Strona główna » Sektor publiczny » Organizacja » Prawo administracyjne » Istotne naruszenie prawa przez organ

Istotne naruszenie prawa przez organ

19 sierpnia 2022, 11:25

REKLAMA

Opierając się na konstrukcji wad powodujących nieważność uchwały organu gminy można wskazać takie rodzaje naruszeń przepisów, jakie da się zaliczyć do istotnych, a więc skutkujących nieważnością wydanego aktu. Do naruszeń tych będzie należało np. naruszenie przepisów określających kompetencję do podejmowania aktu normatywnego, przepisów prawa ustrojowego, przepisów prawa materialnego przez wadliwą ich wykładnię, a także przepisów podjęcia aktu normatywnego, jeżeli na skutek tego naruszenia podjęto akt o innej treści niż gdyby naruszenie nie nastąpiło.

Naruszenie przepisów prawa miejscowego

Sprzeczność z prawem, stanowiąca istotę naruszenia obowiązujących przepisów, nie jest pojęciem precyzyjnie zdefiniowanym przez ustawodawcę. Z tych względów powołanie się na ten aspekt w ramach kontroli wykonywanej przez organ nadzoru bezwzględnie wymaga wykazania, że owa sprzeczność z prawem ujawniona w danym akcie organu jednostki samorządu terytorialnego jest oczywista (niebudząca wątpliwości) i bezpośrednia (odnosząca się do naruszenia konkretnego przepisu).

REKLAMA

Wzorcem kontroli dla aktów prawa miejscowego wydawanych przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego jest art. 91 ust. 1 w zw. z ust 4 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.). Na tej podstawie organ nadzoru dokonuje weryfikacji wprowadzanych regulacji prawa miejscowego w kontekście ewentualnej ich sprzeczności z prawem powszechnie obowiązującym.

Niezwykle ważne jest przy tym to, że sprzeczność z prawem, na którą wskazuje ustawodawca, jest pojęciem nieostrym. Z tych względów powołanie się na nią przy orzekaniu w trybie nadzoru wymaga wykazania, że sprzeczność z prawem jest oczywista i bezpośrednia (por.m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 czerwca 2021 r., sygn. akt III OSK 3457/21).

W kontekście konsekwencji wystąpienia naruszenia przepisów w akcie prawa miejscowego mamy do czynienia z dwojakim rozstrzygnięciem organu nadzoru. Albo wskazuje ono sam fakt, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa, ale nie stwierdza przy tym jej nieważności - w przypadku naruszenia nieistotnego, albo stwierdza nieważność uchwały (w całości lub w części) - w przypadku istotnego naruszenia prawa. Co zatem decyduje o istotności poczynionego naruszenia prawa?

Z ORZECZNICTWA

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z istotnym naruszeniem prawa mamy do czynienia w przypadku wykroczenia przez radę gminy poza zakres upoważnienia ustawowego do uchwalenia danego aktu prawa miejscowego, jak również wówczas, gdy rada gminy danym aktem prawa miejscowego wkracza w materię już uregulowaną innymi aktami wyższego rzędu, tj. ustawami innymi niż ustawa upoważniająca. Akt prawa miejscowego ma się wpisywać w ogólnie obowiązujący system prawa i być z nim spójny. Pojęcie "sprzeczności z prawem" w rozumieniu art. 91 ust. 1 u.s.g., to sprzeczność postanowień uchwały rady gminy z aktem prawa powszechnie obowiązującego.

Wyrok WSA w Gliwicach z 12 kwietnia 2022 r., sygn. akt II SA/Gl 1690/21

(…)

Krzysztof Adamczyk