W jaki sposób samorządy zlecają wykonanie zadań

Trwający obecnie napływ środków unijnych stawia większe wymagania przed beneficjentami, w tym jednostkami samorządu terytorialnego, odpowiedzialnymi za ich terminowe i zgodne z przeznaczeniem wykorzystanie. Trudno sobie wyobrazić, że przyznane środki nie będą w całości wykorzystane i powstanie konieczność ich zwrotu. W związku z tym szczególnego znaczenia nabiera problematyka wydatkowania tych środków finansowych, co z kolei wiąże się z wyborem wykonawców zadań. W praktyce chodzi więc o wybór najkorzystniejszej oferty z punktu widzenia interesu zamawiającego.

Zlecanie i przetargi

Obowiązujące przepisy prawa przewidują kilka sposobów zlecania wykonania zadań przez jednostki samorządu terytorialnego. Podstawowy sposób wyboru wykonawcy zadania uregulowany jest w ustawie Prawo zamówień publicznych i aktach wykonawczych do ustawy. Przepisy te zawierają sformalizowane procedury wyłaniania wykonawców w kilku trybach, które mogą być zastosowane poza trybami przetargowymi w każdym przypadku pod warunkiem wystąpienia przesłanek wymienionych w ustawie. W obecnym stanie prawnym bowiem przetargi nieograniczony i ograniczony zaliczane są do trybów podstawowych i ich zastosowanie nie wymaga wystąpienia wymienionych w ustawie okoliczności.

Nowe progi

W związku ze zmianą prawa zamówień publicznych (wprowadzenie nowego próg wynoszącego 14 tys. euro) pojawiły się pewne wątpliwości dotyczące sposobu zlecania zadań o wartości nieprzekraczającej równowartości 14 tys. euro. Niektórzy zamawiający stosują wewnętrzne regulaminy udzielania zamówień o takiej wartości, inni zaś wybierają wykonawców bez stosowania jakichkolwiek sformalizowanych procedur. Nie ma przepisu nakazującego opracowanie wewnętrznych zasad udzielania tych zamówień, a więc w przypadku ich braku instytucje kontrolne nie mogą stawiać w tym względzie zarzutów. Artykuł 35 ustawy o finansach publicznych zobowiązuje do racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi. Wydaje się więc, że z punktu widzenia praktycznego niezbędne jest zastosowanie własnych zasad udzielania zamówień nieobjętych ustawą Prawo zamówień publicznych, które stanowią przecież znaczny udział w wydatkach budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.

Bez zamówień

Poza przepisami ustawy można udzielić zamówienia własnemu zakładowi budżetowemu, a w myśl wyroku NSA (sygn. akt II GSK 105/05), również spółce prawa handlowego powołanej w całości przez jednostkę.