REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak spełniają swoje zadania izby wytrzeźwień

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Sobiech

REKLAMA

Za to, że izby wytrzeźwień nie spełniają wielu standardów, winę ponoszą również jednostki samorządu terytorialnego, które nienależycie sprawują nadzór nad izbami wytrzeźwień - wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli. Główne zaniedbania to: brak odpowiedniego wyposażenia medycznego i doprowadzanie osób, które nie powinny być umieszczane w tych izbach.


W tym roku upływa 50 lat funkcjonowania w Polsce izb wytrzeźwień. Głównym celem kontroli przeprowadzonej z własnej inicjatywy Najwyższej Izby Kontroli było dokonanie oceny funkcjonowania izb wytrzeźwień w zakresie: przestrzegania obowiązujących standardów opieki nad osobami zatrzymanymi oraz poszanowania ich praw, przestrzegania procedur obowiązujących przy przyjmowaniu, przetrzymywaniu i zwalnianiu osób nietrzeźwych.

W miastach, w których nie działają izby wytrzeźwień, osoby nietrzeźwe, których odprowadzenie do miejsca zamieszkania było niemożliwe, zatrzymywane były w jednostkach Policji, bądź doprowadzane do publicznych placówek służby zdrowia. Zdaniem NIK bardzo dobrze funkcjonuje takie rozwiązanie w Łodzi. gdzie opieką nad nietrzeźwymi zajmuje się specjalistyczny zakład opieki zdrowotnej.

Nadzór nad izbami

Izby wytrzeźwień podlegają nadzorowi merytorycznemu jedynie ze strony jednostek samorządu terytorialnego, które je utworzyły. Kontrola NIK wykazała jednak, że nadzór ten w większości skontrolowanych jednostkach nie jest skuteczny. Do 1998 roku istniał obowiązek tworzenia izb w miastach liczących ponad 50 tys. mieszkańców. Od 1999 roku obowiązek ten został zniesiony i odtąd miasta liczące powyżej 50 tys. mieszkańców (i powiaty) mogą same decydować o potrzebie tworzenia i utrzymywania izb wytrzeźwień na swoim terenie.

Przepisy nie regulują spraw dotyczących form organizacyjno-prawnej funkcjonowania izb wytrzeźwień. Najczęściej więc jednostki samorządu terytorialnego prowadzą izby wytrzeźwień w formie jednostki budżetowej lub zakładu budżetowego gminy działających w oparciu o przepisy ustawy o finansach publicznych. Obowiązujące przepisy nie określają również charakteru opłat za pobyt w izbie wytrzeźwień, ani też nie wskazują trybu i metody ich ustalania. W szczególności opłaty te nie są opłatami lokalnymi i nie mają charakteru kary pieniężnej. Ze względu na element braku dobrowolności po stronie zobowiązanego, trudno je również uznać za cenę wyświadczonej usługi opiekuńczej lub odpłatnego świadczenia z zakresu opieki zdrowotnej. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości przewiduje, że za doprowadzenie i pobyt w izbie wytrzeźwień lub jednostce Policji pobierane są opłaty oraz że egzekucja należności z tego tytułu następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Maksymalną stawkę za pobyt w izbie minister zdrowia ustalił na poziomie do 250 zł.

Ustalenia NIK

Izby wytrzeźwień są jednostkami, w których dochodzi do okresowego pozbawienia wolności osób doprowadzonych, stosuje się tam także środki przymusu bezpośredniego. Mimo to ustawa o wychowaniu w trzeźwości nie przewiduje żadnej szczególnej formy nadzoru nad ich działalnością ze strony organów administracji rządowej. W praktyce jednostki te podlegają nadzorowi ze strony jednostek samorządu terytorialnego, które je utworzyły. W ocenie NIK nadzór ten nie był skuteczny, a sprawujące go jednostki samorządu terytorialnego w sposób niezadawalający wykorzystywały posiadane uprawnienia kontrolne.

Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu alkoholizmowi izby wytrzeźwień współpracują z właściwymi gminnymi komisjami rozwiązywania problemów alkoholowych, placówkami lecznictwa odwykowego, innymi instytucjami i organizacjami, których działalność ma na celu przeciwdziałanie problemom alkoholowym i ich skutkom. Szczegóły współpracy określane są w porozumieniu pomiędzy organami. Dodatkowym obowiązkiem izb wytrzeźwień jest składanie corocznie ministrowi zdrowia, w terminie do dnia 1 marca, sprawozdania za rok poprzedni, dotyczącego funkcjonowania izby.

Zdania samorządu

Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu alkoholizmowi zarząd województwa organizuje na obszarze województwa całodobowe zakłady lecznictwa odwykowego oraz wojewódzki ośrodek terapii uzależnienia i współuzależnienia. Starosta natomiast organizuje na obszarze powiatu zakłady lecznictwa odwykowego. Do zadań własnych gminy należy prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu. W szczególności zadania te obejmują: zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych, wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych.

Realizacja tych oraz innych zadań prowadzona jest w ramach gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, stanowiącego część strategii rozwiązywania problemów społecznych, uchwalanego corocznie przez radę gminy. Program ten może być realizowany przez ośrodek pomocy społecznej lub inną jednostkę wskazaną w programie. W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent miasta) może powołać pełnomocnika.

Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) powołują także gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności inicjujące działania w zakresie profilaktyki antyalkoholowej. Komisje te podejmują także czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego. W skład gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Zasady wynagradzania członków gminnych komisji określa rada gminy.

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA IZB WYTRZEŹWIEŃ

Izby wytrzeźwień to jednostki, w których świadczy się opiekę osobom przymusowo doprowadzonym i zatrzymanym (w warunkach pozbawienia wolności) oraz udziela się im świadczeń medycznych. Nie posiadają one jednak statusu placówek opiekuńczych ani nie są zakładami opieki zdrowotnej, a tym samym nie podlegają żadnemu szczególnemu nadzorowi ze strony organów administracji rządowej. Brak takiego nadzoru zdaniem NIK sprzyjał powstaniu nieprawidłowości stwierdzonych w trakcie kontroli.

Na podstawie kontroli NIK przeprowadzonej w izbach wytrzeźwień, nr 171/2006

ZADANIA IZB WYTRZEŹWIEŃ

n sprawowanie opieki nad osobami w stanie nietrzeźwości;

n udzielanie osobom w stanie nietrzeźwości świadczeń higieniczno-sanitarnych;

n udzielanie osobom w stanie nietrzeźwości pierwszej pomocy w nagłych wypadkach;

n prowadzenie detoksykacji dla osób wyrażających na to zgodę, jeżeli izba posiada odpowiednie pomieszczenie, urządzenia, wyposażenie i odpowiednio wykwalifikowany personel;

n informowanie o szkodliwości nadużywania alkoholu oraz motywowanie do podjęcia leczenia odwykowego.



ŁUKASZ SOBIECH

lukasz.sobiech@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

n Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2002 r. nr 147, poz. 1231 ze zm.).

n Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 4 lutego 2004 r. w sprawie trybu doprowadzania, przyjmowania i zwalniania osób w stanie nietrzeźwości oraz organizacji izb wytrzeźwień i placówek utworzonych lub wskazanych przez jednostkę samorządu terytorialnego (Dz.U. nr 20, poz. 192 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sytuacja na granicy polsko-niemieckiej. Ekspert: obustronna spirala działań pozornych. Kiedy Niemcy nie powinny odsyłać migranta do Polski?

To Niemcy rozpoczęli ten teatr polityczny na granicy z Polską, a teraz szefowie rządów Friedrich Merz i Donald Tusk wchodzą w spiralę działań pozornych - powiedział PAP Piotr Buras, dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) .

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

REKLAMA

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

REKLAMA