REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy gmina ma prawo pierwokupu działki?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
RynekPierwotny.pl
Portal internetowy poświęcony nowym nieruchomościom
Kiedy gmina ma prawo pierwokupu działki?
Kiedy gmina ma prawo pierwokupu działki?
Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prawo pierwokupu działki - gmina w pewnych okolicznościach posiada takie prawo. Wyjaśniamy, kiedy władze samorządowe mogą skorzystać z takiego przywileju.

Gmina - prawo pierwokupu

Rodzime przepisy w niektórych sytuacjach przyznają samorządom szczególne uprawnienia. Taka sytuacja wynika m.in. z konieczności prowadzenia przez samorządowców odpowiedniej polityki w zakresie inwestycji publicznych. Przykładem ważnego przywileju jest prawo pierwokupu gruntów, którym w pewnych okolicznościach dysponują gminy. Eksperci portalu RynekPierwotny.pl postanowili wyjaśnić, w jakich okolicznościach może zostać użyte takie prawo i jak ono działa. Warto pamiętać, że transakcja dotycząca działki objętej prawem pierwokupu przebiega nieco inaczej niż zwykła sprzedaż gruntu.

REKLAMA

Kiedy gmina może podkupić działkę?

Osoby zainteresowane tematem pierwokupu, powinny zajrzeć do ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 1997 nr 115 poz. 741). Wspomniany akt prawny informuje, że prawo pierwokupu przysługujące gminie może dotyczyć nie tylko własności gruntu, ale również użytkowania wieczystego. Konkretniej rzecz ujmując, gmina posiada prawo pierwokupu w odniesieniu do:

  1. własności niezabudowanej nieruchomości, którą obecny sprzedawca nabył wcześniej od Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego (uwaga: stan nieruchomości w kontekście zabudowy ocenia się dopiero na dzień powtórnej sprzedaży)
  2. prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej (niezależnie od wcześniejszych okoliczności nabycia gruntu)
  3. własności nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa użytkowania wieczystego takiej nieruchomości
  4. własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości przeznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele publiczne oraz nieruchomości posiadającej wydaną decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
  5. własności nieruchomości położonej na obszarze rewitalizacji lub obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji

Warto dodać, że powyższe punkty 1 oraz 2 nie znajdują zastosowania do nieruchomości przeznaczonych w planie miejscowym na cele rolne lub leśne oraz gruntów wykorzystywanych na wspomniane cele (w razie braku miejscowego planu).

Gmina nie może ingerować w rodzinną sprzedaż działki

REKLAMA

Z punktu widzenia aktualnego właściciela i jednocześnie przyszłego sprzedawcy, prawo pierwokupu nieruchomości, które posiada gmina jest dość problematyczne. Chodzi między innymi o to, że brak pewności co do możliwości sfinalizowania transakcji może odstraszać niektórych nabywców. Warto zatem pamiętać, że ustawa o gospodarce nieruchomościami przewidziała wyłączenie zastosowania gminnego pierwokupu w niektórych przypadkach. Przykładem jest sytuacja, w której prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione na skutek zamiany nieruchomości. Pierwokup nie ma miejsca również wtedy, gdy prawo własności lub użytkowania wieczystego ustanowiono jako odszkodowanie albo rekompensatę za utratę własności nieruchomości.

Ważne i częste wyłączenie pierwokupu przysługującego gminie dotyczy także sprzedaży prawa użytkowania wieczystego lub własności nieruchomości gruntowej na rzecz osób bliskich dla sprzedawcy. W myśl ustawy o gospodarce nieruchomościami, osobą bliską jest zstępny, wstępny, brat lub siostra, dziecko brata lub siostry, małżonek, osoba przysposabiająca lub przysposobiona, a także osoba, która pozostaje ze zbywcą faktycznie we wspólnym pożyciu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dopiero druga umowa przenosi prawo własności gruntu

REKLAMA

Problematyczny charakter gminnego prawa pierwokupu wiąże się z faktem, że wymusza ono na stronach transakcji podpisanie umowy warunkowej sprzedaży. Wspomniana umowa przewiduje przeniesienie własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego pod warunkiem nieskorzystania z pierwokupu przez samorząd. Po sporządzeniu aktu notarialnego, notariusz jest zobowiązany do powiadomienia organu uprawnionego do wykonania prawa pierwokupu (tj. wójta, burmistrza lub prezydenta miasta). Wójt, burmistrz albo prezydent miasta ma miesiąc na podjęcie decyzji o ewentualnym wykorzystaniu prawa pierwokupu i nabyciu gruntu za cenę przewidzianą we wcześniej zawartej umowie.

Wykonanie prawa pierwokupu przez gminę wymaga złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego (domyślnie u tego samego notariusza, który zawiadomił o transakcji). Jest to scenariusz niekorzystny dla niedoszłego nabywcy, który nie może liczyć na ewentualny zwrot poniesionych kosztów notarialnych. Jeżeli natomiast gmina nie wykorzysta prawa pierwokupu, to strony wcześniej zawartej umowy powinny podpisać drugi akt notarialny, który przeniesie własność nieruchomości.

Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Czy Polska wprowadzi kontrole?

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Czy Polska wprowadzi kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów?

Premier D. Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

REKLAMA

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

Nowe standardy żywienia w szpitalach 2025: Ministerstwo Zdrowia wprowadza obowiązkowe diety dla pacjentów [PROJEKT]

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia, które ma ujednolicić standardy żywienia pacjentów w szpitalach. Zmiany mają zagwarantować zdrowe, zbilansowane i dostosowane do stanu zdrowia posiłki, a także zwiększyć transparentność i jakość usług cateringowych w placówkach medycznych.

REKLAMA