REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samorządy mogą aktywnie przeciwdziałać ubóstwu

Katarzyna Lipka-Szostak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Rok 2010 został ustanowiony przez Komisję Europejską Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym. Zjawisko marginalizacji i ubóstwa w Polsce dotyka różnych grup społecznych, ale głównie osób starszych, niepełnosprawnych, cudzoziemców. Samorządy w tym zakresie mogą znacznie pomóc rozwiązywać te problemy lokalnie.

Zwalczanie zjawiska biedy jest dla Unii Europejskiej głównym priorytetem działań zarówno na poziomie globalnym, jak i poziomie każdego z krajów członkowskich, w tym i Polski. Tworzy się programy mające na celu maksymalne zmniejszenie liczby osób dotkniętych skrajnym ubóstwem oraz stymulacje przedsiębiorczości w rejonie.

REKLAMA

Czym jest wykluczenie społeczne

REKLAMA

Zjawisko wykluczenia społecznego ma różne oblicza. Osoby żyjące w ubóstwie w sposób ograniczony korzystają z podstawowych praw, takich jak zatrudnienie, służba zdrowia czy edukacja. Często uzależniły się od pomocy socjalnej państwa. Skrajnym przypadkiem są osoby trwale bezrobotne, niezdolne do podjęcia pracy i nawet niezainteresowane odejściem od życia na zasiłku socjalnym. Są też ludzie biedni, którzy ukrywają swoją sytuację. Oba podejścia mogą prowadzić do utrwalania się schematu życia i trwałego wykluczenia społecznego. W tym kontekście mówi się często o zaklętym kole niemocy, zjawisku dziedziczenia biedy przez kolejne pokolenia.

Istotne jest zapewnienie równych szans rozwojowych osobom z tzw. grup ryzyka. Niemożność kontynuowania nauki ogranicza dzieciom możliwość awansu zawodowego i wyrwania się z kręgu ubóstwa. Przyczyny tkwią nie tylko w trudnej sytuacji materialnej rodziny, ale także w uwarunkowaniach kulturowych. Przez lata nie doceniano edukacji, preferując zawodowe wykształcenie bardziej niż naukę na wyższych szczeblach edukacji.

Jak przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu

REKLAMA

Istnieją powołane odpowiednie instytucje (Ośrodki Pomocy Społecznej, Kluby Integracji Społecznej, Centra Integracji Społecznej) do pomocy osobom żyjącym w ubóstwie i mające na celu zmniejszenie zjawiska wykluczenia społecznego. Często jednak ograniczają się do zwalczania skutków ubóstwa, towarzyszącym jej patologiom, a nie niwelowaniu ich przyczyn. Tu miejsce do czynnego działania mają samorządy. W wielu miejscach w kraju inicjatywy inspirowane przez władze lokalne przynoszą pozytywne rezultaty. Przykładem jest miasto i gmina Debrzno w woj. pomorskim, gdzie na terenie o ogromnym bezrobociu, pogłębiającej się biedzie i frustracji mieszkańców powstało stowarzyszenie na rzecz rozwoju. Rada Miasta i Gminy Debrzno zorganizowała spotkanie z 70 przedstawicielami różnych instytucji i zawodów (rolnicy, dyrektorzy banków, nauczyciele, bezrobotni). Wspólnie zdefiniowano lokalne potrzeby i opracowano strategię działania. W celu realizacji planu wyjścia z trudnej sytuacji powołano do życia Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno. Dzięki Stowarzyszeniu powstał Inkubator Przedsiębiorczości, który wspierał małe firmy poprzez pomoc w biznesplanie, udzielał porad prawnych, organizował szkolenia. Do tej pory zrealizowano wspólnie ok. 200 projektów (np. powstały firmy wytwarzające figurki zwierząt z witek brzozowych, gospodarstwa agroturystyczne)

Samorządy terytorialne mogą zlecać organizacjom pozarządowym realizacje zadań własnych dotyczących pomocy społecznej, a także wspierać ich inicjatywy związane z integracją społeczną osób wykluczonych. Dobrą praktyką jest zapraszanie organizacji pozarządowych do diagnozowania lokalnych problemów i współtworzenia strategii walki z ubóstwem w regionie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykładem innowacyjnego programu pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym jest program aktywizacji społecznej poprzez wolontariat stosowany w Klubie Integracji Społecznej (dalej: KIS) działający przy Miejskim Zespole Profilaktyk i Terapii Uzależnień w Olsztynie. Społeczna praca uczestników ma na celu kształtowanie postaw, zachowań prospołecznych i proaktywnych, wzmacnianie poczucia własnej wartości, „sprawdzanie się” w roli osoby niosącej pomoc innym, nabywanie umiejętności zawodowych. Wolontariusze KIS-u brali już udział w akcjach wolontaryjnych na terenie Olsztyna, takich jak:

• zbiórka Banku Żywności,

• sprzątanie cmentarzy,

• kwestowanie na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

Jednym z pomysłów na pomoc trwale zmarginalizowanym są spółdzielnie socjalne, których tworzenie jest wspierane z różnych źródeł. Spółdzielnia socjalna to forma prawna przedsiębiorstwa mająca umożliwić jej członkom, osobom wykluczonym społecznie i dotkniętym przez los (bezrobotni, niepełnosprawni, alkoholicy, narkomani, itp.) powrót do uregulowanego życia społecznego i rynku pracy. Spółdzielnia socjalna, jako rodzaj spółdzielni pracy, opiera się na zasadzie osobistego świadczenia pracy przez jej członków. Ideą spółdzielni socjalnej jest zapewnienie każdemu członkowi spółdzielni miejsca pracy.

Przykładem efektywnej współpracy w tworzeniu spółdzielni jest Biłgorajskie Przedsiębiorstwo Społeczne Sp. z o.o. Powstało w wyniku działań lokalnych partnerów oraz uczestnictwa w Programie Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski 2004-2006 współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Przedsiębiorstwo świadczy usługi w zakresie sprzątania i mycia samochodów, zatrudniając m.in. osoby bezrobotne. Od początku działania istotnym elementem wsparcia była współpraca z jednostkami administracji publicznej.

Doświadczenia wielu krajów europejskich wskazują na skuteczność współpracy międzysektorowej w ograniczeniu zjawisk wykluczenia społecznego. Irlandia oparła rozwój gospodarczy na współpracy samorządu z trzecim sektorem w walce z ubóstwem. Organizacje pozarządowe, pomagające na co dzień potrzebującym, potrafią lepiej zdiagnozować potrzeby i opracować ścieżki pomocy osobom wykluczonym. Stosując bardziej elastyczne formy pracy z potrzebującymi, wypracowują często innowacyjne rozwiązania, służące reintegracji społecznej i trwałej poprawie sytuacji. Nieograniczeni kompetencjami stanowiska pracy mogą w sposób bardziej kompleksowy działać na rzecz rozwiązania lokalnych problemów, włączając do działań także beneficjentów jako uczestników i kreatorów zmian.

EFS w walce z wykluczeniem społecznym

Działania na rzecz ograniczeniu biedy i ubóstwa wspierane są także ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). W ramach funduszy unijnych przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich przyznawana jest też pomoc Lokalnym Grupom Działania na realizację lokalnych strategii rozwoju (środki pochodzą z 4 osi priorytetowej „Lider” Programu Rozwój Obszarów Wiejskich).

Środki na zwalczanie wykluczenia społecznego zawarte są głównie w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki. Oczywiście, aby stworzyć warunki godnego życia, należy zapewnić łatwy dostęp do transportu drogowego i kolejowego czy nowoczesnej technologii. Takie warunki stymulują przedsiębiorczość, co przekłada się na wzrost zatrudnienia w regionie. Istnieją możliwości wsparcia z Priorytetu VI i VII.

Priorytet VI dotyczy projektów na rzecz poprawy dostępu do zatrudnienia oraz wspierania aktywności zawodowej w regionie (w ramach tego finansowane są różne szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe osób bezrobotnych, realizowane m.in. przez Urzędy Pracy)

W ramach Priorytetu VII finansowane jest m.in. upowszechnianie aktywnej integracji (realizowane przez OPS i Centra Pomocy Rodzinie), tworzenie i wspieranie spółdzielni socjalnych oraz inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji.

DANE GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO DOTYCZĄCE UBÓSTWA W POLSCE:

• 4,5 mln Polaków żyje poniżej minimum egzystencjalnego (w 2007 r. to 386 zł),

• województwa wschodnie (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, warmińsko-mazurskie oraz województwo świętokrzyskie) - ok. 20% mieszkańców żyje poniżej minimum egzystencji,

• zjawisko ubóstwa skrajnego w 2007 r. dotyczyło 4% mieszkańców miast i aż 11% mieszkańców wsi.

Katarzyna Lipka-Szostak

 

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak obliczyć trzynastkę dla pracownika samorządowego? RIO: nie można wliczać jednorazowych, nieperiodycznych wypłat do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Regionalna Izba Obrachunkowa w piśmie z 28 stycznia 2025 r. wyjaśniła, że do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) wlicza się te składniki wynagrodzenia, które przyjmowane są do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Do tej podstawy nie wlicza się natomiast jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie.

Z Radomia polecisz tylko w dwóch kierunkach. Jeden wkrótce będzie zawieszony

Jedynie ponad 3 tys. pasażerów. Tylu odprawiło lotnisko w Radomiu w styczniu. To o połowę mniej niż w tym samym miesiącu 2024 roku. Polskie Porty Lotnicze przekazały, że na ten moment dostępne są dwa regularne kierunki lotów.

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Komisji ds. Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza dotyczące usprawnienia działania organów pomocy społeczne.

Raport o stanie gminy 2025 szybko i bez błędów. Kielce, Wrocław i Jarocin już to zrobiły ... z pomocą AI

Gminom pozostało nieco ponad 100 dni na przygotowanie obowiązkowych sprawozdań, w których co roku raportują kluczowe informacje i rozliczają się z efektów realizowanych projektów. Czy to dużo czasu? Niekoniecznie, biorąc uwagę, że gminom w zależności od ich wielkości i specyficznych potrzeb stworzenie takiego opracowania zajmuje od min. 120, do nawet 2500 godzin, czyli 312 dni (!) i może angażować aż 20 pracowników (Dane szacunkowe: Integrator Danych Miejskich IRMiR). Dlatego przygotowując raport, gmina musi nierzadko sięgać po dodatkowe wsparcie. Opracowanie dokumentu kosztuje sporo wysiłku, czasu i pieniędzy, ale zdarza się, że jego lekturą nie są zainteresowani radni, więc mieszkańcy tym bardziej. Te wszystkie problemy można rozwiązać za pomocą wsparcia sztucznej inteligencji, która wygeneruje sprawozdanie o gminie. Czy to może działać? Przypadki Kielc, Jarocina i Wrocławia pokazują, że tak.

REKLAMA

EU Navigate. Program wsparcia dla osób starszych z chorobą nowotworową

Zapraszamy do udziału w projekcie EU NAVIGATE prowadzonym przez Pracownię Badań nad Starzejącym się Społeczeństwem Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum działającą pod kierunkiem pani profesor Katarzyny Szczerbińskiej.

Co z telefonami komórkowymi w szkołach? MEN odpowiada na ważne pytania

„W 2025 r. minister edukacji planuje przeprowadzenie badań dotyczących sposobów uregulowania przez szkoły zasad korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.” - zapowiedziała wiceministra Katarzyna Lubnauer w odpowiedzi na interpelację poselską.

W styczniu lekarze zdiagnozowali ok. 300 tys. zachorowań na grypę. W tym sezonie zaszczepiło się niespełna 1,7 mln osób

GIS poinformował, że od początku sezonu epidemicznego 2024/2025 w związku z powikłaniami grypy zmarło prawie tysiąc osób. Ministerstwo Zdrowia podało, że przeciw zaszczepiło się w tym sezonie niespełna 1,7 mln osób. Zapasy szczepionek są, brak tylko chętnych do szczepień.

Usługi sąsiedzkie, teleopieka dla seniorów. Do 7 lutego 2025 r. gminy mogą składać wnioski o dofinansowania

Teleopieka dla seniorów. Gminy mogą składać wnioski o dofinansowania. Kto będzie mógł skorzystać z usług sąsiedzkich, w tym m.in. z dostępu do tzw. „opieki na odległość”? Ile wynosi dofinansowanie w ramach rządowego programu "Korpus Wsparcia Seniorów" na 2025 r.?

REKLAMA

Ile wynosi liczba ludności Polski na koniec 2024 roku? [Dane GUS]

Główny Urząd Statystyczny podał wstępne szacunkowe dane dotyczące liczby ludności w Polsce na koniec 2024 r. Jest spadek.

Podwyżka o 40% (marchewka) a podniesienie wieku emerytalnego (kij). Wcześniej był postulat 3 miesięcy urlopu za 7 lat pracy w jednej firmie

Autorem propozycji podwyżki o 20% w 2025 r. i o 20% w 2026 r. jest Lider Związkowej Alternatywy Piotr Szumlewicz. Mowa jest o podwyżkach płac w sferze budżetowej w tym roku i co najmniej 20 proc. w przyszłym. Wcześniej związkowiec postulował wprowadzenie urlopu 3 miesięcy za 7 lat pracy. Propozycje oceniam jako nierealne do wprowadzenia.

REKLAMA