Jakie zmiany w Karcie Nauczyciela od 6 września 2023 r.? Co wchodzi w życie 1 X 2023 r.? Co 1 I, IX i X 2024 r.?

Ustawa ta m.in. wprowadza nowe zasady wyliczania odpisów na ZFŚS za nauczycieli emerytów i rencistów oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne określone w art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela.

Oprócz modyfikacji sposobu naliczania odpisu na ZFŚS ustawa wprowadza zmiany w zakresie oceny pracy oraz awansu zawodowego nauczycieli. Ponadto ustawa zmienia 18 innych ustaw.

Głównym celem ustawy jest doprecyzowanie i uzupełnienie rozwiązań wprowadzonych ustawą z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, którą dokonano szeregu istotnych zmian w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, w szczególności w zakresie oceny pracy oraz awansu zawodowego nauczycieli.

Ponadto ustawa zmienia osiemnaście innych ustaw.

W jakich datach wchodzą w życie poszczególne zmiany?

Zmiany przepisów od 6 września 2023 r.

Rozwiązania przyjęte w ustawie dotyczą:

1) doprecyzowania okresu, za jaki jest dokonywana ocena pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego;

2) doprecyzowania kwestii możliwości odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela przez osobę nieposiadającą przygotowania pedagogicznego rozpoczynającą pracę w szkole;

3) wprowadzenia możliwości dla nauczyciela pracującego za granicą przystąpienia do egzaminu w formie wideokonferencji;

4) modyfikacji sposobu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych nauczycieli;

5) przywrócenia prawa do wcześniejszej emerytury dla pewnej grupy nauczycieli (a w konsekwencji zwiększenia wysokości rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej przeznaczonej na wypłatę odpraw emerytalnych dla nauczycieli);

6) poszerzenia katalogu form kształcenia, których ukończenie uprawnia cudzoziemca lub obywatela polskiego na stałe zamieszkałego za granicą do uzyskania urzędowego poświadczenia znajomości języka polskiego jako obcego bez konieczności zdawania egzaminu;

7) poszerzenia katalogu nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli publicznych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych (w tym poradni specjalistycznych udzielających dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu);

8) poszerzenia katalogu zadań państwowego instytutu badawczego o monitoring i zapobieganie skutkom epidemii;

9) modyfikacji wymaganych na stanowisku dyrektora instytutu badawczego kwalifikacji w kierunku kompetencji menadżerskich, a także poszerzenia katalogu zadań dyrektora instytutu badawczego oraz poszerzenia kompetencji rady naukowej instytutu badawczego;

10) wprowadzenia obowiązku uzyskania przez jednostkę samorządu terytorialnego uprzedniej pozytywnej opinii kuratora oświaty lub ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego dla połączenia w zespół lub włączenia do zespołu szkoły lub placówki;

11) wzmocnienia nadzoru nad szkołami i placówkami niepublicznymi poprzez doprecyzowanie przepisów o kontroli oraz wprowadzenie możliwości wydania przez kuratora oświaty osobie prowadzącej niepubliczną szkołę lub placówkę polecenia niezwłocznego umożliwienia wykonania czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego w tej szkole lub placówce;

12) wprowadzenia możliwości tworzenia w roku szkolnym 2023/2024 (na cały rok szkolny lub jego część) przez jednostki samorządu terytorialnego, po uzyskaniu opinii kuratora oświaty, dodatkowych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych (na poziomie liceum, technikum lub branżowej szkoły I stopnia);

13) uregulowania mandatu Sądu Najwyższego w zakresie prowadzenia działalności edukacyjnej, naukowej, wydawniczej oraz muzealnej w zakresie historii polskiego sądownictwa (ze szczególnym uwzględnieniem historii sądownictwa najwyższej instancji);

14) przedłużenia (o kolejny rok, tj. do dnia 31 grudnia 2024 r.) terminu na zakończenie wszczętych do dnia 30 kwietnia 2019 r. przewodów doktorskich na tzw. starych zasadach;

15) przedłużenia (do dnia 31 grudnia 2024 r.) terminu końcowego prowadzenia studiów doktoranckich rozpoczętych przed rokiem akademickim 2019/2020 na tzw. starych zasadach;

16) wprowadzenia zasady aktualizacji polityki naukowej państwa oraz ewaluacji realizacji tej polityki co 5 lat (i wydłużenia kadencji Komitetu Polityki Naukowej z 2 do 5 lat);

17) uelastycznienia zasad uzyskiwania przez uczelnię pozwolenia na utworzenie studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela;

18) modyfikacji zasad uzyskiwania przez uczelnię pozwolenia na utworzenie studiów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym;

19) ustalenia limitu zwiększania opłat za studia;

20) modyfikacji sposobu ustalania kryterium dochodowego uprawniającego do ubiegania się przez studenta o stypendium socjalne;

21) modyfikacji zasad udzielania nauczycielowi akademickiemu płatnego urlopu naukowego oraz podniesienia górnego limitu łącznego wymiaru urlopu dla poratowania zdrowia;

22) doprecyzowania zasad pobierania opłaty za przeprowadzenie postępowania w sprawie o nadanie stopnia doktora oraz zasady składania pozytywnej opinii promotora na zakończenie kształcenia doktoranta w szkole doktorskiej;

23) usunięcia zakazu dla doktoranta bycia zatrudnionym jako nauczyciel akademicki albo pracownik naukowy;

24) wprowadzenia możliwości przyznawania przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki z własnej inicjatywy stypendiów ministra za znaczące osiągnięcia naukowe lub artystyczne oraz dla wybitnych młodych naukowców;

25) wprowadzenia nowego celu i zadań Sieci Badawczej Łukasiewicz – pobudzanie inwestowania przez przedsiębiorców w działalność naukową (wraz z określeniem zasad finansowania inwestowania przez przedsiębiorców w działalność naukową);

26) wprowadzenia przepisów umożliwiających ustalenie w latach 2024 i 2025 wskaźnika zwiększającego niezbędnego do prawidłowego ustalenia kwoty dotacji dla szkół publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego;

27) tworzenia przez Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego podmiotów zależnych będących jednostkami organizacyjnymi mającymi siedzibę poza terytorium RP;

28) wprowadzenia kadencyjności funkcji Dyrektora i Zastępcy Dyrektora Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego;

29) wyłączenia możliwości udzielania wsparcia przez Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego (w drodze konkursu ofert i naboru wniosków w trybie ciągłym) osobom fizycznym;

30) wprowadzenia możliwości przekazania Centrum Łukasiewicz w roku 2023 skarbowych papierów wartościowych.

Co wchodzi w życie po 6 września 2023 r.?

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów:

1) modyfikujących zasady uzyskania przez uczelnię pozwolenia na utworzenie studiów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym, które mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;

2) doprecyzowujących zasady pobierania opłaty za przeprowadzenie postępowania w sprawie o nadanie stopnia doktora oraz składania pozytywnej opinii promotora na zakończenie kształcenia doktoranta w szkole doktorskiej, a także usuwających zakaz dla doktoranta bycia zatrudnionym jako nauczyciel akademicki albo pracownik naukowy, które mają wejść w życie z dniem 1 października 2023 r.;

3) modyfikujących sposób naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych nauczycieli, regulujących możliwość otrzymania urzędowego poświadczenia znajomości języka polskiego jako obcego bez konieczności zdania egzaminu, a także zwiększających wysokość rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej przeznaczonej na wypłatę odpraw emerytalnych dla nauczycieli, które mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.;

4) określających warunki umożliwiające nauczycielowi przejście na wcześniejszą emeryturę od dnia 1 września 2024 r., a także przepisu przyznającego nauczycielowi zatrudnionemu w publicznej i niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, które mają wejść w życie z dniem 1 września 2024 r.;

5) modyfikujących warunki ubiegania się studenta o stypendium socjalne, które mają wejść w życie z dniem 1 października 2024 r.