REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rada nie decyduje o budowie pomnika na prywatnym gruncie

Subskrybuj nas na Youtube
Rada nie decyduje o budowie pomnika na prywatnym gruncie./ fot. Fotolia
Rada nie decyduje o budowie pomnika na prywatnym gruncie./ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Gmina jest uprawniona do podjęcia decyzji o wzniesieniu pomnika, korzystając ze swych uprawnień właścicielskich tylko w przypadku, gdy będzie on zlokalizowany terenie, którego wyłącznym właścicielem jest gmina. Niedopuszczalne jest więc podjęcie decyzji o wzniesieniu pomnika na nieruchomości, która nie jest w całości własnością gminy, z uwagi na brak podstawy prawnej do takiego działania.

Tak wynika z rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Śląskiego z 2 czerwca 2017 r. (nr NPII.4131.1.363.2017).

REKLAMA

Organ nadzoru stwierdził nieważność uchwały rady miasta Chorzowa z 27 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrażenia zgody na postawienie pomnika "Dzieci utraconych" na terenie przy kościele pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Chorzowie.

W ocenie wojewody śląskiego podjęta przez organ stanowiący chorzowskiego samorządu uchwała jest sprzeczna z art. 18 ust. 1 oraz art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.).

CO MÓWIĄ PRZEPISY

Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej (art. 18 ust. 1 u.s.g.).

Do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach wznoszenia pomników (art. 18 ust. 2 pkt 13 u.s.g.).

Kompetencja rady ograniczona prawem własności

REKLAMA

Jak podkreślił organ nadzoru w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia, przepis art. 18 ust. 1 u.s.g. zawiera wprawdzie domniemanie kompetencji rady gminy, jednakże gmina jest uprawniona do podjęcia decyzji o wzniesieniu pomnika, korzystając ze swych uprawnień właścicielskich tylko w przypadku, gdy będzie on zlokalizowany terenie, którego wyłącznym właścicielem jest gmina.

"Niedopuszczalne jest więc podjęcie decyzji o wzniesieniu pomnika na nieruchomości, która nie jest w całości własnością gminy, z uwagi na brak podstawy prawnej do takiego działania" - wskazał wojewoda.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Terytorium publicznoprawne i prywatnoprawne

Gmina - jako jedna z jednostek zasadniczego podziału państwa - istnieje na określonym terytorium, rozumianym jako wyodrębniony granicami obszar, przestrzeń i na tym tylko terytorium może działać, sprawować władztwo publiczne, w tym władztwo planistyczne, i w stosunku do tego terytorium posiada wszelkie uprawnienia regulacyjne (prawo stanowienia powszechnie obowiązujących przepisów prawnych, przepisów porządkowych, podatków i opłat lokalnych).

Z ORZECZNICTWA

Nie do przyjęcia jest taka wykładnia przepisu art. 18 ust. 2 pkt 13 u.s.g., żeby przez pojęcie "pomnika" rozumieć również tablice pamiątkowe.

Wyrok NSA z 20 lipca 2005 r., sygn. akt OSK 1816/04

REKLAMA

W ramach tego władztwa gmina jako organ administracji publicznej wykonuje przypisane jej prawem zadania, a w ich wykonywaniu korzysta z określonych środków prawnych, właściwych władzy państwowej. W tym ujęciu wszelkie jej działania, mające swe źródło tylko i wyłącznie w wyraźnej podstawie prawnej, podejmowane są w sferze tzw. imperium. Zatem terytorium gminy to obszar, na którym jedynie ta gmina w tych działaniach jest właściwa.

Obok takiego rozumienia terytorium (w sensie publicznoprawnym) nie może jednak schodzić z pola widzenia rozumienie go w sensie prywatnoprawnym. W tym aspekcie danym terytorium niezależnie od tego, czy znajduje się na terenie danej gminy, czy nie, władają różne podmioty prawa cywilnego:

  • gmina - jako osoba prawna,
  • Skarb Państwa,
  • inne osoby prawne,
  • osoby fizyczne.

Różne są też tytuły i formy prawne tego władania: własność, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe, posiadanie itp. Działania gminy w takim ujęciu podejmowane są w sferze tzw. dominium.

Polecamy: Rejestr Należności Publicznoprawnych. Zasady funkcjonowania, praktyczne przykłady, wzory dokumentów. PREMIUM

Sfera imperium i sfera dominium

Działając zarówno w sferze imperium, jak i w sferze dominium gmina zobowiązana jest przestrzegać prawa własności innych podmiotów. O ile jednak w tym pierwszym przypadku - wskutek władczych działań gminy - prawo własności może być w pewien sposób odgórnie ograniczone (np. poprzez władztwo planistyczne, opodatkowanie, nazywanie dróg wewnętrznych)- o tyle w drugim przypadku taka sytuacja nie może mieć miejsca.

Tu wszelkie działania gminy (sprowadzonej do roli równorzędnego partnera w stosunkach cywilnoprawnych) odbywają się na zupełnie innej płaszczyźnie i z bezwzględnym poszanowaniem prawa własności.

Teren kościelny nie stanowi własności gminy

Z wyjaśnień doręczonych wojewodzie śląskiemu przez miasto Chorzów wynika, że budowa pomnika, którego dotyczy zakwestionowana rozstrzygnięciem nadzorczym uchwała, przewidziana jest na "terenie kościelnym".

W ocenie organu nadzoru należy przyjąć, iż "teren kościelny" nie stanowi własności gminy.

Tymczasem ustawodawca nie przyznał radzie gminy kompetencji do ingerowania w prawo własności innych podmiotów w przypadku wznoszenia pomników.

Zobacz: Postępowanie administracyjne

POMNIK TO BUDOWLA

Pomniki stanowią budowle w rozumieniu przepisu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego (dalej: Pr.bud.). Ich wznoszenie wymaga - w zależności od stanu faktycznego - albo dokonania zgłoszenia albo uzyskania pozwolenia na budowę.

Organami właściwymi do przyjęcia zgłoszenia lub wydania pozwolenia na budowę są organy administracji architektoniczno-budowlanej (starosta, prezydent miasta na prawach powiatu lub wojewoda - por. art. 80 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 29 i art. 30 Pr.bud.).

Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych. Przykładowo WSA w Gliwicach stwierdził w wyroku z 7 sierpnia 2014 r. (sygn. akt IV SA/Gl 1121/13), że podjęcie przez radę gminy uchwały w sprawie wzniesienia pomnika na gruncie innym niż gminny jest istotnym naruszeniem prawa, które stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały w całości.

Przepis art. 91 ust. 1 u.s.g. stanowi, że uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia jego doręczenia, w trybie określonym w art. 90 u.s.g.

Zobacz: Prawo administracyjne

Podstawa prawna

art. 3 pkt 3, art. 29, art. 30, art. 80 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 81 ust. 1 pkt 2 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1202; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 730)

art. 18 ust. 1 i ust. 2 pkt 13, art. 90, art. 91 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 506)

Zygmunt Bołtowicz

wieloletni pracownik administracji, prawnik, ekspert w dziedzinie finansów publicznych oraz gospodarki komunalnej

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

REKLAMA

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

Plany ewakuacyjne i szkolenia. Nowe zadania gmin w 2025 r.

Do końca 2025 r. gminy muszą opracować plany ewakuacyjne. To jedno z zadań nałożonych na samorządy przez ustawę z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej.

REKLAMA

Polacy mają problem z rozróżnieniem piw alkoholowych i bezalkoholowych

Z badania zrealizowanego przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS wynika, że Polacy mylą piwa alkoholowe i bezalkoholowe oraz chcą całkowitego zakazu reklamowania piwa "zero procent".

4666 zł brutto dla pracownika samorządu? To nie żart

Trwa odpływ fachowców z sektora samorządowego. Powód? Niskie płace, poczucie braku doceniania i marne perspektywy na przyszłość. W programie Gość Infor.pl gościł Jacek Wolszczak, pracownik samorządu z dolnośląskiej Świdnicy.

REKLAMA