Złożenie wyjaśnień przez nierzetelnego wykonawcę

Czy zamawiający musi przed wykluczeniem wykonawcy, który poważnie naruszył swoje obowiązki zawodowe, wzywać go do złożenia wyjaśnień?

Zamawiający może przewidzieć w Specyfikacji Istotnych Warunków Zmówienia, w ogłoszeniu o zamówieniu lub w zaproszeniu do negocjacji, że wykluczy wykonawcę, który w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania, w sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki zawodowe, w szczególności, gdy wykonawca w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie, co zamawiający jest w stanie wykazać za pomocą dowolnych środków dowodowych. Zamawiający nie może jednak wykluczyć wykonawcy, który udowodni, że podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, które mają zapobiec zawinionemu i poważnemu naruszaniu obowiązków zawodowych w przyszłości oraz naprawił szkody powstałe w wyniku naruszenia obowiązków zawodowych lub zobowiązał się do ich naprawienia. Możliwość takiego wykluczenia wykonawcy wynika z art. 24 ust. 2a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późń. zm.).

Redakcja poleca: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

Przedstawiona wyżej możliwość wykluczenia wykonawcy, jest w mojej ocenie bardzo dobrym sposobem eliminowania z postępowania, wykonawców nierzetelnych. Co jest wyłącznie z pożytkiem dla zamawiającego oraz pewności obrotu. Nie jest rzadkim niestety w praktyce przypadkiem, że wykonawca, który nie wykonał w ogóle zamówienia lub wykonał to zamówienie w sposób nienależyty oraz nie naprawił zamawiającemu szkody, którą ten ostatni poniósł z tego tytułu, przystępuje do kolejnych przetargów, które organizuje ten sam zamawiający. Co może skutkować tym, że bez wprowadzenia do SIWZ, zapytania ofertowego lub zaproszenia do negocjacji przewidzianej wyżej możliwość wykluczenia, taki wykonawca ponownie mógłby realizować dla zmawiającego kolejne zamówienia. Jeżeli jego oferta okazałaby się najkorzystniejsza. Co niestety nie jest rzadkim przypadkiem w praktyce, gdyż wykonawcy tacy, aby wygrać przetarg, oferują bardzo niską cenę za realizację zamówienia. Kosztem naturalnie jakości oraz należytej staranności przy realizacji zamówienia. Natomiast niska cena nadal jest głównym kryterium stosowanych przez zamawiających przy wyborze najkorzystniejszej oferty. Zatem możliwość wykluczenia takiego wykonawcy umożliwia eliminowanie patologii w postaci wykonawców, którzy naruszyli swoje obowiązki zawodowe, a pomimo tego przystępują do kolejnych przetargów.