REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przesłanki wyłączające odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jednym z zadań Ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z dnia 17 grudnia 2004 r. jest ochrona ładu korporacyjnego sektora finansów publicznych w zakresie gospodarowania środkami publicznymi.

Ustawodawca w ustawie  o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej dfpU albo ustawa DFP) wskazuje między innymi,  kto odpowiada za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej DFP), jakie czyny stanowią naruszenie DFP, jak wygląda procedura w sprawach o naruszenie DFP oraz jaki jest katalog kar za przewinienia naruszające DFP.

REKLAMA

W ustawie DFP został określony także katalog czynów niestanowiących naruszenia DFP lub czynów, które formalnie naruszają DFP, ale z uwagi na wyjątkowe okoliczności nie dochodzi się odpowiedzialności z tytułu naruszenia DFP.

Warto zapoznać się z niniejszymi wyłączeniami albowiem stanowią one nieodłączny element budowania linii obrony w postępowaniu o naruszenie DFP.

1. Nie stanowi naruszenia DFP:

a) przeznaczenie dochodów, z wyłączeniem dochodów własnych oraz dochodów gromadzonych na rachunku funduszu motywacyjnego, uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

b) dokonanie wydatku ze środków publicznych bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia,

c) dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do dokonania wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w rocznym planie finansowym jednostki wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej,

d) przeznaczenie środków rezerwy budżetowej na inny cel niż określony w decyzji o ich przyznaniu,

e) zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia do zaciągania zobowiązań jednostki sektora finansów publicznych,

f) dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do niewykonania zobowiązania jednostki, którego termin płatności upłynął, wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej,

- pod warunkiem, że skutek w postaci przekroczenia uprawnień do wydatkowania środków publicznych, do zaciągania zobowiązań albo niewykonania zobowiązań nie przekroczy w roku budżetowym łącznie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim ogłoszonego przez Prezesa GUS, tj. kwoty 2.716,71 netto obowiązującej w 2010 roku.

Należy zaznaczyć, że w razie wypełnienia przesłanek opisanych w punkcie 1 nie dochodzi w ogóle do naruszenia DFP.

Warto wspomnieć ponadto o orzeczeniu Głównej Komisji Orzekającej z dnia 24 września 2007 r. (DF/GKO-4900-19/21/RN), w którym stwierdzono: „jeżeli zachodzi kilka czynów naruszenia dyscypliny finansów publicznych, to - z punktu widzenia stosowania art. 26 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - kwoty przekroczeń należy traktować łącznie.”. Zatem w momencie badania, czy doszło do naruszenia DFP należy sumować wartość wszystkich naruszeń wymienionych w punkcie 1.

Czytaj także: Odpowiedzialność kierownika jednostki za naruszenie dyscypliny finansów publicznych>>

2. Nie dochodzi się odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w przypadku działania lub zaniechania podjętego wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego.

Definicja legalna zdarzenia losowego zawarta w ustawie DFP wskazuje, że może nim być tylko takie zdarzenie, które:

-  wywołane jest przez czynniki zewnętrzne,

-   którego nie można było przewidzieć,

-   w szczególności zagraża bezpośrednio życiu lub zdrowiu ludzi lub grozi ono powstaniem szkody niewspółmiernie większej niż naruszenie DFP,

Powyższe przesłanki powinny wystąpić łącznie, a więc wystąpienie jakiejkolwiek ze wskazanych powyżej - to zdecydowanie za mało, aby mówić o istnieniu zdarzenia losowego.

Widzimy zatem, że możliwość powoływania się na przesłankę wynikającą z punktu 2 jest istotnie ograniczone. Poza tym warto pamiętać, aby w razie zaistnienia zdarzenia losowego sporządzić dokumentację, która w razie kontroli posłuży jako dowód usprawiedliwiający fakt naruszenia DFP.

3.    Nie dochodzi się odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, którego stopień szkodliwości dla finansów publicznych jest znikomy.

W trzeciej przesłance wyłączającej odpowiedzialność za naruszenie DFP uwagę przykuwa nieostrość pojęcia „znikomy”.

W związku z czym ustawodawca precyzuje, że przy ocenie stopnia szkodliwości naruszenia DFP dla finansów publicznych uwzględnia się:

1.    Wagę naruszonych obowiązków.

2.    Sposób i okoliczności naruszenia obowiązków.

3.    Skutki naruszenia w szczególności:

•    wysokość uszczuplonych środków publicznych;

•    kwotę środków publicznych niewpłaconych lub niezwróconych na właściwy rachunek budżetu państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych;

•    kwotę środków publicznych wydatkowanych bez upoważnienia lub z jego przekroczeniem albo niezgodnie z przeznaczeniem;

•    wysokość zobowiązań zaciągniętych bez upoważnienia lub z jego przekroczeniem;

•    kwotę odsetek, kar i opłat zapłaconych wskutek zwłoki w opłaceniu należności.

Jak wynika z powyższego znikomość w każdym przypadku może być definiowana w zupełnie odmienny sposób uzależniony od określonych czynników.

Czytaj także: Zaniechanie przeprowadzenia audytu wewnętrznego i odpowiedzialność z tego tytułu>>

REKLAMA

4.    Nie ponosi odpowiedzialności osoba, która naruszyła DFP wskutek wykonania polecenia przełożonego (albo kierownika jednostki, dysponenta środków publicznych organu nadzorującego, dysponenta środków publicznych organu założycielskiego)

- pod warunkiem, że przed wykonaniem polecenia zgłosiła pisemnie zastrzeżenie i, pomimo tego zastrzeżenia, otrzymała pisemne potwierdzenie wykonania polecenia albo polecenie nie zostało odwołane albo zmienione.

W takim przypadku odpowiedzialność ponosi osoba, która podpisała się pod pisemnym poleceniem wykonania polecenia, a przy braku takiego dokumentu - osoba, która wydała polecenie.

5. Nie ponosi odpowiedzialności osoba, która naruszyła DFP wskutek wykonania uchwały organu wykonującego budżet (lub plan finansowy JSFP albo innej jednostki otrzymującej środki publiczne bądź zarządzającej mieniem JSFP)

- pod warunkiem, że przed wykonaniem uchwały zgłosiła pisemnie zastrzeżenie i, pomimo tego zastrzeżenia, otrzymała pisemne potwierdzenie wykonania uchwały lub uchwała nie została uchylona albo zmieniona.

W powyższym przypadku odpowiedzialność ponosi każdy z członków organu, który podpisał się pod pisemnym potwierdzeniem wykonania uchwały, a przy braku takiego dokumentu - każdy z członków organu, który nie zgłosił sprzeciwu do uchwały, która nie została uchylona albo zmieniona.

Krystian Szpotański

Dyrektor Instytutu Samorządu i Administracji

Instytut Samorządu i Administracji zajmuje się działalnością szkoleniową, doradczą i wydawniczą dla jednostek sektora finansów publicznych.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

REKLAMA

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

REKLAMA