REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność księgowych zatrudnionych w sektorze publicznym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marta Zdanowska

REKLAMA

REKLAMA

Zawód księgowego niewątpliwie jest odpowiedzialny i wymaga rzetelności, skrupulatności, odpowiednich kwalifikacji oraz predyspozycji. Odnosi się to zarówno do księgowych zatrudnionych w firmach czy biurach rachunkowych jak i w jednostkach sektora finansów publicznych. Za niedopełnienie lub niewłaściwe wykonanie swoich obowiązków księgowi ponoszą odpowiedzialność prawną.

Przyjrzyjmy się zatem jaka odpowiedzialność spoczywa na księgowych zatrudnionych w takich miejscach jak m.in.: organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie publiczne, Narodowy Fundusz Zdrowia, czy też państwowe i samorządowe instytucje kultury.

REKLAMA

Obowiązki księgowych w jednostkach sektora finansów publicznych

REKLAMA

Na początku należy podkreślić, że w sektorze budżetowym za całość gospodarki finansowej odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Może on jednak powierzyć określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej czy też rachunkowości pracownikom. Przyjęcie przez nich obowiązków powinno być potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo wskazania w regulaminie organizacyjnym tej jednostki. Wówczas takie osoby także ponoszą odpowiedzialność za czyny naruszające dyscyplinę finansów publicznych.

Warto zwrócić uwagę, że mowa jest o powierzeniu takich obowiązków jedynie pracownikom jednostki. Oznacza to, że jednostki sektora finansów publicznych nie mogą powierzyć prowadzenia swoich ksiąg rachunkowych biuru rachunkowemu.

Możliwe jest powierzenie pracownikom większości obowiązków, których niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Wyjątek stanowi sprawozdawczość budżetowa jednostki, audyt wewnętrzny i kontrola zarządcza – wykonuje je jedynie kierownik jednostki i to on ponosi za nie wyłączną odpowiedzialność.

Głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i odpowiedzialność w zakresie: prowadzenia rachunkowości jednostki; wykonywania dyspozycji środkami pieniężnymi oraz dokonywania wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym, kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Jeśli księgowy źle wywiązuje się z powierzonych mu zgodnie z prawem obowiązków i popełnia czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych podlega karze: upomnienia, nagany, karze pieniężnej lub otrzymuje zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres od roku do 5 lat. Karę pieniężną co od zasady wymierza się w wysokości od 0,25 do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – obliczonego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego – należnego w roku, w którym doszło do tego naruszenia.

Odpowiedzialność karna

Zgodnie z ustawą o rachunkowości odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych tą ustawą ponosi kierownik jednostki. Ma to miejsce także jeśli powierzy obowiązki innej osobie za jej zgodą.

REKLAMA

Podkreślić należy, że funkcjonariusze publiczni ponoszą także odpowiedzialność karną. Za przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków jeśli działają na szkodę interesu publicznego grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat. Jeżeli zaś takiego czynu dopuszczą się w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, kara pozbawienia wolności wynosi od roku do lat 10. Jeżeli działanie było nieumyślnie i wyrządziło istotną szkodę, funkcjonariusz podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Osoby odpowiedzialne za finanse jednostki sektora finansów publicznych mogą mieć postawione zarzuty także z art. 296 Kodeksu karnego (Kto, będąc obowiązany na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę majątkową, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5).

Odpowiedzialność karna skarbowa

Pamiętać należy, że księgowych w sektorze publicznym obejmuje także odpowiedzialność karna skarbowa. Za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada bowiem, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi.

Za nieprowadzenie księgi grozi kara grzywny do 240 stawek dziennych. Za nierzetelnie prowadzenie księgi, kara grzywny do 240 stawek dziennych, a w wypadku mniejszej wagi, kara grzywny za wykroczenie skarbowe. Karze takiej podlega także ten, kto wadliwie prowadzi księgę.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 896)

Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2019 poz. 1440)

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2019 r. poz. 351)

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2019 poz. 1950)

Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 2020 poz. 19)

Artykuł powstał w ramach Letniej Akademii Księgowości we współpracy z mBankiem i OSCBR

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sytuacja na granicy polsko-niemieckiej. Ekspert: obustronna spirala działań pozornych. Kiedy Niemcy nie powinny odsyłać migranta do Polski?

To Niemcy rozpoczęli ten teatr polityczny na granicy z Polską, a teraz szefowie rządów Friedrich Merz i Donald Tusk wchodzą w spiralę działań pozornych - powiedział PAP Piotr Buras, dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) .

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

REKLAMA

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

REKLAMA