Legalizacja samowoli budowlanej

Wójt, burmistrz, prezydent miasta (dalej: wójt) prowadzący postępowanie w sprawie ustalenia warunków zabudowy dla obiektu, który został już samowolnie wybudowany, nie może zawiesić postępowania o ustalenie warunków zabudowy z powodu prowadzenia postępowania legalizującego samowolę budowlaną przez organ nadzoru budowlanego, czyli powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego (PINB). Dopuszczalna jest natomiast sytuacja odwrotna, tj. zawieszenie postępowania przed PINB ze względu na prowadzenie postępowania o ustalenie warunków zabudowy przez wójta.

Ponadto, nawet w przypadku wydania przez PINB decyzji nakazującej rozbiórkę nielegalnie wybudowanego obiektu budowlanego, nie ma przeszkód do wydania przez wójta decyzji ustalającej warunki zabudowy dla tej inwestycji.

Samowola budowlana

W przypadku samowolnego przeprowadzenia robót budowlanych, które zgodnie z prawem powinny zostać poprzedzone uzyskaniem pozwolenia na budowę, PINB wszczyna postępowanie na podstawie art. 48 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (dalej: Prawo budowlane). Brzmienie art. 48 § 1 Prawa budowlanego może wskazywać na to, że co do zasady postępowanie takie kończy się wydaniem decyzji nakazującej rozbiórkę, a jedynie wyjątkowo możliwe jest zalegalizowanie robót budowlanych. Orzecznictwo wskazuje jednak, że jest odwrotnie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 21 października 2009 r. (sygn. akt VII SA/Wa 1108/09) ocenił, że organ nadzoru budowlanego powinien prowadzić postępowanie zmierzające do legalizacji samowolnie wykonanych robót budowlanych, a nakaz rozbiórki zastosować dopiero po stwierdzeniu, że nie ma prawnych możliwości legalizacji.

Jedną z przesłanek umożliwiających przeprowadzenie postępowania legalizacyjnego jest zgodność budowy z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego). Sprawdzenie tej zgodności może nastąpić na podstawie parametrów zabudowy wynikających z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w wypadku braku takiego planu – z ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy. Zatem do legalizacji robót budowlanych w wypadku braku planu miejscowego wymagana jest decyzja o warunkach zabudowy. Decyzja taka wydawana jest przez wójta.

Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji – Zamów prenumeratę >>