REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Budżet zadaniowy - nowa koncepcja w samorządowych finansach publicznych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sławomir Heciak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Tradycyjne budżety jednostek samorządu terytorialnego są często krytykowane ze względu na brak czytelności, brak ukierunkowania na poszczególne zadania oraz ze względu na trudności w efektywnym zarządzaniu środkami publicznymi. Z tego względu pojawiła się nowa metoda opracowywania budżetu, tj. według zadań.

REKLAMA

W literaturze przedmiotu oraz w praktyce samorządowej wypracowano różne metody opracowywania budżetów. Jedną z nich jest metoda budżetowania historycznego, inaczej znana jako metoda planowania inkrementalnego. Podstawową zasadą takiego planowania jest to, że dane do planowania na rok przyszły pochodzą z roku bieżącego i są skorygowane o przewidywane zmiany. Taka forma planowania jest najczęściej realizowana w polskich samorządach. Ma ona swoje zalety i wady. Za korzyściami stosowania tej metody przemawia łatwość sporządzania planów na rok przyszły. Z kolei przy założeniu, że dany wydatek w roku poprzednim był nieuzasadniony lub nieefektywny, to przy planowaniu tą metodą powiększymy jedynie skalę nieefektywności i nieracjonalności w dokonywaniu wydatków.

REKLAMA

Metoda planowania synoptycznego, bądź podobna do niej metoda planowania od zera, lub metoda zadaniowa, eliminuje tę wadę, gdyż środki budżetowe są planowane w oparciu o przewidziane do realizacji zadania, z uwzględnieniem celów strategicznych i operacyjnych, jakie przyświecają jednostce.

Koncepcja budżetu zadaniowego

Jednostki samorządu działają w oparciu o roczne plany. Koncepcja budżetu zadaniowego polega na tym, że zanim poszczególne wydatki zostaną rozpisane w tradycyjnej formule dział-rozdział-paragraf, to najpierw w postaci zadań budżetowych przygotowywane są poszczególne plany działań przewidziane do realizacji.

Zadanie budżetowe jest zatem najmniejszym elementem w budżecie - w zasadzie niepodzielnym, ale na tyle ogólnym, żeby budżet, stanowiący zbiór wszystkich zadań, był czytelny. Zadanie charakteryzuje się tym, że posiada:

• nazwę,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• cel,

• określony jakościowo i ilościowo produkt, czyli wynik działania,

• określenie jednostki odpowiedzialnej za zadanie,

• planowane koszty przewidziane do zrealizowania zadania,

• wskaźnik służący do oceny realizacji zadania (może to być ocena efektywności, ocena dynamiczna w czasie, wskaźniki wykonania, itp.).

REKLAMA

Stworzenie budżetu zadaniowego wiąże się z identyfikacją wszystkich zadań obowiązkowych i fakultatywnych realizowanych przez jst i ich odpowiednim zapisaniem do budżetu. Zapisanie do budżetu wiąże się z tym, że zadania, które nie przyczyniają się do realizacji celu, jaki sobie postawiła jednostka, podlegają wyłączeniu z budżetu. Pozostałe zadania podlegają uszczegółowieniu, opisaniu, zmierzeniu.

Przy budżetach zadaniowych sprawą priorytetową jest właściwe ustalenie celów, wszak realizacja budżetu służy realizacji celów wspólnoty. Cele te w jednostkach wynikają w zasadzie z aspektów prawnych i lokalnej polityki prowadzonej przez zarządzających instytucjami publicznymi. Cele są ustalone w dokumentach strategicznych, jakie w każdej jednostce obowiązują. Są to przykładowo strategie rozwoju (strategie ogólne, strategie branżowe/sektorowe, np. strategia rozwoju oświaty), czy też wymagane przy pozyskiwaniu środków unijnych programy rozwoju lokalnego.

 

Ważnym elementem budżetu zadaniowego są koszty. Dla każdego zadania należy określić nie tylko koszty bezpośrednie, tj. takie, które można w całości przypisać do danego zadania, ale także koszty pośrednie.

Przez pojęcie kosztów pośrednich należy rozumieć takie nakłady, które tylko w pewnej części przyczyniają się do realizacji zadania. Przykładowo - do takich kosztów można zaliczyć koszty osobowe pracowników urzędu, koszty ogólne utrzymania jednostki (np. energia, koszty usług teleinformatycznych, obsługa prawna, itp.), koszty ogólnoadministracyjne. Rozliczanie tych kosztów na poszczególne zadania może następować za pomocą tzw. kluczy podziałowych. I tak - koszty ogólnoadministracyjne można rozliczać na poszczególne zadania, np. w stosunku do kosztów bezpośrednich zadania.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Korzyści z wdrożenia budżetu zadaniowego

Konstruowanie i wykonywanie budżetu z pewnością będzie wiązało się z wieloma utrudnieniami, a także z oporem niektórych środowisk w jego wdrażaniu. Warto jednak wspomnieć o korzyściach, jakie się z tym wiążą. Departament Budżetu Zadaniowego w Kancelarii Premiera, który przygotował część projektu budżetu państwa na rok 2008 w ujęciu zadaniowym, wymienia następujące korzyści:

• koncentracja wydatków publicznych na zadaniach uznanych za priorytetowe w programie rządu,

• koordynacja działań dysponentów środków publicznych nakierowana na realizację wskazanych celów,

• zwiększenie efektywności wydatków publicznych,

• identyfikacja i eliminacja wydatków, które w rzeczywistości nie przyczyniają się do realizacji zakładanych celów,

• uzyskanie przez społeczeństwo czytelnej informacji o przeznaczeniu środków publicznych oraz efektach poniesionych wydatków,

• usprawnienie funkcjonowania administracji.

Zaletą budżetu zadaniowego jest to, że pomaga w odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jakie działania jst przewiduje do realizacji w danym okresie i dlaczego właśnie takie zadania w danym czasie?

2. Jakie cele zostaną zrealizowane w wyniku realizacji tych zadań?

3. Jakie działania należy podjąć, aby zrealizować zadanie?

4. Jakie są niezbędne nakłady na realizację zadania?

5. Jak zmierzyć wyniki zrealizowanego zadania, aby określić, w jakim stopniu zadanie zostało wykonane? Określenie właściwych miar pozwala także na monitorowanie realizacji zadań oraz ich porównanie w czasie lub z innymi jednostkami realizującymi takie same zadania.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sytuacja na granicy polsko-niemieckiej. Ekspert: obustronna spirala działań pozornych. Kiedy Niemcy nie powinny odsyłać migranta do Polski?

To Niemcy rozpoczęli ten teatr polityczny na granicy z Polską, a teraz szefowie rządów Friedrich Merz i Donald Tusk wchodzą w spiralę działań pozornych - powiedział PAP Piotr Buras, dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) .

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

REKLAMA

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

REKLAMA