REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Realne zagrożenie toksycznymi składowiskami

Paweł Gren

REKLAMA

W Polsce zlikwidowano większość odkrytych do tej pory składowisk substancji toksycznych zwanych mogilnikami. Jednak ani Ministerstwo Środowiska, ani urzędy marszałkowskie nie mają pełnego rozeznania, czy tereny po zlikwidowanych obiektach są bezpieczne.

Tylko nieliczni starostowie prowadzą poszukiwania nieodkrytych jeszcze składowisk. To może być tykająca bomba ekologiczna – ostrzega Najwyższa Izba Kontroli (NIK). Od lat 60. XX w. przeterminowane środki ochrony roślin składowano w tzw. mogilnikach, czyli betonowych lub ceglanych zbiornikach zagrzebanych w ziemi lub ulokowanych w starych obiektach militarnych. Na początku lat 90., wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, rozpoczęło się poszukiwanie, inwentaryzowanie i niszczenie tych skupisk toksycznych substancji zagrażających środowisku naturalnemu.

Dane ogólne

Do 30 czerwca 2011 r. zlikwidowano ponad 90% przeterminowanych środków ochrony roślin, ulokowanych w 211 zinwentaryzowanych mogilnikach. Koszty tej operacji wyniosły co najmniej 175 mln zł. Z pozostałych 31 obiektów 20 było w trakcie likwidacji (12 w woj. zachodniopomorskim, siedem w łódzkim oraz jeden w warmińsko-mazurskim). W przypadku 11 mogilników prac jeszcze nie rozpoczęto (pięć w woj. podlaskim, dwa w zachodniopomorskim, dwa w dolnośląskim, po jednym w mazowieckim i opolskim).

Zdaniem NIK główną przyczyną niewykonania założeń planu był brak jednoznacznego określenia w przepisach organu administracji odpowiedzialnego za likwidację składowisk. W rezultacie kontrolerzy zetknęli się z sytuacją przerzucania odpowiedzialności – w skontrolowanych urzędach marszałkowskich panowało przekonanie, że likwidacja mogilników należy do kogoś innego. Wskazywano na Lasy Państwowe, starostów, gminy, prezydentów i burmistrzów miast czy właścicieli terenów. Jednak, zdaniem Ministerstwa Środowiska – które podziela NIK – to zadanie samorządów województw, gdyż tylko one są w stanie na swoim obszarze przeprowadzić ten proces kompleksowo.

Sam proces likwidacji mogilników przebiegał prawidłowo. Izba dokładnie prześledziła działania przy likwidacji 37 z 43 mogilników w latach 2009–2010 w czterech województwach: mazowieckim, łódzkim, kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim. Kontrola wykazała, że dochowano wszystkich procedur, prawidłowo transportowano i unieszkodliwiono przeterminowane środki ochrony roślin.

Szczegóły raportu

W terminie przyjętym w „Krajowym planie gospodarki odpadami 2010” zapewniono likwidację 94% przeterminowanych środków ochrony roślin w rozpoznanych miejscach ich składowania, a likwidację 4,5% prowadzono w 2011 roku.

Do 30 czerwca 2011 r. nie został rozpoczęty proces utylizacji 1,5% przeterminowanych środków ochrony roślin. Pozyskane przez samorządy województw środki na likwidację mogilników z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej zostały wydatkowane legalnie i gospodarnie.

Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia stan realizacji monitoringu miejsc po likwidacji mogilników i prac poszukiwawczych dotychczas niezinwentaryzowanych miejsc gromadzenia przeterminowanych środków ochrony roślin.

Brak pełnej realizacji tych zadań:

● uniemożliwia dokonanie wiarygodnej oceny wyeliminowania zagrożeń na terenach po zlikwidowanych dotychczas mogilnikach,

● może skutkować pozostawieniem w kraju miejsc potęgujących, wraz z upływem czasu, możliwość skażenia środowiska naturalnego pestycydami.

Do końca I połowy 2011 r. zlikwidowano w kraju 18 516,110 Mg przeterminowanych środków ochrony roślin (w 211 z 242 mogilników i 98 magazynach), w trakcie likwidacji było około 890 Mg środków, nie rozpoczęto zaś likwidacji około 305 Mg środków.

Opóźnienia w odniesieniu do terminu ustalonego w „Krajowym planie gospodarki odpadami 2010” (koniec 2010 r.) wynikały z:

● braku jednoznacznego wskazania w tym planie, jak i w przepisach organów odpowiedzialnych na terenie województw za realizację zadań związanych z likwidacją mogilników,

● trudności z nadzorowaniem i egzekwowaniem realizacji tych zadań, jakie powstały po roku od wejścia w życie „Krajowego planu gospodarki odpadami 2010”, w związku z wdrażaniem zmian dotyczących organów i ich kompetencji w zakresie gospodarki odpadami i ochrony środowiska,

● rozpoczęcia działań związanych z likwidacją mogilników w ostatnich dwóch latach obowiązywania „Krajowego planu gospodarki odpadami 2010” (w latach 2009–2010),

● usytuowania mogilników na nieruchomościach podmiotów, które nie zakładały tych obiektów i nie gromadziły w nich przeterminowanych środków ochrony roślin,

● opóźnień w wyłanianiu wykonawców likwidacji mogilników,

● ograniczeń w możliwości uzyskania przez podmioty prywatne dofinansowania na likwidację mogilników ze środków funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

W czterech województwach, które likwidowały mogilniki w latach 2009–2011, w sześciu składowiskach objętych kontrolą likwidacja została przeprowadzona prawidłowo, w sposób zapewniający jak najmniejsze oddziaływanie obiektów na środowisko. Przeprowadzono badania zanieczyszczenia gruntu na terenie likwidowanych mogilników. Samorządy czterech z sześciu objętych kontrolą województw pozyskały na likwidację mogilników 40 926,2 tys. zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW). Do 30 czerwca 2011 r. wydatkowano 27 513 tys. zł (patrz wykres).

Zdaniem NIK niedostatecznie był realizowany monitoring miejsc po likwidacji mogilników, z powodu braku wskazania zarówno w „Krajowym planie gospodarki odpadami 2010”, jak i pozostałych regulacjach dotyczących ochrony środowiska, podmiotów odpowiedzialnych za to zadanie. Tylko samorządy dwóch z ośmiu województw, w których nie zakończono likwidacji mogilników, porozumiały się ze starostami w sprawie monitoringu zagrożeń środowiska w takich miejscach, a jeden z samorządów dysponował bieżącymi informacjami z monitoringu prowadzonego przez Inspekcję Ochrony Środowiska.

W niewielkim zakresie były wykonywane prace poszukiwawcze dotychczas niezinwentaryzowanych miejsc składowania przeterminowanych środków ochrony roślin, również z powodu nieujęcia tego zadania w wojewódzkich planach gospodarki odpadami. Samorządy wszystkich sześciu objętych kontrolą województw nie zadbały też o ujęcie tego zadania w powiatowych planach gospodarki odpadami (PPGO), a z 86 powiatów w tych województwach prace poszukiwawcze prowadzono tylko w dziewięciu (w woj. mazowieckim w żadnym z 31 zaopiniowanych przez Zarząd Województwa PPGO nie uwzględniono prowadzenia prac poszukiwawczych). W województwie zachodniopomorskim 11 PPGO nie uwzględniało prowadzenia prac poszukiwawczych, a w województwie kujawsko-pomorskim – 19 PPGO. W województwie śląskim tylko w trzech z 36 PPGO powiatów i miast na prawach powiatu były zapisy o prowadzeniu prac poszukiwawczych dotychczas niezinwentaryzowanych miejsc składowania przeterminowanych środków ochrony roślin. W województwie podlaskim dwa z 14 PPGO (powiatów ziemskich) uwzględniały prowadzenie takich prac.

Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji - Zamów prenumeratę >>

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZNP: Pominięci nauczyciela otrzymają bon 2500 zł. Nauczyciele szkół średnich także z bonem

Plan rządu: W okresie styczeń - marzec 2025 r. rozpocznie się dystrybucja bonów dla nauczycieli klas I-III i szkół ponadpodstawowych. Bon umożliwi zakup np. laptopa. Jego wartość 2500 zł.  

Od 1 stycznia 2026 r. zasiłek pogrzebowy w wysokości 7000 zł. Komentarz Polskiej Izby Branży Pogrzebowej

Od 1 stycznia 2026 r. zasiłek pogrzebowy w wysokości 7000 zł. Komentarz Polskiej Izby Branży Pogrzebowej. Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano nowy projekt nowelizacji zakładający zwiększenie zasiłku pogrzebowego.

Rząd: W szkołach oświadczenia rodziców zastąpią zaświadczenia. Drobna różnica dużym ułatwieniem dla wszystkich

Oświadczenia rodzice złożą z własnoręcznym podpisem przed wycieczką (jako opiekunowie uczniów). Dokument opatrzony będzie rygorem odpowiedzialności karnej. Dokument ten zastąpi zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego potwierdzające, że rodzice nie są przestępcami seksualnymi (taka okoliczność wyklucza możliwość sprawowania opieki nad dziećmi).

Nauczyciele alarmują: Dodatki procentowe do pensji samorządy zamieniają nam na dodatki stałe. Stracimy na inflacji

Taka sytuacja miała miejsce w Bochni - samorządowcy zamienili dodatki do pensji nauczycieli, które rosły procentowo wraz z podwyżkami na sztywno określone kwoty. W efekcie inflacja i podwyżki nie będą zwiększały wartości dodatków.

REKLAMA

Dostęp do bezpłatnych leków dla dzieci i seniorów. Kto będzie mógł wystawić receptę? [nowelizacja]

Dostęp do bezpłatnych leków dla dzieci i seniorów. Kto będzie mógł wystawić receptę? Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy zwiększającej dostępność do bezpłatnych leków dla osób do 18 roku życia i powyżej 65 roku życia.

Bon senioralny. Usługi dla seniorów od 75 roku życia. Do 12 grudnia 2024 r. trwają konsultacje ws. projektu ustawy

Bon senioralny. Usługi dla seniorów od 75 roku życia. Do 12 grudnia 2024 r. trwają konsultacje ws. projektu ustawy o bonie senioralnym. Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów ustalono na II kwartał 2025 r.

Od 28 czerwca 2025 r. proste, jasne, dostępne i zrozumiałe informacje o usługach płatniczych? Komentarz ekspercki

Od 28 czerwca 2025 r. proste, jasne, dostępne i zrozumiałe informacje o usługach płatniczych? Komentarz ekspercki. Co zmieni ustawa zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze?

W 2025 r. dodatek za wysługę lat 1242,2 zł po podwyżce. Da to 7453,2 zł brutto nauczycielom dyplomowanym. Tym doświadczonym

W 2025 r. dodatek za wysługę lat wyniesie 1242,2 zł. Da to 7453,2 zł brutto nauczycielom dyplomowanym. Tym z 20-letnim stażem.

REKLAMA

Darmowe szkolenia dla nauczycieli przedszkolnych oraz dla nauczycieli szkolnych. Nowy projekt na rzecz kompetencji cyfrowych

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało o nowych projektach na rzecz kompetencji cyfrowych nauczycieli. Resort wskazał, że szkolenia obejmą nauczycieli szkolnych oraz przedszkolnych. Poniżej informacje dotyczące projektu. 

Czy w Polsce będzie zakaz używania telefonów komórkowych w szkole jak w Norwegii? Smartfony dzieci w przedszkolu i zerówce - MEN: trzeba to uregulować

Zdaniem wiceministra edukacji Pauliny Piechny-Więckiewicz na pewno trzeba uregulować kwestię dostępu do smartfonów, jeżeli chodzi o przedszkola i nauczanie początkowe. Wiceminister poinformowała też, że Ministerstwo Edukacji Narodowej analizuje sytuację dotyczącą używania telefonów komórkowych w szkołach. MEN analizuje w szczególności przepisy (i ich działanie w praktyce) obowiązujące w Norwegii, gdzie w lutym 2024 r. Norweska Dyrekcja ds. Edukacji wydała zalecenie zakazu używania przez uczniów telefonów komórkowych oraz tzw. zegarków inteligentnych w szkołach podstawowych, gimnazjach oraz szkołach średnich.

REKLAMA