Ochrona pieniędzy podatników przed nadużyciami finansowymi

Komisja zamierza wzmocnić prawo karne materialne poprzez wyjaśnienie definicji przestępstw takich jak sprzeniewierzenie środków finansowych czy nadużycie władzy, a także zwiększyć uprawnienia Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i Eurojustu (unijnego organu ds. współpracy sądowej). UE rozważy również możliwość stosowania przez specjalną Prokuraturę Europejską wspólnych przepisów dotyczących nadużyć finansowych i innych przestępstw związanych z funduszami UE. Stosowanie tych środków będzie możliwe dzięki traktatowi lizbońskiemu, który wzmocnił potencjał UE w zakresie zwalczania nadużyć finansowych poprzez uprawnienie jej do ustanawiania przepisów w dziedzinie prawa karnego. Ochrona pieniędzy podatników jest kwestią priorytetową dla Komisji.

Podatnicy muszą mieć pewność i ufać, że fundusze Unii Europejskiej są wykorzystywane wyłącznie do wdrażania strategii politycznych zatwierdzonych przez unijnego prawodawcę. Obecnie instrumenty dostępne w celu wykrywania przypadków niewłaściwego wykorzystania unijnych funduszy i zapobiegania im są czasem nieodpowiednie i niewystarczające. Organy państw członkowskich w dalszym ciągu napotykają na wiele przeszkód uniemożliwiających skuteczną ochronę unijnych pieniędzy przed przestępstwami.

Dzieje się tak ze względu na różnice w przepisach dotyczących procedur, czynów przestępnych i kar, które wpływają niekorzystnie na transgraniczne dochodzenia w zakresie zwalczania nadużyć finansowych i ściganie takich przestępstw. 

Zobacz: Jakim jesteś konsumentem?

Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, powiedziała: „W samym tylko 2009 r. odnotowano podejrzewane nadużycia finansowe dotyczące środków unijnych na kwotę 280 mln euro, stanowiącą mniej niż 0,2% całkowitego budżetu UE. W obecnej trudnej sytuacji gospodarczej w budżecie UE liczy się każdy cent. UE nie będzie tolerować niewłaściwego wykorzystania pieniędzy podatników. Przestępstwa, w których szkodę ponoszą finanse publiczne UE, to przestępstwa przeciwko unijnym podatnikom. Dzięki traktatowi lizbońskiemu wzmocniliśmy instrumenty prawne konieczne do zwalczania transgranicznych nadużyć finansowych.”

Komisarz UE odpowiedzialny za zwalczanie nadużyć finansowych, Algirdas Šemeta, dodał: „Granice nie stanowią bariery dla przestępców. Przestępcy nawet wykorzystują je, by uniknąć ścigania. Sytuacja ta jest nie do przyjęcia w Unii Europejskiej. Musimy zapewnić, by przypadki podejrzewanego nadużycia finansowego były nie tylko przedmiotem dochodzeń OLAF-u i organów krajowych, lecz także by ich sprawcy byli ścigani. Nawet najlepsze dochodzenie nie może ochronić pieniędzy podatników, jeśli w jego następstwie do akcji nie wkroczą prokuratury i sądy krajowe państw członkowskich.”