REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Compliance - Wytyczne antykorupcyjne CBA dla administracji publicznej – ocena ryzyka korupcyjnego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Compliance - Wytyczne antykorupcyjne CBA dla administracji publicznej – ocena ryzyka korupcyjnego
Compliance - Wytyczne antykorupcyjne CBA dla administracji publicznej – ocena ryzyka korupcyjnego
INFOR

REKLAMA

REKLAMA

CBA opublikowało „Wytyczne antykorupcyjne dla administracji publicznej w zakresie jednolitych rozwiązań instytucjonalnych oraz zasad postępowania dla urzędników i osób należących do grupy PTEF”. W wytycznych wskazano, że ocena ryzyka korupcyjnego jest punktem wyjścia dla zaplanowania, a następnie doskonalenia systemu antykorupcyjnego.

Co umożliwia ocena ryzyka korupcyjnego według CBA?

Według CBA ocena ryzyka korupcyjnego umożliwia:

REKLAMA

  1. precyzyjną diagnozę dotyczącą ryzyka (m.in. zdefiniowanie czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia nieprawidłowości, określenie skali możliwych negatywnych następstw w przypadku wystąpienia nieprawidłowości) – na pewno ocena ryzyk umożliwia diagnozę, choć nie zawsze precyzyjną,
  2. zidentyfikowanie procesów i stanowisk podatnych na ryzyko korupcyjne – powinna to umożliwić,
  3. sformułowanie rekomendacji dotyczących zastosowania odpowiednich środków profilaktycznych – zawsze po analizie powinny być rekomendacje.

Należy się zgodzić z wytycznymi, że przeprowadzenie oceny ryzyka korupcyjnego:

  1. jest kluczowe dla zaprojektowania adekwatnego, skutecznego, efektywnego i optymalnego systemu antykorupcyjnego (umożliwia m.in. odpowiednie wykorzystanie posiadanych zasobów ludzkich i finansowych),
  2. stanowi punkt wyjścia dla wszystkich działań antykorupcyjnych,
  3. służy zapobieganiu przestępczości oraz nieprawidłowością w podmiocie. Nie świadczy natomiast o tym czy w podmiocie są lub nie ma nadużyć,
  4. wskazuje, że kierownictwo i pracownicy są świadomi ryzyk, nie bagatelizują ich i chcą się przed nimi uchronić.

Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2021

Jak są korzyści z przeprowadzenia oceny ryzyk korupcyjnego według CBA?

CBA podaje jako przykłady korzyści z prowadzenia oceny ryzyka korupcyjnego:

  1. zapobieganie przestępczości i nieprawidłowościom w instytucji, w tym unikanie potencjalnych szkód (finansowych, kadrowych, wizerunkowych, organizacyjnych itp.) – trzeba pamiętać, że nigdy nie zlikwidujemy ryzyk, możemy je tylko minimalizować.
  2. możliwość zaprojektowania dostosowanej do potrzeb i racjonalnej ekonomicznie strategii działań antykorupcyjnych w urzędzie lub instytucji – bez audytu i oceny ryzyk jest to praktycznie nie możliwe,
  3. zwiększanie świadomości zagrożeń korupcyjnych wśród kierownictwa i pracowników (przy spełnieniu warunku aktywnego uczestnictwa w prowadzonej ocenie wszystkich stron) – element edukacyjny oceny ryzyk jest bardzo ważny,
  4. doskonalenie systemu zarządzania ryzykiem w urzędzie – zgadzam się, że system powinien być stale doskonalony, a punktem wyjścia są oceny,
  5. optymalizacja procesów realizowanych w urzędzie (wyniki oceny pozwalają wprowadzać niezbędne usprawnienia) – nie zawsze się tak dzieje, ale jest to słuszny postulat,
  6. możliwość obserwacji zachodzących przemian i dokonywania oceny skuteczności działań antykorupcyjnych (o ile ocena ryzyka korupcyjnego jest prowadzona w urzędzie cyklicznie) – słuszne uzasadnienie cykliczności ocen,
  7. wzmacnianie odporności organizacji na zagrożenia korupcyjne – trzeba pamiętać, że nigdy nie zlikwidujemy ryzyk, możemy je tylko minimalizować.

Jak przeprowadzić ocenę ryzyka korupcyjnego według wytycznych CBA?

W wytycznych CBA wskazuje, że ocena ryzyka korupcyjnego powinna być przeprowadzona:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. jako punkt wyjścia i podstawa do formułowania strategii działań antykorupcyjnych w urzędzie – pełna zgoda,
  2. jako narzędzie profilaktyczne chroniące kierownictwo i pracowników przed ryzykiem popełnienia przestępstwa korupcyjnego – to system antykorupcyjna ma chronić kierownictwo i pracowników,
  3. jako element systemu zarządzania ryzykiem w urzędzie – system zarządzania ryzykiem powinien obejmować m.in. ryzyko korupcji,
  4. w oparciu o przyjętą w urzędzie metodologię oraz mierzalne wskaźniki – temat metodologii i wskaźników to temat na osobną publikację,
  5. na podstawie wszystkich dostępnych informacji (pracownik lub zespół prowadzący ocenę powinien mieć dostęp do niezbędnych informacji i dokumentów) – zespół powinien mieć możliwość dostępu do wszystkich informacji i danych, choć dotarcie do wszystkich jest często niemożliwe z różnych przyczyn,
  6. z udziałem kierownictwa i pracowników (ocena powinna uwzględniać ich opinie, uwagi i spostrzeżenia) – bywa to trudne ale warto,
  7. w sposób przejrzysty i jawny (wyniki oceny powinny być znane kierownictwu i pracownikom urzędu, a także dostępne dla opinii publicznej) – temat jawności to temat na osobną publikację,
  8. w określonym terminie – warto sporządzać harmonogram ocen,
  9. cyklicznie (sugerowanym cyklem jest okres dwóch lat) – długość cyklu zależy od organizacji i wyników wcześniejszych ocen,
  10. doraźnie w przypadku wystąpienia znaczących nieprawidłowości, celem aktualizacji strategii działań antykorupcyjnych – pytanie czy przeprowadzać w takim przypadku pełną ocenę czy tylko pewnego obszaru.

Jakie są etapy oceny ryzyka korupcyjnego według wytycznych CBA?

W wytycznych wymieniono następujące etapy oceny ryzyka korupcyjnego:

  1. określenie kontekstu zewnętrznego i wewnętrznego danego podmiotu (realia prawne, właściwość ustawowa, relacje z podmiotami zewnętrznymi, struktura i kultura organizacyjna, regulacje wewnętrzne, sytuacja kadrowa i ekonomiczna, dotychczasowe doświadczenia dotyczące zagrożenia korupcyjnego oraz podejmowanych działań antykorupcyjnych),
  2. identyfikacja ryzyka,
  3. zdefiniowanie czynników ryzyka,
  4. hierarchizacja ryzyka wystąpienia poszczególnych nieprawidłowości,
  5. identyfikacja procesów i stanowisk podatnych na ryzyko korupcyjne, w szczególności tych, w przypadku których nie jest możliwe całkowite wyeliminowanie ryzyka,
  6. sformułowanie rekomendacji dotyczących zastosowania właściwych środków profilaktycznych,
  7. przygotowanie sprawozdania z oceny ryzyka korupcyjnego zawierającego stosowne rekomendacje oraz przekazanie go kierownictwu i pracownikom urzędu,
  8. wykorzystanie wyników oceny ryzyka korupcyjnego do sformułowania nowej lub aktualizacji dotychczas obowiązującej strategii działań antykorupcyjnych.

Należy się zgodzić z postulatami CBA, że:

  1. sprawozdanie z oceny ryzyka korupcyjnego powinno być dokumentem spójnym i zwięzłym, zawierającym kluczowe informacje i zalecenia,
  2. ze względu na różnorodność instytucji oraz odmienny zakres ich właściwości nie można stworzyć zamkniętego katalogu czynników ryzyka korupcyjnego.
  3. ocena ryzyka korupcyjnego powinna uwzględniać wszelkie uwarunkowania i okoliczności, zarówno zewnętrzne, jak wewnętrzne, oraz czynniki indywidualne związane z konkretnym człowiekiem, jego wiedzą, doświadczeniem, postawą etyczną oraz cechami psychicznymi,
  4. rekomendacje powinny dotyczyć adekwatnych środków profilaktycznych i koncentrować się wokół możliwie efektywnej redukcji czynników ryzyka.

Co zaleca CBA w zakresie oceny ryzyk korupcyjnych?

Centralne Biuro Antykorupcyjne zaleca:

  1. powierzenie zadania przeprowadzania oceny ryzyka korupcyjnego pracownikowi ds. przeciwdziałania korupcji lub powołanie w tym celu specjalnego zespołu (w jego skład powinni wchodzić w szczególności kierownicy lub pracownicy komórek organizacyjnych do spraw: zgodności (compliance), kontroli i audytu wewnętrznego, bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego, kontroli zarządczej, kadr i szkolenia) – osobiście zalecam powołanie zespołów,
  2. opracowanie przez pracownika ds. przeciwdziałania korupcji lub powołany zespół metodologii oceny ryzyka korupcyjnego, która będzie dostosowana do właściwości merytorycznej oraz specyfiki danego urzędu,
  3. przeprowadzanie oceny ryzyka korupcyjnego zgodnie z przyjętą metodologią,
  4. zastosowanie przy ocenie ryzyka korupcyjnego co najmniej trzech środków angażujących kierownictwo z zaproponowanej poniżej listy:
  1. publiczna deklaracja kierownictwa dotycząca udziału w ocenie ryzyka korupcyjnego oraz uwzględnienia jej wyników w zarządzaniu pracą urzędu,
  2. ankieta wśród członków kadry kierowniczej dotycząca ryzyka korupcyjnego w ich działalności oraz podejmowanych przez nich środków na rzecz redukcji ryzyka, zapewnienia przejrzystości działań i dochowania zasad etyki urzędniczej,
  3. anonimowa ankieta wśród kadry kierowniczej dotycząca poziomu świadomości zagrożeń korupcyjnych oraz wiedzy o zasadach postępowania w sytuacji konfliktu interesów i ryzyka popełnienia przestępstwa korupcyjnego, a także postępowania przed i po wystąpieniu nieprawidłowości w działalności urzędu,
  4. ocena świadomości kadry kierowniczej w zakresie istniejących sposobów i kanałów zgłoszeniowych podejrzenia popełnienia przestępstwa korupcyjnego lub wystąpienia innego rodzaju nieprawidłowości w działalności urzędu, a także w zakresie zobowiązań kierownictwa do ochrony osób zgłaszających (ochrona sygnalistów),
  1. zastosowanie przy ocenie ryzyka korupcyjnego co najmniej trzech środków angażujących pracowników urzędu z zaproponowanej poniżej listy:
  1. zapoznanie pracowników z przyjętymi wytycznymi w zakresie oceny ryzyka korupcyjnego oraz z metodologią oceny w danym urzędzie,
  2. ankieta wśród pracowników dotycząca ryzyka korupcyjnego w ich codziennej pracy oraz podejmowanych przez nich środków na rzecz redukcji ryzyka, zapewnienia przejrzystości działań i dochowania zasad etyki urzędniczej,
  3. anonimowa ankieta wśród pracowników dotycząca oceny przejrzystości i uczciwości w procesie zarządzania i reprezentowania urzędu na zewnątrz przez kadrę kierowniczą oraz wiedzy o środkach podejmowanych przez nią na rzecz redukcji ryzyka korupcyjnego,
  4. anonimowa ankieta dotycząca poziomu świadomości zagrożeń korupcyjnych oraz wiedzy o zasadach postępowania w sytuacji konfliktu interesów i ryzyka popełnienia przestępstwa korupcyjnego, a także postępowania przed i po wystąpieniu nieprawidłowości w działalności urzędu,
  5. ocena świadomości pracowników danego urzędu w zakresie istniejących sposobów i kanałów zgłoszeniowych podejrzenia popełnienia przestępstwa korupcyjnego lub wystąpienia innego rodzaju nieprawidłowości w działalności urzędu,
  1. zapoznanie kadry kierowniczej i pracowników instytucji z wynikami oceny ryzyka korupcyjnego oraz opublikowanie tych wyników na stronie internetowej instytucji,
  2. włączenie oceny ryzyka korupcyjnego do systemu zarządzania ryzykiem w urzędzie i do listy regulaminowych zadań komórek organizacyjnych ds. kontroli i audytu wewnętrznego,
  3. cykliczne prowadzenie oceny ryzyka korupcyjnego oraz korzystanie z jej wyników w ramach formułowania strategii działań antykorupcyjnych w urzędzie.

Na koniec chciałbym zwrócić Państwa uwagę, że system antykorupcyjny podobnie jak system Compliance czy system ochrony danych osobowych powinny być projektowane, wdrażane i utrzymywane w oparciu o analizę ryzyk. Tym samym w jednostkach publicznych, w których dobrze funkcjonuje analiza ryzyk, w ramach kontroli zarządczej, zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemów antykorupcyjnych lub systemów Compliance lub systemów ochrony danych osobowych jest o wiele prostsze i szybsze.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

REKLAMA

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA