REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy gmina może pobierać opłatę planistyczną od darowizny

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Renta planistyczna jest quasi-podatkiem, pobieranym przy zbyciu nieruchomości, naliczanym od wzrostu wartości nieruchomości przy utworzeniu lub zmianie planu zagospodarowania przestrzennego.

W związku z poborem renty planistycznej zgłosiła się do nas czytelniczka, której gmina naliczyła opłatę planistyczną od nieruchomości, otrzymanej w darowiźnie. Nieruchomość otrzymana w darowiźnie to stary poniemiecki dom zbudowany na gruncie 0,43 ha.

- Dlaczego gmina od umowy darowizny na rzecz mojej córki chce naliczyć opłatę planistyczną, traktując darowiznę jak sprzedaż? W piśmie skierowanym do mnie gmina używa sformułowania zbycie. Przecież zbycie to sprzedaż za pieniądze, natomiast darowizna to nieodpłatne przekazanie na rzecz drugiej osoby - żali się pani Magdalena w liście do redakcji.

O interpretację przepisów poprosiliśmy Izbę Skarbową we Wrocławiu i ekspertów z Kancelarii Prawnej GLN.


IZBA SKARBOWA WE WROCŁAWIU WYJAŚNIŁA GP

Darowiznę wyróżnia od innych czynności prawnych to, że ma na celu nieodpłatne wzbogacenie obdarowanego kosztem majątku darczyńcy.

Przy świadczeniu w pełni odpłatnym (ekwiwalentne świadczenie drugiej strony) mamy do czynienia z umową sprzedaży, a nie z darowizną. Do darowizn nie zalicza takich świadczeń nieodpłatnych jak: nagrody państwowe, nagrody i zapomogi wypłacane pracownikom, zasiłki dla bezrobotnych. Darowizną nie jest też nieodpłatne wykonanie usług, np. grzecznościowe podwiezienie mebli - w ramach pomocy sąsiedzkiej.

Natomiast przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Kwestię związaną z naliczaniem opłaty planistycznej od darowanej nieruchomości rozstrzygnął w jednym z orzeczeń Naczelny Sąd Administracyjny.

W uchwale NSA z 30 października 2000 r. (sygn. akt OPK 16/00; publikowana w ONSA z 2001 r. nr 2, poz. 64) stwierdzono, że gdy wartość nieruchomości wzrosła w związku z uchwaleniem lub zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Wysokość tej opłaty nie może być większa niż 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości. NSA przyznał, że podstawą do pobrania opłaty nie jest sam fakt wzrostu wartości nieruchomości w następstwie uchwalenia lub zmiany planu, ale zbycie nieruchomości, której wartość wzrosła w następstwie uchwalenia lub zmiany planu. Prowadzi to do wniosku, że użyty przez ustawodawcę termin zbycie nieruchomości nie może obejmować przeniesienia własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w drodze umowy darowizny.

EKSPERT WYJAŚNIA

MARCIN JASIŃSKI

radca prawny

MARIA CZUBIŃSKA-ZAREMBA

prawnik Kancelaria Prawna GLN

Podstawą dla pobierania renty planistycznej jest każde zbycie własności nieruchomości, zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne w formie darowizny.

Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717 z późn. zm.; dalej ustawa), jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości.

Kluczową kwestią w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie czytelniczki jest wyjaśnienie, czy umowa darowizny mieści się w granicach pojęcia zbycie użytego w powołanym przepisie. Należy ustalić, czy zbycie oznacza jedynie odpłatne przeniesienie własności (użytkowania wieczystego) nieruchomości czy też obejmuje również przeniesienie własności (użytkowania wieczystego) nieruchomości dokonane pod tytułem darmym (darowizna).

W przepisach ustawy brak jest legalnej definicji zbycia. Również żaden inny przepis prawa nie definiuje tego pojęcia. W związku z tym należy wesprzeć się wykładnią systemową, historyczną i celowościową.

Wykładnia systemowa polegająca na uwzględnieniu faktu, że przepisy prawne tworzą spójny system i należy uwzględniać ich wzajemne relacje oraz ich miejsce w systemie, prowadzi do wniosku, że każde wyzbycie się własności nieruchomości, zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne, w sytuacji wzrostu wartości nieruchomości na skutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego stanowi podstawę do naliczania jednorazowej opłaty (potocznie zwanej rentą planistyczną). Pojęcie zbycie w innych ustawach interpretowane jest jako każde przeniesienie własności rzeczy na nabywcę, a nie jedynie odpłatne.

W przypadku wykładni historycznej, należy zauważyć, że rozbieżności odnośnie do stosowania art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przez poszczególne gminy mogą wynikać z faktu, że na gruncie art. 36 ust. 3 poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym NSA wydał 30 października 2000 r. uchwałę, zgodnie z którą, gdy wartość nieruchomości wzrosła w związku ze zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jednorazowej opłaty nie pobiera się w wypadku darowizny udziału we współwłasności nieruchomości na rzecz osób bliskich. We wskazanej uchwale sąd argumentował, że ustawodawca wiąże skutek, o którym mowa w omawianym przepisie, z przysporzeniem, powiększeniem majątku, uzyskaniem dodatkowych korzyści w razie zwiększenia się wartości nieruchomości. Należy jednak stwierdzić, że wątpliwości interpretacyjne zaprezentowane w powołanej uchwale NSA dotyczące pojęcia zbycie wynikały z niespójności terminologicznych w poprzednio obowiązującej ustawie, która wymiennie posługiwała się pojęciem zbycie oraz sprzedaż, na określenie tego samego skutku prawnego.

Kierując się wykładnią celowościową, której celem jest interpretacja przepisów prawa, w taki sposób, aby osiągnąć cel ustanowiony przez ustawodawcę, należy stwierdzić, że przepisy ustawy w brzmieniu aktualnie obowiązującym (z wyjątkiem art. 37 ust. 1 ustawy, który obok zbycia posługuje się pojęciem sprzedaż, co przyjęło się traktować jako niewątpliwy błąd ustawodawcy) jednomyślnie odnoszą się do pojęcia zbycie. Celem ustawodawcy było doprowadzenie do poszerzenia katalogu zdarzeń prawnych objętych regulacją przedmiotowych przepisów (dotyczących wzrostu lub spadku wartości nieruchomości wskutek uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego).

Podsumowując, należy stwierdzić, że na gruncie obecnie obowiązującego art. 36 ust. 4 ustawy podstawą dla pobierania renty planistycznej jest każde zbycie własności nieruchomości, zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne (tj. także w przypadku darowizny).

PODSTAWA PRAWNA

= Art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717 z późn. zm.).

Opracowała Ewa Matyszewska

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Czy Polska wprowadzi kontrole?

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Czy Polska wprowadzi kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów?

Premier D. Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

REKLAMA

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

Nowe standardy żywienia w szpitalach 2025: Ministerstwo Zdrowia wprowadza obowiązkowe diety dla pacjentów [PROJEKT]

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia, które ma ujednolicić standardy żywienia pacjentów w szpitalach. Zmiany mają zagwarantować zdrowe, zbilansowane i dostosowane do stanu zdrowia posiłki, a także zwiększyć transparentność i jakość usług cateringowych w placówkach medycznych.

REKLAMA