Wszystko o zmianach w Prawie zamówień publicznych

Nowelizacja ma odczuwalny wpływ na procedury zamówieniowe, zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców. Ponieważ większość zmian zaczęła już obowiązywać, warto je przeanalizować i omówić.

Nowe przepisy należy stosować do postępowań wszczętych po wejściu w życie nowelizacji, tj. od 11 czerwca 2007 r. Należy pamiętać, że wszczęcie postępowania następuje, dopiero kiedy opublikowane zostaną wszystkie wymagane ogłoszenia, a nie po samym zamieszczeniu ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych. Do postępowań wszczętych przed wejściem w życie nowelizacji należy stosować przepisy dotychczasowe.

Uwaga!

Przepisy dotyczące środków ochrony prawnej, Krajowej Izby Odwoławczej, Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, kontroli zamówień publicznych wejdą w życie 5 miesięcy od dnia ogłoszenia, a więc od 12 października 2007 r. Zostały one omówione na końcu opracowania.

Progi kwotowe

Dotychczas ustawę - Prawo zamówień publicznych (upzp) należało stosować dla zamówień o wartości od 6000 euro. Próg ten został podwyższony i obecnie zwolnione ze stosowania ustawy są zamówienia do kwoty 14 000 euro (art. 4 pkt 8 upzp). Katalog wyłączeń poszerzono także o:

l postępowania objęte szczególnymi procedurami organizacji międzynarodowych - odmiennymi od opisanych w ustawie (rezygnując z dawniejszego zapisu o źródle finansowania),

l zamówienia objęte tajemnicą państwową,

l sytuacje, gdy wymaga tego istotny interes państwa, oraz

l zamówienia objęte tajemnicą służbową, jeśli wymaga tego istotny interes publiczny lub państwa.

Przedsiębiorcy mogą się zatem spodziewać znacznego przyspieszenia i ułatwienia w wydawaniu publicznych pieniędzy. Zamawiający będą mieli więcej swobody. Nie zwalnia to ich z obowiązków narzuconych przez ustawę o finansach publicznych oraz odpowiedzialności za sposób i przeznaczenie dokonanych wydatków. Wskazane jest zatem, aby zamawiający wprowadził wewnętrzne procedury regulujące sposób wydawania publicznych pieniędzy w tych sytuacjach, w których nie ma obowiązku stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych.

Dodatkową konsekwencją jest przesunięcie progu, od którego obowiązkowe jest powoływanie komisji przetargowej. W miejsce kwoty 60 000 euro wprowadzono odwołanie do kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Prawa zamówień publicznych - czyli tzw. progów unijnych. W praktyce oznacza to, że znika dotychczasowy podział na przetargi „małe” i „duże”. Ubiegający się o zamówienie przedsiębiorcy nie będą musieli zwracać uwagi na proceduralne „kruczki” zróżnicowane w zależności od tego, czy wartość zamówienia przekracza kwotę 60 000 euro, czy też nie.

WAŻNE!

Zamówienia do kwoty 14 000 euro nie podlegają Prawu zamówień publicznych.

PRZYKŁAD

Zamawiający przygotowuje zamówienie na zakup komputerów. Wartość szacunkową ustalono na równowartość 13 500 euro. Dotychczasowe przepisy wymagałyby zastosowania „małej” procedury powyżej 6000 euro, ale poniżej 60 000 euro. Tymczasem po nowelizacji wartość 13 500 euro wyłącza stosowanie ustawy do tego zamówienia, ponieważ nie przekracza ona limitu 14 000 euro.

Z ustawy zniknął także próg 60 000 euro, poniżej którego należało stosować znacznie uproszczone procedury. Obecnie zamówienia o wartości zarówno poniżej, jak i powyżej równowartości 60 000 euro traktowane są tak samo, jeżeli nie osiągają tzw. progu unijnego (tj. określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Prawa zamówień publicznych) - ustalonego tak jak w dotychczasowych przepisach.

Oznacza to, że w wielu przypadkach przedsiębiorcy nie będą musieli załączać licznych dokumentów. Ich żądanie nie będzie obowiązkiem zamawiających, jeżeli przetarg nie przekroczy wspomnianych progów kwotowych. Z drugiej jednak strony, terminy wyznaczone na przygotowanie ofert mogą być obecnie krótsze. Dlatego przedsiębiorcy powinni wykazać się większą czujnością w wyszukiwaniu ogłoszeń o przetargach, aby móc jak najwcześniej rozpocząć opracowywanie ofert.

Ogłoszenia

Z powyższymi zmianami wiąże się także kwestia sposobu ogłaszania nowych postępowań. Likwidacja progu 60 000 euro sprawia, że portal Urzędu Zamówień Publicznych oraz Biuletyn Zamówień Publicznych jako osobne instytucje tracą rację bytu. Obecnie wszystkie przetargi ogłaszane „krajowo” będą podlegały takim samym procedurom, niezależnie od tego, czy ich wartość przekracza 60 000 euro. Oznacza to, że wszelkich „małych” przetargów, ogłaszanych po wejściu w życie nowelizacji, należy szukać na portalu Biuletynu Zamówień Publicznych, dostępnym w formie elektronicznej na stronie Urzędu Zamówień Publicznych (http://www.portal.uzp.gov.pl/pl/site/uzp/bzp/szukaj).

WAŻNE!

„Małych” przetargów ogłaszanych po wejściu w życie nowelizacji należy szukać na portalu Biuletynu Zamówień Publicznych, dostępnym w formie elektronicznej na stronie Urzędu Zamówień Publicznych (http://www.portal.uzp.gov.pl/pl/site/ uzp/bzp/ szukaj).

Po nowelizacji ogłoszenia przeznaczone na portal internetowy Urzędu Zamówień Publicznych, w celu publikacji w Biuletynie Zamówień Publicznych, przekazuje się drogą elektroniczną. W przypadku przekazania ogłoszenia Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich nie jest konieczne wysyłanie go do Urzędu Zamówień Publicznych.

Istotna dla zamawiających zmiana dotyczy sposobu ogłaszania nowych postępowań. Ogłaszanie powinno odbywać się w następującej kolejności:

1. Publikacja ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich - zależnie od wartości zamówienia. Przekazanie ogłoszenia należy udokumentować, podobnie jak fakt i datę jego publikacji.

2. Ogłoszenie w siedzibie zamawiającego oraz na stronie internetowej - muszą być one zgodne co do treści z opublikowanym ogłoszeniem oraz zawierać datę jego publikacji. Ustawa nie wymaga już, aby strona internetowa była własną stroną zamawiającego.

Po publikacji powyższych ogłoszeń dopuszczalne jest także ogłoszenie w innym miejscu - np. w prasie. Jednak i ono musi zawierać treść zgodną z oficjalnym ogłoszeniem oraz datę jego publikacji w Biuletynie Zamówień Publicznych lub przekazania Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich. Najwłaściwszym rozwiązaniem jest publikacja kopii ogłoszeń z Biuletynu Zamówień Publicznych lub Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich.

Dopiero po opublikowaniu wszystkich ogłoszeń postępowanie uważa się za wszczęte. Skutek tej zmiany jest taki, że wszelkie terminy w postępowaniu, a zwłaszcza terminy składania i otwarcia ofert, liczą się dopiero od zamieszczenia ostatniego z ogłoszeń, o których mowa powyżej. Dlatego też najpewniejszym źródłem informacji o przetargach, których wartość nie przekracza progów unijnych, jest portal Biuletynu Zamówień Publicznych. W przypadku niezgodności treści między ogłoszeniami ubiegającym się o zamówienie przedsiębiorcom przysługuje prawo wniesienia protestu.

PRZYKŁAD

Zamawiający ogłasza przetarg na zakup materiałów biurowych o wartości 15 000 euro. Dotychczas publikował ogłoszenie o przetargu na portalu Urzędu Zamówień Publicznych, w siedzibie oraz na własnej stronie internetowej. Po nowelizacji zamawiający rozpoczyna od przekazania ogłoszenia o zakupie materiałów biurowych drogą elektroniczną do Biuletynu Zamówień Publicznych, a po jego publikacji (którą dokumentuje wydrukiem z Biuletynu) treść ogłoszenia zamieszcza w swojej siedzibie oraz na stronie internetowej (nie jest wymagane, aby publikował ogłoszenie na „swojej” stronie, jednak posiadając ją - decyduje się zamieścić ogłoszenie właśnie na niej). Powinien także pamiętać, aby treść była zgodna z ogłoszeniem z Biuletynu i zamieścić datę publikacji ogłoszenia w Biuletynie.

Nowością jest możliwość prostowania ogłoszeń, także w sytuacji, jeśli błąd nie leży po stronie organu publikacyjnego, ale zamawiającego. Sprostowanie nie może jednak dotyczyć przedmiotu, kryteriów, warunków uczestnictwa oraz sposobu oceny ich spełniania. Sprostowanie takie musi zostać opublikowane w tych miejscach, w których ukazało się oryginalne ogłoszenie. Dzięki sprostowaniom łatwiej będzie wykonawcom uzyskać rzeczywiste i aktualne informacje z ogłoszenia o przetargu.

Publikacja wstępnych ogłoszeń informacyjnych o planowanych zamówieniach lub umowach ramowych nie jest już obowiązkowa.

Terminy

Istotne zmiany dla przedsiębiorców dotyczą terminów związanych z procedurami udzielania zamówień publicznych. Obecnie termin, jaki należy pozostawić wykonawcom na składanie ofert w przetargu nieograniczonym, nie może być krótszy od 7 dni dla dostaw i usług, a dla robót budowlanych - od 20 dni. Terminy te liczy się od dnia zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie. Oznacza to, że dla usług i dostaw minimalny termin został obniżony do terminu obowiązującego dotychczas w przetargach o wartości do 60 000 euro. Przy robotach budowlanych termin jest dłuższy niż dotychczas dla wartości poniżej 60 000 euro, lecz krótszy niż dotychczas powyżej tego progu. Przede wszystkim jednak usunięta została rozbieżność między przetargami - zależnie od wartości przedmiotu zamówienia, a ujednolicenie terminów uprości sprawę przedsiębiorcom.

Nowe terminy są jednak krótkie, należy zatem pozostać czujnym, aby uniknąć przygotowywania ofert na ostatnią chwilę. Na korzyść wykonawców działa jednak fakt, że terminy nie tylko nie mogą być krótsze niż podane powyżej, ale także muszą uwzględniać czas niezbędny do przygotowania i złożenia oferty. Niespełnienie tego warunku uprawnia wykonawców ubiegających się o zamówienie do wniesienia protestu.

WAŻNE!

Termin, jaki należy pozostawić wykonawcom na składanie ofert w przetargu nieograniczonym, nie może być krótszy od 7 dni dla dostaw i usług, a dla robót budowlanych - od 20 dni.

Jeśli przekroczone zostały progi unijne, termin wydłuża się do 40 dni od dnia przekazania ogłoszenia do publikacji - jeśli ogłoszenie przekazano drogą elektroniczną we wskazany sposób, a jeśli zastosowano inną formę, konieczne jest zachowanie terminu 47 dni. Skrócenie terminów możliwe jest w przypadku zamówień ujętych we wstępnym ogłoszeniu informacyjnym. Wówczas terminy można ograniczyć do 29 dni - w przypadku przekazania ogłoszenia o zamówieniu drogą elektroniczną, lub 36 dni - w przypadku innej formy.

PRZYKŁAD

Zamawiający zamierza udzielić zamówienia na remont budynku o wartości 45 000 euro. Przed nowelizacją termin składania ofert nie mógłby być krótszy niż 7 dni, ponieważ wartość nie przekracza 60 000 euro. Jednak nowe przepisy znoszą próg 60 000 euro. Zamawiający musi więc zastosować termin nie krótszy od 20 dni, ponieważ zamówienie dotyczy roboty budowlanej. Dodatkowo termin musi uwzględniać czas niezbędny do przygotowania i złożenia oferty.

Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ)

Powyższe zmiany pociągają za sobą także konsekwencje dotyczące SIWZ, sposobu publikowania specyfikacji oraz jej treści. Ze względu na dopuszczenie zamówień uzupełniających dla zamówień sektorowych, w przypadku ich przewidywania konieczne jest zamieszczenie informacji na ten temat w SIWZ.

W postępowaniach o wartości poniżej progów unijnych nie jest konieczne żądanie od wykonawców oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału, wpłaty wadium oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Dlatego zamawiający, jeśli rezygnuje z danego żądania, może pominąć w SIWZ zapisy dotyczące tej kwestii. Musi jednak żądać od wykonawców wskazania w ofercie tej części zamówienia, której wykonanie zostanie powierzone podwykonawcom. Niezamieszczenie wymaganej przez zamawiającego informacji w ofercie będzie powodowało jej odrzucenie ze względu na niezgodność jej treści z treścią Specyfikacji.

Modyfikacje treści SIWZ pociągają za sobą konieczność przesunięcia terminu składania ofert o czas niezbędny na dokonanie zmian w ofertach - tak jak miało to miejsce dotychczas. Jednak w przetargach o wartości przekraczającej progi unijne termin należy przesunąć obecnie przynajmniej o 7 dni. Oznacza to, że w większych przetargach zamawiający nie będzie mógł w przypadku modyfikacji treści Specyfikacji przesunąć terminu składania ofert np. o 1 czy 2 dni, a wykonawcy będą mieli więcej czasu na dostosowanie ofert do wprowadzonych zmian.

Niestety, dla przedsiębiorców (wykonawców) rozwiązanie to jest niekorzystne, gdyż zamieszczenie SIWZ w Internecie nie jest już obowiązkowe. Wyjątek stanowią przetargi nieograniczone, w których obowiązek ten utrzymano. Nie wymaga się jednak, aby SIWZ była publikowana na własnej stronie zamawiającego, a jedynie na stronie internetowej, której adres podany jest w ogłoszeniu o zamówieniu.

Zamówienia z wolnej ręki

Korzystną dla przedsiębiorców zmianą jest podniesienie dopuszczalnego rozmiaru zamówień dodatkowych i uzupełniających, których można udzielać w trybie z wolnej ręki. Dotychczasowy limit 20% wartości zamówienia podstawowego został utrzymany jedynie w odniesieniu do zamówień uzupełniających dotyczących dostaw. W pozostałym zakresie - tj. usług i robót budowlanych - limit podwyższono do 50%, i to zarówno dla zamówień uzupełniających, jak i dodatkowych.

Oznacza to, że w przypadku udzielenia zamówienia dodatkowego oraz uzupełniającego możliwe jest wręcz podwojenie wartości zamówienia podstawowego. Przed takim krokiem przestrzegają jednak organy kontrolne, sugerując, że sytuacje takie będą poddawane wnikliwej ocenie i kontroli ze względu na wydatkowanie środków publicznych w warunkach ograniczonej konkurencji. Zalecają, aby udzielając zamówień dodatkowych i uzupełniających unikać zbliżania się łącznie do wartości 100% zamówienia podstawowego oraz wyczerpująco uzasadniać konieczność udzielenia takich zamówień.

Warto także wspomnieć, że wprowadzona została możliwość udzielenia zamówień uzupełniających, nieprzekraczających 50% wartości zamówienia podstawowego, także w przypadku zamówień sektorowych. Wymaga to oczywiście zamieszczenia stosownej informacji w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Zmiana ta jest korzystna dla przedsiębiorców, którym udało się (lub dopiero się uda) uzyskać zamówienie podstawowe.

Decyzja o odstąpieniu od stosowania przepisów wymienionych w art. 67 ust. 4 Prawa zamówień publicznych jest pozostawiona zamawiającemu, jeżeli zamówienie dotyczy wymienionych zamówień, tj. takich, których przedmiot jest objęty ochroną praw wyłącznych, dotyczących działalności twórczej lub artystycznej, zamówień udzielanych w wyniku rozstrzygnięcia konkursu oraz takich zamówień, jak np. dostawa energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznej, gazu z sieci gazowej czy powszechne usługi pocztowe. Zamawiający może, lecz nie musi, odstąpić od stosowania niektórych przepisów i w ten sposób uprościć procedurę.

Zamówienia te mają niejako z góry wyznaczonego wykonawcę, ponieważ jako potencjalny wykonawca kwalifikuje się tylko konkretna firma. Z tego względu ustawodawca dopuścił uproszczenia proceduralne.

Inne procedury

Choć zapoznaliśmy się już z najistotniejszymi zmianami, które niewątpliwie będą miały najczęstszy i największy wpływ na codzienną praktykę zamówień publicznych, zmiany dotyczą także innych trybów udzielania zamówień publicznych. Wymieńmy więc choćby niektóre z tych zmian.

Skrócenie terminów w przetargu ograniczonym

W przetargu ograniczonym skróceniu uległ minimalny termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Dotychczas nie mógł być krótszy niż 15 dni, obecnie - niż 7. Podobną zmianę wprowadzono w licytacji elektronicznej. W negocjacjach z ogłoszeniem obniżono wymaganą liczbę wykonawców zaproszonych do składania ofert. Obecnie nie może być ona niższa od 3 dla zamówień poniżej progów unijnych, a dla pozostałych - nie niższa niż 5. W dialogu konkurencyjnym wprowadzono analogiczną zmianę dotyczącą liczby zaproszonych wykonawców. Ponadto w tej procedurze, jeżeli zamawiający przewiduje nagrody dla wykonawców, którzy przedstawili rozwiązania stanowiące podstawę do składania ofert, wymagane jest zamieszczenie informacji o wysokości nagród. Nagrody te wypłaca się niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty, ale w terminie nie krótszym niż 14 dni.

W większości przypadków oznacza to mniejsze wymagania dla zamawiających - krótsze terminy, mniejszą liczbę wymaganych wykonawców. Jednak z drugiej strony dla wykonawców jest to zmiana niezbyt korzystna. Będą oni mieli mniej czasu na złożenie wniosków. Nie wymaga się także zaproszenia tak wielu firm jak dotychczas - co może ograniczyć dostęp niektórych z nich do danego zamówienia. Powinni oni jednak pamiętać, że jeśli zamawiający, wyznaczając termin, nie uwzględni czasu niezbędnego do przygotowania i złożenia dokumentów, albo liczba zaproszonych wykonawców nie zapewnia konkurencji - wykonawca może złożyć protest na nienależycie przeprowadzoną czynność.

Możliwość żądania doprecyzowania oferty

W dialogu konkurencyjnym zamawiający może żądać od wykonawców sprecyzowania i doprecyzowania treści ofert oraz przedstawienia dodatkowych informacji. Nie dopuszcza się jednak dokonywania istotnych zmian w treści ofert oraz zmian wymagań zawartych w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.

Komunikacja telefoniczna

W procedurach wymagających złożenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu ustawa dopuściła komunikację telefoniczną. W ten sposób można przekazać informację o złożeniu wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu przed upływem terminu składania takich wniosków, co ma chronić przed nieuwzględnieniem takiego wniosku w przypadku krótkich terminów. Termin uważa się za zachowany, jeżeli wniosek został złożony pisemnie przed jego upływem, a zamawiający otrzymał go nie później niż w ciągu 7 dni od dnia upływu terminu składania wniosków.

PRZYKŁAD

W postępowaniu prowadzonym w trybie dialogu konkurencyjnego termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wyznaczono na 1 sierpnia. Wykonawca wysłał wniosek pocztą 31 lipca, jednak liczył się z możliwością niedoręczenia listu zamawiającemu przed upływem terminu. Przekazał zatem informację o złożeniu wniosku w terminie zamawiającemu jeszcze tego samego dnia. Wniosek został doręczony 4 sierpnia, czyli przed upływem 7 dni od końca terminu składania wniosków. Zamawiający musi uznać go zatem za złożony w terminie.

Oświadczenia i dokumenty

W związku z likwidacją progu 60 000 euro wymaganie dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu jest obowiązkiem zamawiającego dopiero w większych zamówieniach - przekraczających progi unijne. W mniejszych postępowaniach zamawiający może zrezygnować z żądania dokumentów i zadowolić się oświadczeniami wykonawców. Skutkiem takiej zmiany jest uproszczenie przygotowania ofert. Postępowania powinny być szybsze i mniej skomplikowane.

Znowelizowano przepisy dotyczące uzupełniania dokumentów lub oświadczeń, które nie zostały złożone w terminie lub zawierały błędy. Dotychczas zamawiający musiał wzywać każdego wykonawcę, chyba że nawet przy uzupełnieniu postępowanie zostałoby unieważnione. Obecnie od obowiązku wzywania wykonawcy do uzupełnienia dokumentów zwalnia także sytuacja, kiedy oferta danego wykonawcy podlegałaby odrzuceniu.

PRZYKŁAD

W przetargu na budowę hali złożono dwie oferty: firm A oraz B. Obie z nich nie zawierają dokumentów potwierdzających posiadanie przez wykonawców wymaganego doświadczenia. Ponadto firma A zamierza zastosować materiały niezgodne z opisem przedmiotu zamówienia. Przed nowelizacją konieczne byłoby wezwanie obu firm do uzupełnienia dokumentów, a następnie odrzucenie oferty firmy A ze względu na treść niezgodną z treścią Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Po nowelizacji wystarczy wezwać do uzupełnienia firmę B, ponieważ oferta firmy A i tak zostałaby odrzucona jako niezgodna z treścią Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.

Uzupełniane dokumenty mogą być wystawione w dowolnym terminie, nie później od terminu wyznaczonego na uzupełnienie tych dokumentów. Jest to uregulowanie odmienne od dotychczasowej praktyki, zgodnie z którą data nie powinna być późniejsza od dnia składania ofert. Pozwala to na późniejsze uzyskanie brakującego dokumentu i uniknięcie wykluczenia z postępowania wykonawcy proponującego często bardzo korzystne warunki.

Ta zmiana daje szansę przedsiębiorcom, którzy nie zdążyli uzyskać wymaganych dokumentów przed upływem terminu składania ofert. Zostaną oni wezwani do uzupełnienia braków, co pozwoli im zyskać kilka dni na zdobycie wymaganych dokumentów.

PRZYKŁAD

Zamawiający wyznaczył termin składania ofert na 1 lipca. W tym samym dniu dokonał sprawdzenia ofert i wezwał wykonawcę do uzupełnienia brakujących referencji w terminie do 8 lipca. Przed nowelizacją referencje musiałyby być datowane na dzień nie późniejszy niż 1 lipca, podczas gdy po nowelizacji dopuszczalna będzie data do 8 lipca.

Ocena ofert oraz umowy w sprawach zamówień publicznych

Zmiany nie ominęły także tematyki oceny ofert oraz umów zawieranych po przeprowadzeniu postępowania. Ustawa precyzuje teraz, że dokonując korekty omyłek rachunkowych w obliczeniu ceny, zamawiający uwzględnia konsekwencje rachunkowe dokonanych poprawek.

Zmiany dotyczące oceny ofert

Po dokonaniu oceny ofert zamawiający przekazuje informacje o wynikach oceny wszystkim wykonawcom, którzy złożyli oferty. Zakres tej informacji został zmieniony w stosunku do poprzedniej treści ustawy. Zamawiający musi poinformować wykonawców o wyborze najkorzystniejszej oferty, podając:

l nazwę (firmę), siedzibę i adres wykonawcy, którego ofertę wybrano, oraz uzasadnienie jej wyboru,

l nazwy (firmy), siedziby i adresy wykonawców, którzy złożyli oferty, wraz ze streszczeniem oceny i porównania złożonych ofert zawierającym punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łączną punktację.

Dodatkowo należy ich poinformować o wykonawcach:

l których oferty zostały odrzucone, podając uzasadnienie faktyczne i prawne, oraz

l którzy zostali wykluczeni z postępowania o udzielenie zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne i prawne

- jeżeli postępowanie jest prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, negocjacji bez ogłoszenia albo zapytania o cenę.

Zmiana ta zwiększy dostępność informacji związanych z rozstrzyganiem przetargów. Wykonawcy będą znali więcej szczegółów rozstrzygnięcia, przez co łatwiej będzie im się odnieść do prawidłowości i zasadności oceny ofert, a w przypadku gdy uznają ją za nieprawidłową - ułatwi wniesienie protestu.

Ogłoszenie o wyborze najkorzystniejszej oferty

Niezwłocznie po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty zamawiający zamieszcza na stronie internetowej oraz w swojej siedzibie informację o wyborze najkorzystniejszej oferty, podając nazwę (firmę), siedzibę i adres wykonawcy, którego ofertę wybrano, oraz uzasadnienie jej wyboru, a także nazwy (firmy), siedziby i adresy wykonawców, którzy złożyli oferty, wraz ze streszczeniem oceny i porównania złożonych ofert zawierającym punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łączną punktację. Jeśli wartość zamówienia nie jest mniejsza od kwoty 10 000 000 euro dla dostaw lub usług albo 20 000 000 euro dla robót budowlanych, zamawiający musi przekazać te informacje również Prezesowi Urzędu oraz Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

Dopiero po upływie co najmniej 7 dni od otrzymania tej informacji przez wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty w postępowaniu, zamawiający może podpisać umowę z wykonawcą wyłonionym w drodze przeprowadzonego postępowania. Niezachowanie tego terminu powoduje bezwarunkową nieważność umowy. Należy zatem dołożyć należytej staranności i zadbać o poinformowanie wszystkich wymaganych osób o wyniku postępowania.

WAŻNE!

Zamawiający może podpisać umowę z wykonawcą wyłonionym w drodze przeprowadzonego postępowania dopiero po upływie co najmniej 7 dni od otrzymania tej informacji przez wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty w postępowaniu.

Jest to bardzo istotna zmiana, której przestrzeganie leży zarówno w interesie zamawiającego, jak i przedsiębiorcy, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą. W interesie obu tych stron leży bowiem ważność zawartej między nimi umowy. Dlatego także wykonawca wyłoniony w przetargu powinien dbać o to, aby wspomniany termin 7 dni od zawiadomienia wszystkich wykonawców został zachowany.

Niedogodność tę można nieco złagodzić, dopuszczając inne formy komunikacji - np. faks lub pocztę elektroniczną. Zamawiającemu nie wolno zapominać o konieczności udokumentowania doręczenia wiadomości adresatom.

PRZYKŁAD

Zamawiający dokonał oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej w dniu 15 lipca. W tym dniu przesłał faksem wymagane informacje wszystkim wykonawcom, którzy złożyli oferty, oraz zamieścił informację w swojej siedzibie, a także na stronie internetowej. Ponieważ wartość zamówienia wynosiła jedynie 100 000 euro, nie musiał informować Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych ani Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Ostatnie potwierdzenie otrzymania informacji o wynikach dotarło do zamawiającego w dniu 17 lipca. Tak więc po upływie 7 dni od tego momentu zawarcie umowy stało się dopuszczalne.

Umowę zawiera się przed upływem terminu związania ofertą. Wyjątek dopuszcza się dla sytuacji, kiedy zamawiający przekazał wykonawcom informację o wyborze oferty przed upływem tego terminu, a wykonawca wyraził zgodę na zawarcie umowy na warunkach określonych w ofercie.

Oznacza to, że jeśli wykonawca pozostaje zainteresowany zawarciem umowy i nadal zamierza utrzymać warunki sformułowane w ofercie, ustawa nie stoi na przeszkodzie zawarciu ważnej umowy między nim a zamawiającym, pomimo upływu okresu związania ofertą.

PRZYKŁAD

Zamawiający przekazał wykonawcom informację o wyborze oferty 20 lipca. Jednak ze względu na przedłużające się postępowanie okres związania ofertą skończył się 23 lipca. Podpisanie umowy było możliwe dopiero po upływie terminu związania, co wymaga jednak zgody wykonawcy. Zamawiający zdawał sobie z tego sprawę i w piśmie zawierającym informację o wyborze oferty zapytał wykonawcę o wyrażenie zgody na podpisanie umowy na warunkach zawartych w ofercie, mimo upływu okresu związania. Wykonawca wyraził zgodę, a zatem umowa może być podpisana.

Niezwłocznie po podpisaniu umowy należy przekazać ogłoszenie o udzieleniu zamówienia do Biuletynu Zamówień Publicznych, chyba że wartość zamówienia przekracza progi europejskie. Wówczas zamiast do Biuletynu ogłoszenie kieruje się do Urzędu Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich.

Ponowne wniesienie wadium

Dotychczas ustawa nie przewidywała możliwości ponownego wniesienia zwróconego wadium. Nowe przepisy przewidują możliwość ponownego wniesienia wadium w przetargu nieograniczonym, jeśli zostało ono zwrócone w wyniku wykluczenia wykonawcy lub odrzucenia oferty, a w wyniku ostatecznego rozstrzygnięcia protestu czynność wykluczenia lub odrzucenia unieważniono. Termin ponownego wniesienia wadium wyznaczany jest przez zamawiającego.

PRZYKŁAD

Firma A została wykluczona z postępowania i zamawiający niezwłocznie zwrócił jej wadium, do czego obliguje go ustawa. Jednak firma A złożyła protest. Następnie - po jego oddaleniu - złożyła odwołanie, które zostało uwzględnione. W wyniku odwołania czynność wykluczenia unieważniono, a zamawiający wyznaczył firmie A 3-dniowy termin na ponowne wniesienie wadium.

Środki ochrony prawnej

Nowelizacja ustawy zmieniła także procedury odwoławcze, przede wszystkim przez utworzenie Krajowej Izby Odwoławczej. Przepisy dotyczące Izby wejdą w życie dopiero po upływie 5 miesięcy od dnia ogłoszenia nowelizacji w Dzienniku Ustaw, a zatem do tego czasu zastosowanie będą miały dotychczasowe przepisy.

l ustawa z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych - j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 560

Michał Machowski

pracownik samorządowy, prawnik