ZUS:16 pytań i odpowiedzi o Mały ZUS plus. Kiedy stosować kody 0590 i 0510? Co z ZUS DRA i ZUS ZUA/ZUS ZZA

Jeżeli osoba, która wyczerpała 36 miesięcy małego ZUS plus, zgłosi się do ubezpieczeń z kodem 0590 w sierpniu 2023 roku, składki za sierpień musi rozliczyć z kodem 0510. Mały ZUS plus (kod 0590) zacznie obowiązywać od 1 września. Powinna ona w dokumentach składanych w sierpniu: wskazać datę 1 września 2023 r. jako datę wyrejestrowania z ubezpieczeń z kodem  05 10 na ZUS ZWUA i ten sam dzień jako datę powstania obowiązku ubezpieczeń na ZUS ZUA z kodem 05 90. 

1. Czy jeżeli płatnik wykorzystał w 2022 roku 36 miesięcy małego ZUS plus, to może przedłużyć tę ulgę od 1 sierpnia 2023 roku?

 

Taka osoba nie może skorzystać z dodatkowych 12 miesięcy małego ZUS plus. Warunkiem do przedłużenia ulgi jest korzystanie z niej wcześniej przynajmniej przez 1 miesiąc w 2023 roku.

2. Czy osoba, która wykorzystała 36 miesięcy, np. do końca kwietnia 2023 roku, może przystąpić do małego ZUS plus na kolejne 12 miesięcy od 1 sierpnia? A czy może to zrobić też od 1 stycznia 2024 roku? Jaki jest termin na zgłoszenie? Czy za pierwszy miesiąc dodatkowych 12 miesięcy trzeba złożyć ZUS DRA cz. II?

Taka osoba może skorzystać z dodatkowych 12 miesięcy małego ZUS plus. Jeżeli po 30 kwietnia 2023 roku nadal prowadziła działalność i była zgłoszona do ubezpieczeń, np. z kodem 05 10, powinna najpóźniej do 31 grudnia tego roku złożyć ZUS ZUA/ZUS ZZA z kodem 05 90 lub 05 92. Ulga zaczyna się od następnego miesiąca po zgłoszeniu. Czyli np. zgłoszenie w sierpniu będzie skutkować objęciem ulgą od 1 września 2023 roku. Jeśli nie zgłosi się do 31 grudnia, ulga przepada.

Taka osoba złożyła ZUS DRA cz. II w 2023 r., zatem nie musi dodatkowo składać go w tym roku.

Jeżeli taka osoba z końcem kwietnia przestała prowadzić działalność, może zgłosić się do ubezpieczeń na bieżąco, również po 31 grudnia 2023 roku. W przypadku zgłoszenia po 31 grudnia 2023 r. konieczne będzie złożenie ZUS DRA cz. II z ustalona najniższa podstawą wymiaru składek, która będzie obowiązywała w 2024 r.

3. Jak rozumieć zapis art. 112a ust. 5? Na przykład zgłoszenie do małego ZUS plus od 1 sierpnia 2023 roku złożone w grudniu?

Przepis ten oznacza to, że nie można składać zgłoszenia z okresem wstecznym. ZUS ZUA z kodem 0590 złożony 31 grudnia 2023 r. będzie miało skutek od 1 stycznia 2024 r. i od tego miesiąca rozpocznie się 12 miesięcy przedłużenia ulgi. 

4. Płatnik wykorzystał w 2021 lub 2022 roku 36 miesięcy małego ZUS plus i obecnie rozlicza się z kodem ubezpieczenia 05 10 (płaci duży ZUS). Jeżeli do końca 2023 roku nie przerejestruje się do małego ZUS plus, czy może w 2024 roku wykorzystać te 12 miesięcy ulgi (zakładając, że spełnia pozostałe warunki)?

Jeżeli wykorzystał ulgę w 2021 i 2022 roku, nie ma prawa do jej przedłużenia o dodatkowe 12 miesięcy.

5. Jeżeli osoba spełnia warunki, aby skorzystać z małego ZUS plus przez kolejne 12 miesięcy, to czy musi dokonać zgłoszenia w tym roku? Czy może zgłosić się w kolejnym roku?

Jeśli ktoś teraz korzysta z ulgi (na 1 sierpnia 2023 roku nie wyczerpało się 36 miesięcy), to automatycznie przedłużymy mu mały ZUS plus na kolejne 12 miesięcy.

Jeśli dana osoba wykorzystała mały ZUS plus w całości do połowy tego roku i nadal prowadzi działalność, np. z kodem 0510, musi wysłać zgłoszenie do ubezpieczeń najpóźniej do 31 grudnia 2023 roku. Jeśli tego nie zrobi straci prawo do dodatkowych 12 miesięcy małego ZUS plus. 

Jeśli ktoś wykorzystał tą ulgę w całości w pierwszej połowie 2023 roku, a następnie zawiesił działalność lub jej zaprzestał, może wysłać zgłoszenie również po 31 grudnia.

6. Czy wydłużenie małego ZUS plus w 2023r. o 12 miesięcy to akcja jednorazowa? Nie zmienił się zapis art. 18c ust. 10  punkt  6ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych?

Tak, jest to przepis „jednorazowy”.

7. Jaki jest termin na zgłoszenie do małego ZUS plus?

Zgodnie z przepisami jest to 7 dni dla osób, które nabywają prawo do ulgi w trakcie roku, albo cały styczeń dla osób, które chcą skorzystać z ulgi od początku roku. I oczywiście muszą spełnić pozostałe warunki.

Natomiast przedłużenie małego ZUS plus o 12 miesięcy dotyczy płatników, którzy skorzystali z ulgi choć w jednym miesiącu 2023 roku. 

Osobom, które obecnie korzystają z ulgi i jeszcze nie wyczerpały 36 miesięcy, wydłużymy ten okres automatycznie. Nie trzeba ponownie zgłaszać się do ubezpieczeń. Pozostałe osoby, zgłaszają się do ubezpieczeń na zasadach opisanych na wstępie.

Wyjątkiem są osoby, które w pierwszym półroczu 2023 roku wyczerpały 36 miesięcy ulgi, a następnie zgłosiły się na ZUS ZUA z kodem 0510/0512. Te osoby muszą dokonać ponownego zgłoszenia do ulgi z kodem 0590, najpóźniej do końca 2023 roku. 

Więcej informacji na temat przedłużenia małego ZUS plus.

8. Jak rozumieć przepis ustawy: „Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w ust. 2, w okresie, o którym mowa w ust. 2, ustala się od miesiąca wskazanego w zgłoszeniu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, nie wcześniej jednak niż od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zgłoszenie zostało złożone w Zakładzie”?

Oznacza to, że przedłużenie ulgi rozpoczyna się od 1 dnia następnego miesiąca po zgłoszeniu. Jeśli np. płatnik złoży dokument ZUS ZUA/ZUS ZZA w sierpniu 2023 roku, ulga znacznie obowiązywać od 1 września tego roku. Dlatego w takim przypadku w zgłoszeniu do ubezpieczeń należy wskazać datę podlegania ubezpieczeniom od 1 września 2023 r.

9. Jeśli 36 miesięcy małego ZUS plus kończy się 31 lipca 2023 roku, to czy płatnik pozostaje w zgłoszeniu 05 90 na kolejne 12 miesięcy?

Tak, osoby te zostaną objęte automatycznie przedłużeniem ulgi. Nie muszą składać dodatkowego zgłoszenia z kodem 0590/0592.

10. Czy w roku 2023 płatnik musiał być zgłoszony z kodem 0590xx przez minimum jeden pełen miesiąc, czy wystarczy jeden dzień lub kilka dni? Nawet przy ubezpieczeniu przez jeden dzień musiał ustalać podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na 2023 rok na zasadach określonych w art. 18c.

Nie musi to być pełny miesiąc kalendarzowy. Wystarczy, że był objęty ubezpieczeniami przez jeden dzień i rozliczał składki z kodem 0590/0592 za ten okres.

11. Czy w roku 2023 płatnik musiał być objęty ubezpieczeniem społecznym z kodem 0590xx, czy wystarczy tylko ubezpieczenie zdrowotne (bo miał inny tytuł)? Tu również ustalał podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na 2023 rok na zasadach określonych w art. 18c (mimo zgłoszenia tylko do ubezpieczenia zdrowotnego).

Nie ma znaczenia, że płatnik był objęty wyłącznie ubezpieczeniem zdrowotnym. To, czy zostanie objęty automatycznie przedłużeniem, zależy od tego, czy w 2023 roku korzystał przynajmniej w jednym miesiącu z małego ZUS plus (był zgłoszony z kodem tytułu ubezpieczenia 0590/0592) oraz czy nie wyczerpał jeszcze okresu 36 miesięcy przysługiwania tej ulgi.

12. Jak ma wyglądać rozliczenie w miesiącu, w którym płatnik złożył przerejestrowanie na kod 0590xx? Jeśli zrobi to w trakcie miesiąca, będą go obowiązywać dwa kody, np. część miesiąca 0510xx i 0590xx? Czy rozlicza składkę „dużą” dla kodu 0510 za cały miesiąc, a raport dla kodu 0590xx składa zerowy (skoro podstawę ustala od miesiąca po zgłoszeniu)?

Nie wystąpi taka sytuacja. Jeśli np. osoba, która wyczerpała 36 miesięcy małego ZUS plus, zgłosi się do ubezpieczeń z kodem 0590 w sierpniu 2023 roku, składki za sierpień musi rozliczyć z kodem 0510. Mały ZUS plus (kod 0590) zacznie obowiązywać od 1 września. Powinna ona w dokumentach składanych w sierpniu: wskazać datę 1 września 2023 r. jako datę wyrejestrowania z ubezpieczeń z kodem  05 10 na ZUS ZWUA i ten sam dzień jako datę powstania obowiązku ubezpieczeń na ZUS ZUA z kodem 05 90. 

13. Czy płatnik po przerejestrowaniu musi złożyć ponownie DRA II (chociaż podstawę na rok 2023 ma już wcześniej ustaloną?), czy aktualna będzie DRA II złożona na początku roku?

Nie musi składać dodatkowo ZUS DRA cz. II w 2023 roku, bo już ma ustaloną na ten rok najniższą podstawę wymiaru. 

14. Co z osobami, które obecnie korzystają z ulgi i są zgłoszone z kodem 0590xx? Czy dla nich okres ulgi wydłuży się automatycznie, nawet jeśli 36 miesięcy małego ZUS plus skończy im się w przyszłym roku lub później?

Te osoby zostaną automatycznie objęte przedłużeniem ulgi o 12 miesięcy.

15. Czy zgłoszenie powinno nastąpić w ciągu 7 dni, a nie tak jak jest w ustawie do końca roku? Jaki jest faktyczny termin na zgłoszenie?

Jeśli chodzi o przedłużenie ulgi MDG+ o 12 m-cy to w przypadku osób, które wykorzystały 36 miesięcy ulgi w pierwszym półroczu 2023 r. i następnie rozliczały się z tytułu wykonywania działalności na innych zasadach, zgłoszenie muszą złożyć najpóźniej do 31 grudnia 2023 r. 

Natomiast termin 7 dni dotyczy osób, które w trakcie roku nabywają prawo do ulgi, np. wykorzystały 24 m-ce „preferencyjnych składek” na ubezpieczenia społeczne, czyli były zgłoszone z kodem 05 70/05 72. Takie osoby muszą dokonać zgłoszenia do MDG+ w terminie 7 dni.

16. Do końca czerwca 2023 roku płatnik był zgłoszony do małego ZUS plus i wykorzystał cały okres ulgi. Od 1 lipca zawiesił działalność. Zamierza ją wznowić dopiero w 2025 roku. Czy będzie mógł  jeszcze skorzystać z ulgi? 

Taka osoba nie będzie miała prawa do ulgi, ponieważ nie spełni warunku prowadzenia działalności przynajmniej przez 60 dni w poprzednim (2024) roku.

Wszystkie pozostałe warunki ustawowe, jakie trzeba spełnić, aby skorzystać z małego ZUS plus, dotyczą również przedłużenia działalności o 12 miesięcy. 

Polecamy: „Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami”

Polecamy: „Dokumentacja kadrowa 2023. Zasady prowadzenia i przechowywania” + wzory dokumentów online