym, wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszaru Natura 2000,

•    sposób wyboru liczby gatunków, siedlisk, sposobu ich ochrony oraz powierzchnię obszaru,

•    plany ochrony dla obszaru Natura 2000 na 20 lat,

•    tryb opracowania i zakres planu ochrony ( Rozporządzenia z 30 marca 2005 r.; 17 lutego 2010 r.; 30 marca 2010 r.)

Ministerstwo Środowiska nie tylko przygotowuje przepisy prawne, ale również koordynuje funkcjonowanie obszarów Natura 2000. Natomiast Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska ustanawia nadzór nad obszarem, ustanawia w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, plan zadań ochrony, kierując się koniecznością utrzymania i przywracania do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000.

Plan zadań ochrony powinien zawierać:

•    opis granic obszaru i mapę obszaru,

•    identyfikację istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt i ich siedlisk będących przedmiotem ochrony,

•    cele działań ochronnych,

•    określenie zadań ochronnych ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie,

•    wskazanie do zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, planach zagospodarowania przestrzennego województw,

•    wskazanie terminu sporządzenia planu.


Zakres działań ochronnych powinien obejmować m.in.

•    ochronę czynną lub odtwarzanie siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, będących przedmiotem ochrony

•    utrzymanie korytarzy ekologicznych łączących obszary Natura 2000

•    rozmieszczenie obiektów i urządzeń służących celom ochrony

•    stosunki wodne, w tym gospodarowanie wodami

•    gospodarkę rolną, leśną i rybacką

•    warunki zagospodarowania terenów oraz ich użytkowania, w tym w zależności od potrzeb wskazanie:

             - terenów przeznaczonych pod zabudowę

             - lokalizację infrastruktury technicznej i komunikacyjnej

             - lokalizację infrastruktury turystycznej i edukacyjnej

REKLAMA

Na obszarze Natura 2000 (poza parkami narodowymi i rezerwatami) nie podlega ograniczeniu działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów bezpieczeństwa przeciwpowodziowego oraz działalność gospodarcza rolna, leśna, łowiecka i rybacka, a także amatorski połów ryb, jeżeli nie oddziałuje znacząco negatywnie na cele ochrony obszaru Natura 2000.

Podejmowane na obszarach Natura 2000 przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko ( Rozporządzenie MŚ z 26 lipca 2002 r.) a nie związane z ich ochroną, wymagają przeprowadzenia odpowiedniej oceny oddziaływania na zasadach określonych w przepisach i uzyskania zezwolenia. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może nakazać natychmiastowe wstrzymanie działań, które podjęte zostały bez odpowiednich decyzji i niezgodnie z ustaleniami planu zadań ochronnych przewidzianych dla danego terenu Natura 2000. Może też nakazać w odpowiednim terminie podjęcie niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu danego obszaru.

Polska uznała, że każdy teren Natura 2000 otrzyma osobny plan zadań ochronnych-rodzaj katalogu czynności i zadań preferowanych, dopuszczalnych i wykluczonych. Większość planów powstanie po 2013 roku. Przewidzianych jest 1000 planów (1000 obszarów zgłoszone zostało do Sieci w UE – Natura 2000. org.pl), do dziś opracowano tylko jeden plan.

Projekt planu ochrony dla Natura 2000 lub jego części wymaga zaopiniowania przez:

•    dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, jeśli obszar obejmuje teren zarządzany przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe,

•    dyrektora urzędu morskiego jeśli obszar dotyczy terenu morskiego,

REKLAMA

Ponadto sporządzający projekt planu ochrony umożliwi zainteresowanym osobom i podmiotom prowadzącym działalność w obrębie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, dla których ochrony wyznaczono dany obszar, udział w pracach związanych ze sporządzaniem tego projektu.

Ustawa o ochronie przyrody nakazuje by ustanowienie planu ochrony było poprzedzone przeprowadzeniem postępowania z udziałem społeczeństwa na zasadach określonych w ustawie o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, oraz udziale społeczeństwa w ochronie środowiska.

Na dwóch etapach powstawania Programu Natura 2000 powinno nastąpić jego przedstawienie i szerokie uzgodnienie. Pierwszy etap dawno już minął a dotyczył wyznaczenia listy terenów objętych Programem. Zgodnie z informacjami Ministerstwa Środowiska, sporządzony w 2004 roku ekspercki projekt takiej listy był poddany konsultacjom z zainteresowanymi stronami, w tym w szczególności z Lasami Państwowymi, organizacjami gospodarki wodnej i transportu, organizacjami pozarządowymi i społecznymi.

Czy jednak uspołecznienie decyzji (wyznaczenie obszarów) nie było pozorne?  Wydaje się, że za mały był i obecnie jest udział administracji samorządowej a również samych mieszkańców. Większość społeczności lokalnej wie co najwyżej, że na ich terenach taki obszar został wyznaczony, ale nie znają jego zasięgu a co ważniejsze zasad ochrony. Tymczasem większość zadań ochronnych musi być zaakceptowana bo będzie realizowana przez mieszkańców.

Samorządy różnego szczebla muszą aktywnie włączyć się w tworzenie programów, aby tereny którymi dysponują nie stały się cenne przyrodniczo a zablokowane gospodarczo. Władze lokalne muszą też podjąć trud pośredniczenia w formie informacji, między opracowującymi programy a swoimi mieszkańcami. Jeśli nie będzie rzetelnej informacji programy będą pozornie uzgadniane, a mieszkańcy nie wyrażą poparcia dla takich działań.

Przed ostatecznym zaakceptowaniem programu przez wszystkie strony, należałoby dodatkowo wykonać:

•    analizę wpływu programu na obowiązujące plany zagospodarowania przestrzennego oraz na studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

•    analizę skutków dla gospodarki

•    analizę kosztów wdrażania programu oraz wskazania źródeł finansowania

•    rzetelne uzgodnienia i konsultacje społeczne

•    szeroką lokalną informację o danym obszarze z uwzględnieniem pomocy lokalnych mediów i ośrodków dydaktycznych

Program Natura 2000 ma być promocją polskiej przyrody w Unii Europejskiej, a jego powstanie na wzór krajów unijnych musi być konsultowane i uzgodnione ze wszystkimi zainteresowanymi stronami. Przy słabym włączeniu w jego tworzenie społeczności lokalnych - spowoduje tylko lawinę protestów.

dr Hanna Sztrantowicz

samorzad.infor.pl

 
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Umiejętności polskich piętnastolatków powyżej średniej OECD i UE [Badanie PISA 2022]

    We wszystkich trzech obszarach objętych międzynarodowym badaniem PISA 2022 wyniki polskich piętnastolatków są powyżej średniej dla krajów OECD oraz powyżej średniej uzyskanej przez uczniów z Unii Europejskiej. Jednocześnie są one niższe niż w poprzedniej edycji badania - poinformowano 5 grudnia 2023 r. Główną badaną dziedziną były umiejętności matematyczne.

    Jakim powietrzem oddychają dzieci w szkołach i przedszkolach? Temat stężenia dwutlenku węgla w budynkach to problem pomijany, nierozumiany - a wpływa na zdrowie, koncentrację, samopoczucie

    O tym jak wpływa stan techniczny budynków szkół i przedszkoli na powietrze jakim oddychają uczniowie i dlaczego problem jakości powierza i stężenia w nim dwutlenku węgla jest pomijany i nierozumiany – rozmawiamy z Elżbietą Lemańską-Błażowską z organizacji Rodzice dla Klimatu.

    Zimno? W tym miasteczku temperatura spadła do minus 58 stopni Celsjusza!

    Minus 58 stopni Celsjusza - taką temperaturę odnotowano w miejscowości Ojmiakon na Syberii, w republice Jakucji. Szacuje się, że z powodu wiatru i wilgoci odczuwalna temperatura może wynosić nawet minus 63 stopnie! Informacje podała agencja Reutera.

    Od 6 grudnia będzie można się zaszczepić przeciw COVID-19. Jak się zapisać? Kto jest w grupie ryzyka?

    Od 6 grudnia 2023 r. wszystkie osoby powyżej 12 r.ż. będą mogły zaszczepić się szczepionką Nuvaxovid firmy Novavax zmodyfikowaną na podwariant koronawirusa XBB.1.5. Skierowanie na szczepienie będzie wystawione automatycznie przez system w nocy z 5 na 6 grudnia. 

    REKLAMA

    Ratusz zatwierdził. Feministki zamiast świętych w nazwach ulic w Barcelonie

    Ratusz Barcelony zatwierdził zmianę nazw ulic w stolicy Katalonii, usuwając z nich imiona świętych: Rafała, Magdaleny, Agaty oraz Róży. Ich miejsce zajmą nazwiska działaczek feministycznych, podały władze hiszpańskiego miasta.

    Większe bezpieczeństwo na drogach i przyjazna przestrzeń. Nowoczesne oświetlenie ulic z programem „Rozświetlamy Polskę”

    Ponad miliard złotych w rządowym programie „Rozświetlamy Polskę” trafi do samorządów na wymianę oświetlenia drogowego na energooszczędne. 

    Zima to najtrudniejszy czas dla osób w kryzysie bezdomności. A w Polsce jest ich około 30 tys.

    Bezdomność najbardziej doskwiera zimą. To wtedy  wtedy odnotowuje się wśród osób w kryzysie bezdomności największą liczbę zgonów, a liczba potrzebujących gwałtownie rośnie. 

    Kontrowersyjna ustawa "wiatrakowa". O co chodzi? Marszałek Hołownia: intencje były dobre

    Wielkie kontrowersje oraz emocje budzi tzw. ustawa wiatrakowa. Wyjaśniamy o co dokładnie chodzi. Posłowie PiS stawiają szereg zarzutów proponowanym przez posłów Polski 2050-Trzeciej Drogi i Koalicji Obywatelskiej przepisom. Chodzi przede wszystkim o zmniejszenie odległości elektrowni wiatrowych od zabudowań mieszkalnych oraz o stworzenie możliwości wywłaszczeń czy szybszego odrolnienia gruntów pod budowę tych elektrowni. Intencje były dobre, popełniono błędy w komunikacji, w wytłumaczeniu, o co dokładnie chodzi - powiedział 4 grudnia 2023 r. w Polsat News marszałek Sejmu Szymon Hołownia. "Ludzie nie mogą mieć wątpliwości, że nie będzie wiatraków w parkach narodowych, że nikt nie chce stawiać im wiatraków 300 metrów od domu" - dodał.

    REKLAMA

    Maluch plus. Nabór wniosków dla gmin trwa do 31 grudnia 2023 r. Do podziału jest 5,5 mld zł

    Do końca 2023 r. gminy mogą składać wnioski w ramach drugiego naboru do programu „Maluch plus”. W 2023 r. ministerstwo rodziny i polityki społecznej zwiększyło budżet programu do 5,5 mld zł, co ma pozwolić na utworzenie ponad 102 tys. nowych miejsc opieki nad najmłodszymi dziećmi.

    Czy zespół ds. orzekania może przyjść do domu osoby niepełnosprawnej i przyznać punkty? [Świadczenie wspierające]

    To częste pytanie czytelników "Mam kłopoty z poruszaniem się. Jestem przykuty do łóżka. Nie opuszczam mieszkania. W jaki sposób spotkam się z wojewódzkim zespołem ds orzekania o niepełnosprawności.?"

    REKLAMA