REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samorządy mogą aktywnie przeciwdziałać ubóstwu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Lipka-Szostak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Rok 2010 został ustanowiony przez Komisję Europejską Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym. Zjawisko marginalizacji i ubóstwa w Polsce dotyka różnych grup społecznych, ale głównie osób starszych, niepełnosprawnych, cudzoziemców. Samorządy w tym zakresie mogą znacznie pomóc rozwiązywać te problemy lokalnie.

Zwalczanie zjawiska biedy jest dla Unii Europejskiej głównym priorytetem działań zarówno na poziomie globalnym, jak i poziomie każdego z krajów członkowskich, w tym i Polski. Tworzy się programy mające na celu maksymalne zmniejszenie liczby osób dotkniętych skrajnym ubóstwem oraz stymulacje przedsiębiorczości w rejonie.

REKLAMA

Czym jest wykluczenie społeczne

REKLAMA

Zjawisko wykluczenia społecznego ma różne oblicza. Osoby żyjące w ubóstwie w sposób ograniczony korzystają z podstawowych praw, takich jak zatrudnienie, służba zdrowia czy edukacja. Często uzależniły się od pomocy socjalnej państwa. Skrajnym przypadkiem są osoby trwale bezrobotne, niezdolne do podjęcia pracy i nawet niezainteresowane odejściem od życia na zasiłku socjalnym. Są też ludzie biedni, którzy ukrywają swoją sytuację. Oba podejścia mogą prowadzić do utrwalania się schematu życia i trwałego wykluczenia społecznego. W tym kontekście mówi się często o zaklętym kole niemocy, zjawisku dziedziczenia biedy przez kolejne pokolenia.

Istotne jest zapewnienie równych szans rozwojowych osobom z tzw. grup ryzyka. Niemożność kontynuowania nauki ogranicza dzieciom możliwość awansu zawodowego i wyrwania się z kręgu ubóstwa. Przyczyny tkwią nie tylko w trudnej sytuacji materialnej rodziny, ale także w uwarunkowaniach kulturowych. Przez lata nie doceniano edukacji, preferując zawodowe wykształcenie bardziej niż naukę na wyższych szczeblach edukacji.

Jak przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu

REKLAMA

Istnieją powołane odpowiednie instytucje (Ośrodki Pomocy Społecznej, Kluby Integracji Społecznej, Centra Integracji Społecznej) do pomocy osobom żyjącym w ubóstwie i mające na celu zmniejszenie zjawiska wykluczenia społecznego. Często jednak ograniczają się do zwalczania skutków ubóstwa, towarzyszącym jej patologiom, a nie niwelowaniu ich przyczyn. Tu miejsce do czynnego działania mają samorządy. W wielu miejscach w kraju inicjatywy inspirowane przez władze lokalne przynoszą pozytywne rezultaty. Przykładem jest miasto i gmina Debrzno w woj. pomorskim, gdzie na terenie o ogromnym bezrobociu, pogłębiającej się biedzie i frustracji mieszkańców powstało stowarzyszenie na rzecz rozwoju. Rada Miasta i Gminy Debrzno zorganizowała spotkanie z 70 przedstawicielami różnych instytucji i zawodów (rolnicy, dyrektorzy banków, nauczyciele, bezrobotni). Wspólnie zdefiniowano lokalne potrzeby i opracowano strategię działania. W celu realizacji planu wyjścia z trudnej sytuacji powołano do życia Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno. Dzięki Stowarzyszeniu powstał Inkubator Przedsiębiorczości, który wspierał małe firmy poprzez pomoc w biznesplanie, udzielał porad prawnych, organizował szkolenia. Do tej pory zrealizowano wspólnie ok. 200 projektów (np. powstały firmy wytwarzające figurki zwierząt z witek brzozowych, gospodarstwa agroturystyczne)

Samorządy terytorialne mogą zlecać organizacjom pozarządowym realizacje zadań własnych dotyczących pomocy społecznej, a także wspierać ich inicjatywy związane z integracją społeczną osób wykluczonych. Dobrą praktyką jest zapraszanie organizacji pozarządowych do diagnozowania lokalnych problemów i współtworzenia strategii walki z ubóstwem w regionie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykładem innowacyjnego programu pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym jest program aktywizacji społecznej poprzez wolontariat stosowany w Klubie Integracji Społecznej (dalej: KIS) działający przy Miejskim Zespole Profilaktyk i Terapii Uzależnień w Olsztynie. Społeczna praca uczestników ma na celu kształtowanie postaw, zachowań prospołecznych i proaktywnych, wzmacnianie poczucia własnej wartości, „sprawdzanie się” w roli osoby niosącej pomoc innym, nabywanie umiejętności zawodowych. Wolontariusze KIS-u brali już udział w akcjach wolontaryjnych na terenie Olsztyna, takich jak:

• zbiórka Banku Żywności,

• sprzątanie cmentarzy,

• kwestowanie na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

Jednym z pomysłów na pomoc trwale zmarginalizowanym są spółdzielnie socjalne, których tworzenie jest wspierane z różnych źródeł. Spółdzielnia socjalna to forma prawna przedsiębiorstwa mająca umożliwić jej członkom, osobom wykluczonym społecznie i dotkniętym przez los (bezrobotni, niepełnosprawni, alkoholicy, narkomani, itp.) powrót do uregulowanego życia społecznego i rynku pracy. Spółdzielnia socjalna, jako rodzaj spółdzielni pracy, opiera się na zasadzie osobistego świadczenia pracy przez jej członków. Ideą spółdzielni socjalnej jest zapewnienie każdemu członkowi spółdzielni miejsca pracy.

Przykładem efektywnej współpracy w tworzeniu spółdzielni jest Biłgorajskie Przedsiębiorstwo Społeczne Sp. z o.o. Powstało w wyniku działań lokalnych partnerów oraz uczestnictwa w Programie Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski 2004-2006 współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Przedsiębiorstwo świadczy usługi w zakresie sprzątania i mycia samochodów, zatrudniając m.in. osoby bezrobotne. Od początku działania istotnym elementem wsparcia była współpraca z jednostkami administracji publicznej.

Doświadczenia wielu krajów europejskich wskazują na skuteczność współpracy międzysektorowej w ograniczeniu zjawisk wykluczenia społecznego. Irlandia oparła rozwój gospodarczy na współpracy samorządu z trzecim sektorem w walce z ubóstwem. Organizacje pozarządowe, pomagające na co dzień potrzebującym, potrafią lepiej zdiagnozować potrzeby i opracować ścieżki pomocy osobom wykluczonym. Stosując bardziej elastyczne formy pracy z potrzebującymi, wypracowują często innowacyjne rozwiązania, służące reintegracji społecznej i trwałej poprawie sytuacji. Nieograniczeni kompetencjami stanowiska pracy mogą w sposób bardziej kompleksowy działać na rzecz rozwiązania lokalnych problemów, włączając do działań także beneficjentów jako uczestników i kreatorów zmian.

EFS w walce z wykluczeniem społecznym

Działania na rzecz ograniczeniu biedy i ubóstwa wspierane są także ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). W ramach funduszy unijnych przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich przyznawana jest też pomoc Lokalnym Grupom Działania na realizację lokalnych strategii rozwoju (środki pochodzą z 4 osi priorytetowej „Lider” Programu Rozwój Obszarów Wiejskich).

Środki na zwalczanie wykluczenia społecznego zawarte są głównie w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki. Oczywiście, aby stworzyć warunki godnego życia, należy zapewnić łatwy dostęp do transportu drogowego i kolejowego czy nowoczesnej technologii. Takie warunki stymulują przedsiębiorczość, co przekłada się na wzrost zatrudnienia w regionie. Istnieją możliwości wsparcia z Priorytetu VI i VII.

Priorytet VI dotyczy projektów na rzecz poprawy dostępu do zatrudnienia oraz wspierania aktywności zawodowej w regionie (w ramach tego finansowane są różne szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe osób bezrobotnych, realizowane m.in. przez Urzędy Pracy)

W ramach Priorytetu VII finansowane jest m.in. upowszechnianie aktywnej integracji (realizowane przez OPS i Centra Pomocy Rodzinie), tworzenie i wspieranie spółdzielni socjalnych oraz inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji.

DANE GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO DOTYCZĄCE UBÓSTWA W POLSCE:

• 4,5 mln Polaków żyje poniżej minimum egzystencjalnego (w 2007 r. to 386 zł),

• województwa wschodnie (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, warmińsko-mazurskie oraz województwo świętokrzyskie) - ok. 20% mieszkańców żyje poniżej minimum egzystencji,

• zjawisko ubóstwa skrajnego w 2007 r. dotyczyło 4% mieszkańców miast i aż 11% mieszkańców wsi.

Katarzyna Lipka-Szostak

 

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia lekarskie pod lupą. ZUS i pracodawcy skontrolowali tysiące pracowników

W pierwszym kwartale 2025 roku pracownicy ZUS z Pomorza przeprowadzili ponad 2,5 tysiąca kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. Co dziesiąta kontrola zakończyła się odebraniem prawa do zasiłku. Okazuje się jednak, że nie tylko ZUS miał prawo do takich działań – również pracodawcy weryfikowali, czy zwolnienia były wykorzystywane zgodnie z przepisami.

Odpowiedzialność trenera personalnego za kontuzje

Branża fitness dynamicznie się rozwija. Coraz więcej osób uzyskuje kwalifikacje trenera personalnego lub instruktora fitness i podejmuje się trenowania podopiecznych w ramach współpracy z siłownią, czy klubem fitness, albo działając na własną rękę. W toku takich treningów zdarzają się jednak kontuzje.

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

REKLAMA

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

Ponad 500 pociągów PKP Intercity na dobę w nowym rozkładzie jazdy na lato

15 czerwca wchodzi w życie letni rozkład jazdy PKP Intercity. Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak zapowiedział, że planowanych jest ponad 500 pociągów na dobę.

REKLAMA

Prof. Jerzy Stępień: Potrzebujemy holistycznego spojrzenia na samorząd

Po raz pierwszy w historii niepubliczna uczelnia została współorganizatorem Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz akademicki, w tym roku odbywa się na Uczelni Łazarskiego. O znaczeniu tej zmiany, stanie polskiego samorządu terytorialnego oraz wyzwaniach dla prawa konstytucyjnego rozmawiamy z prof. Jerzym Stępniem – byłym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, współtwórcą reformy samorządowej i wykładowcą Uczelni Łazarskiego.

Pożar w lesie. Co robić?

Od stycznia do 28 maja w Polsce odnotowano 2491 pożarów lasów. Brak śniegu zimą i sucha wiosna zwiększyły zagrożenie pożarowe. W lasach panuje susza, dlatego strażacy i leśnicy apelują o ostrożność.

REKLAMA