Pracownicy samorządowi – rodzaje stosunku pracy

Rodzaje stosunków pracy zawieranych z pracownikami samorządowymi regulują przepisy ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa). Należy pamiętać, że o objęciu pewnej kategorii pracowników przepisami tejże ustawy nie decyduje rodzaj wykonywanej pracy, lecz miejsce zatrudnienia.

Zgodnie z ustawą pracownicy samorządowi są zatrudniani na podstawie:
1) wyboru;
2) powołania;
3) umowy o pracę.

Stosunek pracy na podstawie wyboru

Stosunek pracy na podstawie wyboru jest przedmiotem regulacji art. 73-75 Kodeksu pracy. Nawiązanie stosunku pracy, następuje na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika.

Nie zawsze jednak wybór jest równoznaczny z nawiązaniem stosunku pracy. To, czy powierzona w wyniku wyboru funkcja powoduje obowiązek świadczenia pracy, powinny określać bowiem statuty lub inne akty obowiązujące w organach czy organizacjach, do których dokonuje się wyboru.

Stosunek pracy na podstawie wyboru rozwiązuje się wraz z wygaśnięciem mandatu.

Pracownik pozostający w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym ma prawo powrotu do pracy u pracodawcy, który zatrudniał go w chwili wyboru, na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym, jeżeli zgłosi swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru. Niedotrzymanie tego warunku powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło ono z przyczyn niezależnych od pracownika.

Dodatkowo pracownikowi, który nie pozostawał w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym, przysługuje odprawa w wysokości miesięcznego wynagrodzenia.

O wyodrębnieniu grupy pracowników samorządowych, w tym również pracowników samorządowych z wyboru, z ogółu zatrudnionych decyduje kryterium miejsca zatrudnienia. Do katalogu urzędów, o których mowa, należy zatem zaliczyć:
• urząd marszałkowski,
• starostwo powiatowe,
• urząd gminy oraz
• urzędy związków jednostek samorządu terytorialnego,

Należy jednak pamiętać, że we wszystkich wymienionych urzędach, z wyłączeniem urzędu gminy, zaistnienie stosunku pracy z wyboru uzależnione jest dodatkowo od właściwych postanowień statutów tych jednostek.

W urzędzie marszałkowskim stanowiskami pracy obsadzanymi w trybie wyboru będą:
• marszałek województwa,
• wicemarszałek oraz
• pozostali członkowie zarządu województwa.

W starostwie powiatowym stanowiskami pracy obsadzanymi w trybie wyboru będą:
• starosta,
• wicestarosta oraz
• pozostali członkowie zarządu powiatu.