Zasady podziału rezerwowych funduszy unijnych

Polska, tak jak i inne kraje unijne, 3% kwoty środków unijnych z Funduszy Strukturalnych przyznanych na lata 2007–2013 przeznaczyła na tzw. krajową rezerwę wykonania (dalej: rezerwa wykonania). Ma ona być przeznaczona na dofinansowanie tych programów operacyjnych i ich poszczególnych priorytetów oraz działań, które są wdrażane najszybciej i przynoszą największe efekty.

Polska rezerwa wykonania wynosi ponad 1,3 mld euro, na które składają się środki z:

• Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (dalej: EFRR) – ponad 1 mld euro (co stanowi 77,5% całej kwoty),

• Europejskiego Funduszu Społecznego (dalej: EFS) – ponad 300 mln euro (22,5%).

Nie ma natomiast środków z Funduszu Spójności, a więc rezerwa wykonania nie może być przeznaczona na te priorytety Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (dalej: PO Infrastruktura i Środowisko), które są współfinansowane z tego źródła.

Podział krajowej rezerwy pomiędzy poszczególne programy, ich priorytety i działania zostanie przeprowadzony tylko raz – w pierwszym kwartale 2011 r.

Wysokość dotacji dla poszczególnych programów

Zgodnie z założeniami Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (dalej: MRR) kwota rezerwy wykonania zostanie podzielona pomiędzy regionalne programy operacyjne (dalej: RPO), Program Operacyjnych Kapitał Ludzki (dalej: PO Kapitał Ludzki) oraz pozostałe krajowe programy operacyjne (patrz: tabela 1).

Podzielone pomiędzy poszczególne programy operacyjne środki rezerwy wykonania będą przekazywane w ciągu 3 lat w następujący sposób:

1) rok 2011 – 266 260 819 euro,

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź

2) rok 2012 – 532 521 640 euro,

3) rok 2013 – 532 521 640 euro.

Programy, priorytety i działania

Przyznane poszczególnym programom środki rezerwy wykonania będą dzielone pomiędzy ich priorytety i działania. O przyznaniu funduszy będzie decydować skuteczność i efektywność konkretnych rodzajów interwencji. Oznacza to np., że, jeżeli z PO Infrastruktura i Środowisko najszybciej i najskuteczniej realizowane są projekty dotyczące budowy kanalizacji, a najsłabiej – dróg, to dodatkowe środki z rezerwy wykonania zostaną przeznaczone na realizację działań dotyczących kanalizacji. Natomiast na działania dotyczące dróg dodatkowych funduszy nie będzie lub będą zdecydowanie niższe.

O wysokości przyznanych środków poszczególnym priorytetom będzie decydowało wykorzystanie środków w latach 2007–2010.

PO Kapitał Ludzki

W przypadku PO Kapitał Ludzki podział środków z rezerwy wykonania będzie się odbywał na poziomie całego programu. Oznacza to, że o fundusze będą konkurować wszystkie instytucje zaangażowane w realizację PO Kapitał Ludzki.

Środki zostaną rozdysponowane pomiędzy:

• priorytety – w przypadku priorytetów I, III oraz IV (każdy z tych priorytetów realizowany jest przez inna instytucje),

• działań – w przypadku priorytetów II i V (działania tych priorytetów realizowane są przez różne instytucje),

• regiony – w przypadku priorytetów VI–IX (priorytety te realizowane są przez urzędy marszałkowskie).

O fundusze te będą konkurować:

1) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (priorytet I oraz Działanie 5.4 i 5.5),

2) Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (Działanie 2.1 i 2.2),

3) Ministerstwo Zdrowia (Działanie 2.3)

4) Ministerstwo Edukacji Narodowej (priorytet III),

4) Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (priorytet IV),

5) Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (Działanie 5.1),

6) Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (Działanie 5.2),

7) Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (Działanie 5.3),

8) wskazane przez samorządy województw 16 instytucji realizujących PO Kapitał Ludzki w regionach (priorytet VI–IX).

Środki z rezerwy wykonania przeznaczone na PO Kapitał Ludzki zostaną rozdysponowane pomiędzy 8 instytucji najlepiej wydających fundusze instytucji (patrz: tabela 2).

Wysokość dodatkowych środków z rezerwy wykonania nie może przekroczyć 50% przyznanych danej instytucji lub województwu środków na realizację PO Kapitał Ludzki. Jeżeli będzie ona wyższa, to fundusze przekraczające 50% zostaną rozdysponowane proporcjonalnie pomiędzy pozostałe instytucje sklasyfikowane w rankingu.

Czytaj także: Firmy zakładają przedszkola za pieniądze z UE>>

Krajowe programy operacyjne

W przypadku krajowych programów operacyjnych (innych niż PO Kapitał Ludzki) warunkiem udziału poszczególnych priorytetów w podziale środków rezerwy wykonania będzie przekroczenie minimalnego progu wdrażania funduszy unijnych, czyli osiągnięcie tzw. kryterium dopuszczalności dla poszczególnych priorytetów. Wynosi on 20% wykorzystania przyznanych na dany priorytet środków do końca 2010 r.

O wysokości dodatkowych środków będzie decydowało natomiast miejsce w rankingu najlepiej realizowanych priorytetów. Ranking powstanie na podstawie:

1) kryterium tempa wydatkowania, czyli stopnia wykonania priorytetu mierzonego wykorzystaniem środków wspólnotowych przeznaczonych na dany priorytet.

2) kryterium lizbońskiego, czyli wartości zakontraktowanych środków z kategorii lizbońskich w odniesieniu do całości środków z kategorii lizbońskich w danym priorytecie.

Ostateczna kwota przypadająca dla danego priorytetu będzie zależeć od liczby priorytetów, które osiągną kryterium dopuszczalności. Według MRR kwota przyznana za pierwsze miejsce w rankingu będzie wielokrotnością kwoty przyznanej za miejsce ostatnie (np. 10-krotność w przypadku, gdy 10 priorytetów spełni kryterium dopuszczające, 5-krotność w przypadku, gdy 5 priorytetów spełni to kryterium).

Czytaj także: Kosekwencje nieprawidłowości w projektach unijnych>>

Regionalne programy operacyjne

Dodatkowe środki z rezerwy wykonania będą mogły otrzymać te regiony, które osiągną kryterium dopuszczalności dla RPO, czyli do końca 2010 r. wykorzystają 20% przyznanych środków (nie wlicza się tu zaliczki w wysokości 9%, którą regiony otrzymały na realizację programów).

Do wykorzystanych środków zaliczane będą tylko te, które:

1) już zostały wypłacone beneficjentom RPO albo

2) pokryją już udokumentowane wydatki beneficjentów.

Oznacza to, że im więcej regionów osiągnie kryterium dopuszczalności, tym mniej środków przypadnie dla każdego z nich (patrz: tabela 3).

Wysokość dodatkowych funduszy będzie zależeć od zajętego przez region miejsca w rankingu województw najlepiej wykorzystujących fundusze RPO. Ranking będzie tworzony na podstawie:

• wykorzystania środków i

• tempa ich kontraktacji.

Kryterium wykorzystania środków unijnych dotyczy wartości wniosków o płatność przekazanych przez beneficjentów do urzędu marszałkowskiego (pełniącego rolę instytucji zarządzającej RPO) albo do wojewody (pełniącego rolę instytucji pośredniczącej w certyfikacji wydatków przez KE) do końca 2010 r.

Natomiast w przypadku kryterium kontraktacji MRR będzie sprawdzać poziom zakontraktowanych środków w 10 wspieranych ze środków RPO obszarach:

 1) badania i rozwój technologiczny, innowacje, przedsiębiorczość,

 2) społeczeństwo informacyjne,

 3) transport,

 4) energia,

 5) ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom,

 6) turystyka,

 7) kultura,

 8) odnowa obszarów miejskich i wiejskich,

 9) inwestycje w infrastrukturę społeczną,

10) pomoc techniczna.

Jeśli dwa lub więcej województw zajmą to samo miejsce w rankingu, o przyznaniu lub wysokości części rezerwy wykonania zdecyduje wysokość kryterium dopuszczalności, czyli wykorzystanych środków unijnych.

Przygotowane przez MRR zasady podziału rezerwy wykonania zostały przekazane do akceptacji KE.

Wioletta Kępka