REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

New Management w Administracji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Majewska – Lenarcik
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wzrastające oczekiwania co do jakości dostarczanych usług publicznych stawiają przed urzędami i instucjami publicznymi  nowe wyzawania.


Okres transformacji która ma miejsce w Polsce od roku 1989 przyniósł wiele zmian w sferze gospodarczej, społecznej, kulturalnej, politycznej itd. Sektor prywatny musiał dostosować się do warunków rynkowych. Zmiana ta dokonała się płynnie, bowiem zasady gry rynkowej warunkowały bytność danego podmiotu w obrocie gospodarczym. Dokonujące się reformy zmieniły jednak również rolę sektora publicznego. Państwo przestało pełnić funkcję aktywnego gracza na rzecz pełnienia funkcji regulacyjnej. Okres transformacji pociągnął za sobą oddanie władzy w ręce społeczne, zaczęła się tworzyć samorządność. W ciągu tych kilkunastu lat należało zatem wypracować model funkcjonowania samorządów w Polsce, aby w chwili obecnej zastanowić się, w jaki sposób zwiększyć efektywność funkcjonowania tych jednostek. Jest to o tyle ważne, iż jednostki samorządowe posiadają szereg kompetencji, które bezpośrednio przekładają się na sferę gospodarczą oraz jakość życia społeczności lokalnych. Wzrastają oczekiwania społeczne co do jakości dostarczanych usług publicznych. Należy zatem poszukać narzędzi, które sprostają tym oczekiwaniom, ale jednocześnie będą możliwe do zastosowania przy realnych możliwościach finansowych jednostek samorządowych.

Odpowiedzią New Public Management

Odpowiedzi, w jaki sposób zmienić styl zarządzania jednostkami samorządu terytorialnego dostarcza koncepcja New Public Management, której rozwój rozpoczął się w latach 80. ubiegłego stulecia Wielkiej Brytanii, USA, Australii, Nowej Zelandii i Kanadzie. Podstawowym założeniem koncepcji jest przełożenie zasad i prawidłowości jakie rządzą przedsiębiorstwami na jednostki samorządu terytorialnego. Jest to zatem całkowita zmiana logiki funkcjonowania tych jednostek. Urząd jest pojmowany jako firma, którą kierować powinna kadra menedżerska. Aby jednak New Public Management mógł na stałe zawitać w polskich samorządach w pierwszej kolejności konieczna jest zmiana nastawienia urzędników do swojej pracy. Wykonując zadania przede wszystkim powinni być zorientowani na wyniki oraz wykazywać się przedsiębiorczością.
New Public Management kładzie nacisk na efektywność finansową działań podejmowanych w samorządach oraz prawidłowe zarządzanie finansami. Ważne jest również planowanie, a więc formułowanie wizji, wyznaczanie celów długookresowych (w oderwaniu od kadencyjności władz), które przyczynią się do osiągnięcia poziomu rozwoju nakreślonego w wizji, a także realne konstruowanie portfela projektów. Nie można również zapomnieć o monitorowaniu osiągnięcia zakładanych celów. Taki sposób podejścia do zarządzania zapewni samorządom efektywne wykorzystanie potencjału endogenicznego.
Zarządzanie menedżerskie w samorządach jest trudne bowiem znacznie różnią się one od podmiotów gospodarczych. Różnica polega przede wszystkim na tym, że te pierwsze nie działają dla zysku natomiast ich zasoby są własnością publiczną. Inne są również relacje między samorządem i ich odbiorcami ich usług niż między firmą a jej klientami.

NPM w Wielkiej Brytanii i Austrii


Wielka Brytania była liderem we wdrażaniu nowego zarządzania publicznego. Nastąpiło tam urynkowienie usług publicznych, przedsiębiorstwa państwowe oraz przedsiębiorstwa użyteczności publicznej zostały sprywatyzowane. Sektor publiczny w Wielkiej Brytanii odgrywa obecnie rolę kontrolną i regulacyjną. Usługi publiczne świadczone są w głównej mierze przy pomocy firm wybieranych za pomocą przetargów.
W Austrii samorządy traktują obywateli jak klientów, których potrzeby stanowią istotę ich bytności. W praktyce kierują się marketingiem, który towarzyszy całemu procesowi świadczenia usług – od momentu poznania potrzeby, poprzez promocję i proces informowania, aż po skuteczne zaspokojenie tejże potrzeby. Obywatel ma możliwość wyboru w którym mieście skorzysta z pewnych usług np w którym mieście weźmie ślub cywilny. Pojawiają się więc tutaj zbliżone do rynkowych zasady – konkurencja o klienta. Zmieniło się nastawienie urzędników do obywateli. Wszystkie te zmiany miały doprowadzić do tego, że zainteresowani załatwią swoją sprawę w jak najkrótszym terminie o dogodnej porze.
Reformy administracji publicznej w USA koncentrowały się z kolei głównie na poprawie jakości świadczonych usług, zmniejszeniu biurokracji, obniżeniu kosztów. Określone zostały standardy świadczenia usług, których stosowanie kontrolowano. Przy wykorzystaniu technologii informacyjnych wiele spraw załatwianych jest przez Internet. W efekcie zmniejszyło się zatrudnienie w sektorze publicznym i obniżone zostały koszty jej funkcjonowania.
Generalną zasadą towarzyszącą wdrażaniu koncepcji NPM w różnych krajach jest dostarczanie usług publicznych o wyższej jakości po niższych kosztach z korzyścią zarówno dla społeczeństwa jak i dla interesu publicznego.

Jak wdrożyć New public management?


Po pierwsze należy zmienić sposób dostarczania dóbr i usług publicznych. Świadczenie usług publicznych powinno w jak najszerszym zakresie zostać przekazane na zewnątrz, a rola jednostek samorządu terytorialnego powinna ograniczać się do kontroli poprawności dostarczania tych usług przez firmy zewnętrzne. Wymaga to stosowania na szeroką skalę kontraktowania oraz przetargów publicznych. Doprowadzi to do wytworzenia się konkurencji między dostarczycielami usług i na rynku pozostaną te podmioty, które są najbardziej konkurencyjne cenowo a jednocześnie są gwarantem wysokiej jakości.
Po drugie konieczna jest zmiana w sposobie traktowania osób korzystających z pracy urzędników. Do tej pory załatwienie jakiejkolwiek sprawy w urzędzie wymagało zarezerwowania sobie sporego zapasu czasu i często można było spotkać się z opieszałością i nieżyczliwością. Należy sobie jednak uświadomić, że osoba korzystająca z usług urzędu nie jest petentem, ale klientem. Należy zatem mieć na względzie przede wszystkim jego preferencje, potrzeby i oczekiwania.
Po trzecie zmiany wymaga struktura zatrudnienia oraz organizacji pracy w urzędach. Konieczne jest zwiększenie odpowiedzialności urzędników za podejmowane decyzje oraz wprowadzenie systemu oceny efektywności ich pracy. Będzie to trudne do zrealizowania, bowiem wiązać się będzie ze zwolnieniem znacznej liczby urzędników. Ci, którzy pozostaną swoich stanowiskach będą musieli przygotować się na systematyczną ocenę realizowanych działań. Aby jednak proces był skuteczny musi pociągnąć za sobą również zmianę systemu wynagradzania. Urzędnik wtedy będzie pracował skutecznie, jeżeli zostanie odpowiednio za swoją pracę wynagrodzony.
Po czwarte należy usprawnić proces zarządzania. Na czele urzędów stać powinni menedżerowie, którzy sprostają nowym wyzwaniom oraz będą potrafili gospodarować lokalnymi zasobami. Warunki pracy menedżerów w urzędach powinny być jednak na tyle atrakcyjne, aby nie powodowały odpływu pracowników do sektora prywatnego.
Po piąte, rozwijać należy ideę partnerstwa pionowego oraz poziomego między jednostkami samorządowymi (publiczno-publiczne), a także partnerstwo międzysektorowe (publiczno-prywatne). Wspólne definiowanie problemów oraz ich rozwiązywanie powoduje efekt synergii - osiągnięte cele są bardziej okazałe niż suma celów osiągniętych indywidualnie przez partnerów. Ważna jest również współpraca z sektorem non-profit, który rozwiązuje szereg problemów społecznych (partnerstwo publiczno-społeczne).
Po szóste, należy wprowadzić ideę ciągłego uczenia się. Dzięki temu zmieniające się potrzeby odbiorców usług publicznych zostaną wcześnie zauważone, a wielu problemów będzie można uniknąć, a nie koncentrować się na łagodzeniu ich negatywnych skutków. Zapobieganie powstawaniu nieprawidłowości jest bowiem tańsze niż późniejsze ich prostowanie.

Zmiany są konieczne

Dynamiczne przemiany jakie się dokonywały oraz dokonują po dzień dzisiejszy nie miały odpowiednika w żadnym innym kraju. W przypadku wdrażania w struktury samorządowe New Public Management warto jednak korzystać z dostępnych przykładów, których dostarczają kraje Europy Zachodniej. Pomoże to uniknąć wielu błędów, a także zaoszczędzić środki publiczne. New Public Management nie pomniejsza roli samorządów w gospodarce, a jedynie pokazuje w jaki sposób zwiększyć efektywność ich funkcjonowania.
Doświadczenia krajów, w których New Public Management został wdrożony pokazuje, że trudno jest określić, po jakim czasie można spodziewać się znaczącego wzrostu efektywności funkcjonowania jednostek samorządowych. Czasem wystarczy klika lat, czasem ten proces jest bardziej rozciągnięty w czasie. Wielu ekspertów twierdzi jednak, że New Public Management wymaga ciągłych zmian i systematycznego dostosowywania się do zmieniających się warunków gospodarczych, szczególnie w dobie globalizacji.

Joanna Majewska – Lenarcik
Doktorantka Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach
Pracownik firmy doradczej
Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Na kilkunastu kąpieliskach nad Bałtykiem pojawiły się czerwone flagi

Na kilkunastu kąpieliskach w województwach pomorskim i zachodniopomorskim pojawiły się czerwone flagi. Powodem są m.in. wysokie fale na Bałtyku i silne prądy wsteczne oraz zakwit sinic.

Polska kolej w ofensywie inwestycyjnej dzięki miliardom z KPO

Setki kilometrów modernizowanych torów i sieci trakcyjnej, nowe stacje i przystanki, zaawansowane technologie sterowania ruchem, bezkolizyjne skrzyżowania i lepszy dostęp do kolei w mniejszych miejscowościach. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują największy od dziesięcioleci program inwestycyjny.

Na wypadek wojny, suszy i pożaru obowiązek posiadania elastycznych zbiorników na wodę. Przepisy o ochronie ludności cywilnej

Będzie nowy obowiązek posiadania elastycznych zbiorników na wodę w każdej gminie. Wprowadzają go przepisy o ochronie ludności cywilnej. Chodzi tu o zabezpieczenie w razie wojny, suszy czy pożarów.

Mikrogranty dla seniorów. Bezzwrotne wsparcie finansowe do 5000 zł

Mikrogranty dla seniorów to program wsparcia dla łodzian w wieku 60+. Starsi mieszkańcy mogą otrzymać nawet do 5tys. z dofinansowania z budżetu miasta. Nabór wniosków trwa od 25 sierpnia do 8 września.

REKLAMA

Co najmniej 19 porodówek zniknęło już z mapy Polski

Między styczniem 2024 a końcem lipca 2025 w Polsce zamknięto co najmniej 19 oddziałów położniczych. Jak wynika z sondy portalu Rynek Zdrowia, główną przyczyną ich likwidacji była nierentowność.

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego w praktyce. Czy samorządy i właściciele wywiązują się z obowiązków?

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego to nie tylko idea, ale obowiązująca norma prawna. Mimo to wiele jednostek samorządu terytorialnego i właścicieli zabytków traktuje ją wyłącznie jako formalność. W praktyce często rozmija się to z celem, który jasno określa prawo.

Nowelizacja ustawy o rehabilitacji 2025 – więcej pieniędzy z UE dla PFRON i osób z niepełnosprawnościami

Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji (UD282), który może zmienić zasady finansowania programów PFRON. Dzięki nowym przepisom wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami będzie mogło być współfinansowane z funduszy Unii Europejskiej. To oznacza więcej pieniędzy na aktywizację zawodową i pomoc społeczną, bez dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

Podwyżki dla lekarzy sądowych. Od 1 stycznia 2026 r. stawki za zaświadczenia pójdą w górę

Od 1 stycznia 2026 r. lekarze sądowi dostaną wyższe wynagrodzenie za wydawanie zaświadczeń – wynika z projektu Ministerstwa Sprawiedliwości. Obecnie za jedno zaświadczenie otrzymują 100 zł, co zdaniem resortu zniechęca ich do pełnienia tej funkcji. Podwyżki mają rozwiązać problem braku lekarzy w wielu sądach.

REKLAMA

UE przedłuża przepisy dot. magazynowania gazu do 2027 r. Obowiązek zapełnienia magazynów przed zimą

Unia Europejska przedłuża przepisy dotyczące magazynowania gazu do 2027 roku. Państwa członkowskie mają obowiązek zapełnienia magazynów gaz przed zimą. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu.

Kolejki do lekarzy 2025 – jak dostać się do specjalisty szybciej? Sprawdzone sposoby

Czekasz miesiącami na wizytę u specjalisty? Nie musisz! W Polsce średni czas oczekiwania w publicznej służbie zdrowia to ponad 4 miesiące, ale są legalne sposoby, by skrócić go do kilku tygodni, a nawet dni. Sprawdź, jak korzystać z wyszukiwarki NFZ, kiedy poprosić o adnotację "cito", gdzie warto jechać po krótszą kolejkę i kto ma prawo wejść do gabinetu bez czekania. To wiedza, która może oszczędzić Ci wiele nerwów.

REKLAMA