REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Rada gminy nie może głosować korespondencyjnie /fot. Shutterstock
Rada gminy nie może głosować korespondencyjnie /fot. Shutterstock
fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zdaniem Wojewody Śląskiego rada gminy – podobnie jak inne organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego – nie może podejmować uchwał w trybie korespondencyjnym.

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 5 czerwca 2020 roku (znak: NP.II.4131.1.546.2020) Wojewoda Śląski stwierdził w całości nieważność uchwały jednej z rad gminy z uwagi na podjęcie jej z naruszeniem przepisów Konstytucji RP, ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych [dalej: ustawa o szczególnych…].

REKLAMA

Kontrowersyjny tryb podjęcia uchwały

Rada gminy podjęła w dniu 30 kwietnia 2020 roku uchwałę w sprawie sieci publicznych przedszkoli prowadzonych przez gminę.

Sesja, na której została podjęta przedmiotowa uchwała, została przeprowadzona w trybie zdalnym, a uchwały zostały podjęte w drodze głosowania korespondencyjnego. Wszyscy radni w sposób zdalny uczestniczyli w sesji. W oparciu o ustaloną na podstawie głosów oddanych korespondencyjnie liczbę radnych, którzy wzięli udział w głosowaniu, Przewodnicząca stwierdziła prawomocność obrad. W sali obrad oprócz Przewodniczącej rady gminy obecne były także 2 osoby spoza składu radnych. Natomiast radni byli widoczni na ekranie, ale nie wypowiadali się i nie brali udziału w głosowaniu.

Polecamy: Seria poradników z prawa pracy

REKLAMA

Przewodnicząca Rady gminy omawiając punkt porządku obrad dotyczący zakwestionowanej przez Wojewodę uchwały ograniczyła się wyłącznie do odczytania tytułu projektu uchwały, poinformowania o wydaniu przez odpowiednie komisje pozytywnych opinii oraz do wskazania, że w głosowaniu korespondencyjnym oddano głosów "za" 15, czyli uchwałę podjęto jednogłośnie. Tym samym głosowanie odbyło się przed sesją, na której „podjęta” została zakwestionowana uchwała. Mieszkańcy, którzy obserwowali obrady rady mogli tylko zapoznać się z odczytanymi przez Przewodnicząca Rady głosami radnych. Nie mogli natomiast obserwować samego procesu głosowania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W toku wszczętego postępowania nadzorczego dotyczącego przedmiotowej uchwały rada gminy powoływała się na art. 15 zzx ust. 1 ustawy o szczególnych... Zgodnie z tym przepisem  w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego oraz działające kolegialnie organy: wykonawcze w jednostkach samorządu terytorialnego, w związkach jednostek samorządu terytorialnego, w związku metropolitalnym, w regionalnych izbach obrachunkowych, samorządowych kolegiach odwoławczych oraz w organach pomocniczych jednostek samorządu terytorialnego mogą zwoływać i odbywać obrady, sesje, posiedzenia, zgromadzenia lub inne formy działania właściwe dla tych organów, a także podejmować rozstrzygnięcia, w tym uchwały, z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość lub korespondencyjnie (zdalny tryb obradowania).

Zastrzeżenia Wojewody

Powyższa uchwała została w całości zakwestionowana przez Wojewodę, który stwierdził jej nieważność. Zdaniem organu nadzoru uchwała została podjęta z naruszeniem:

- art. 14 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (uchwały rady gminy zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa stanowi inaczej) w związku z art. 61 Konstytucji RP;

- art. 15 zzx ust. 1 ustawy o szczególnych …

Jak słusznie wskazał organu nadzoru Konstytucja RP oraz ustawa o samorządzie gminnym gwarantują jawność działania rady gminy, w tym jawność podejmowania przez nią uchwał. Zdaniem Wojewody „określony w ustawie o samorządzie gminnym tryb podejmowania uchwał przez organy gminy opierający się na jawnym głosowaniu reprezentantów lokalnej społeczności stanowi jeden z elementów gwarancji demokratycznego państwa prawnego i ma charakter bezwzględnie obowiązujący.”. Jawność zdaniem Wojewody obejmuje także „ prawo obywateli do uzyskiwania informacji o stanowisku, jakie poszczególni radni zajmowali w głosowaniach na sesji. Tylko bowiem w takim wypadku można mówić o pełnej realizacji zasady jawności działalności organów władzy publicznej.”. Organ wskazał również, że „ustanowienie obowiązku jawności głosowania, jak wskazuje się w literaturze i orzecznictwie, stanowi realizację ogólnej, konstytucyjnej zasady prawa obywatela do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. (…)Przez jawność głosowania należy rozumieć taki sposób przeprowadzenia głosowania nad przyjęciem uchwały, który pozwala na zapoznanie się z treścią głosów konkretnych radnych przez innych radnych, a także innych osób obecnych przy głosowaniu (np. mieszkańców). Podjęcie uchwały bez zachowania jawności powinno prowadzić do uznania, że uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem prawa i w konsekwencji do stwierdzenia jej nieważności”.

REKLAMA

Wojewoda zauważył przy tym, że brak jest przepisów ograniczających zasadę jawności działania rady gminy w obecnej sytuacji faktycznej. Tym samym „gmina nie jest upoważniona do wprowadzania ograniczeń zasady jawności. Ponadto, nie istnieje również przepis ustawowy, który wyłączałby jawność działania rady gminy na sesji zwołanej w trybie zdalnym. Takim przepisem szczególnym nie jest przede wszystkim, obowiązujący od 31 marca br. przepis art. 15zzx ust. 1 ustawy o szczególnych (…)”.

Wojewoda Śląski słusznie zauważył, że powyższa regulacja szczególna „nie wyłącza ogólnych przepisów ustawy o samorządzie gminnym - w zakresie w jakim przepisów tych nie da się pogodzić z istotą odbywania sesji i podejmowania uchwal w trybie korespondencyjnym". Jego zdaniem „sesja zwołana w tym trybie nie może odbywać się z naruszeniem przepisów powszechnie obowiązującego prawa, w tym z naruszeniem zasady jawności (…). W obowiązującym stanie prawnym nie ma bowiem przepisu, który przyznawałby prawo do ograniczenia wskazanej zasady w działalności organu gminy w tym okresie.”.

W rozstrzygnięciu nadzorczym powołano się tym na ustawowy obowiązek zapewnienia wstępu na sesję, co zdaje się być zbyt daleko idącą tezą w przedmiotowym stanie faktycznym.

Organ nadzoru stwierdził, że „przeprowadzenie obrad korespondencyjnych powinno być zastrzeżone dla działających kolegialnie organów wykonawczych w jednostkach samorządu terytorialnego, w regionalnych izbach obrachunkowych czy samorządowych kolegiach odwoławczych. Natomiast w przypadku organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, do których niewątpliwie należy Rada (…), należałoby zastosować rozwiązanie umożliwiające odbycie posiedzenia z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.”. Zdaniem Wojewody z art. 15zzx ustawy o szczególnych…   nie wynika, że tryb korespondencyjny dotyczy rady gminy. Przepis ten wprowadza dwa odrębne tryby - (1) z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, (2) korespondencyjnie - które zdaniem organu nadzoru „nie mogą być stosowane dowolnie przez organy wymienione w tym przepisie, a w szczególności tryb korespondencyjny nie powinien być stosowany przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego.”.

Wojewoda wskazał, że „Konstytucja gwarantuje (…) każdemu obywatelowi prawo wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (art. 61 ust. 2). Tymczasem, głosowanie nad uchwałami w trybie korespondencyjnym pozbawia mieszkańców tego prawa. Nie mają oni możliwości wypowiadania się, zadawania pytań, czy też zaznajomienia się ze stanowiskiem poszczególnych radnych. Jawność działania rady gminy jest w tym przypadku ograniczona, a mieszkaniec gminy ma możliwość jedynie obejrzenia transmisji sesji i wysłuchania protokołu odczytanego przez Przewodniczącą Rady.”.

W ocenie Wojewody „oddanie głosu przez radnych na kwestionowaną uchwałę jeszcze przed rozpoczęciem sesji, (…) powoduje, iż nie można uznać, iż akt ten był głosowany na posiedzeniu w dniu 30 kwietnia 2020 r. A wręcz przeciwnie radni (…) głosowali na nią jeszcze przed otwarciem niniejszej sesji. W tej sytuacji pozostawanie w obrocie prawnym aktu, który nie został uchwalony w przewidzianym trybie, jest niedopuszczalne.”

Podsumowanie

Należy w pełni zaaprobować główną tezę powyższego rozstrzygnięcia nadzorczego odnoszącą się do trybu korespondencyjnego. Wojewoda Śląski słusznie przyjął, że tryb ten może być stosowany dla działających kolegialnie organów wykonawczych w jednostkach samorządu terytorialnego, w regionalnych izbach obrachunkowych czy samorządowych kolegiach odwoławczych. Z uwagi na konstytucyjnie gwarantowaną jawność działania organów stanowiących JST, skonkretyzowaną zarówno w ustawie o samorządzie gminnym, jak i ustawie o dostępie do informacji publicznej – tryb ten nie może być stosowany do rady gminy.

Ustawa o szczególnych… winna być traktowana jako regulacja szczególna jedynie w zakresie sesji odbywanych w tradycyjnym znaczeniu (jako fizyczne spotkanie radnych) oraz w zakresie wstępu mieszkańców na sesję. Regulacja szczególna nie wyłącza natomiast pozostałych elementów jawności, w tym obowiązku transmisji obrad, zamieszczania nagrań z sesji, głosowania przy pomocy urządzeń rejestrujących imienne wyniki głosowań oraz publikacji tych wyników w sposób określony ustawowo.

Należy pamiętać, że w przypadku aktów prawa miejscowego naruszenie prawa przy ich uchwalaniu może stanowić podstawę stwierdzenia ich nieważności w każdym czasie, nawet po wielu latach. Biorąc pod uwagę to ryzyko organy stanowiące JST powinny zdecydowanie wystrzegać się głosowań w trybie korespondencyjnym. Jednocześnie koniecznym jest zapewnienie odpowiedniego standardu sesją prowadzonym z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.

Maciej Kiełbus

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Poniosłeś straty w wyniku deszczu nawalnego lub powodzi? Złóż wniosek do 31 stycznia 2025 r. Dopłaty od 1 tys. zł do 3 tys. zł na ha upraw rolnych

Poniosłeś straty w wyniku deszczu nawalnego lub powodzi? Złóż wniosek do 31 stycznia 2025 r. Dopłaty od 1 tys. zł do 3 tys. zł na ha upraw rolnych. Jak złożyć wniosek? Jakie są stawki dopłat do powierzchni zniszczonych upraw?

Dlaczego Polska sprzeciwia się umowie UE-Mercosur? Trzy główne powody, a także możliwe scenariusze

Polska jednoznacznie mówi "nie" umowie handlowej UE-Mercosur. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ostrzega przed jej konsekwencjami dla rolnictwa i standardów produkcji w UE. Co budzi największe obawy? Jakie będą dalsze kroki Unii Europejskiej i polskiego rządu?

D. Trump: rozważę wycofanie się z NATO, jeśli Europejczycy nie będą traktować nas uczciwie

Jeśli Europejczycy będą traktować nas uczciwie, zostaniemy w NATO, ale jeśli nie, absolutnie rozważę wyjście z Sojuszu - oświadczył prezydent elekt USA Donald Trump w wywiadzie w NBC. Trump powiedział też, że Ukraina może spodziewać się mniejszego wsparcia i że "aktywnie" stara się doprowadzić do końca wojny.

Matura 2025. Próbny egzamin z matematyki. Odpowiedzi [ARKUSZE Z CKE]

W czwartek 5 grudnia rozpoczęły się się próbne egzaminy maturalne organizowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Potrwają do 17 grudnia. Dziś 6 grudnia egzamin z matematyki. Publikujemy zadania wraz z odpowiedziami. 

REKLAMA

Samorządy apelują o zmiany: Obecne regulacje mogą przynieść więcej szkód niż korzyści organizacjom pracującym z dziećmi i młodzieżą

Samorządowcy deklarują poparcie dla idei ochrony małoletnich i przeciwdziałania przestępstwom na tle seksualnym. Alarmują jednak, że obowiązujące przepisy powodują nadmierną biurokratyzację oraz utrudniają funkcjonowanie małych, lokalnych organizacji pracujących z dziećmi i młodzieżą. Niektóre podmioty będą zmuszone do ograniczenia swojej działalności.

W Sejmie: nauczyciele chcą limitu 8 godzin pracy dziennie. I kontroli przez kuratorów

Nauczyciele chcą limitu 8 godzin pracy dziennie, aby nie była możliwa sytuacja, że po zsumowaniu "okienek" i godzin pracy w klasach musieli przebywać w szkole dłużej niż 8 h dziennie. I kontroli przez kuratorów tego limitu (z wyjątkiem incydentalnych sytuacji jak rady, zebrania, wycieczki). Kontrolowani mieliby być dyrektorzy szkół.

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł. W jakich przypadkach nie pobiera się opłaty reklamowej? Kto musi opłacić opłatę reklamową? Co w przypadku, gdy budynek ma więcej niż jednego właściciela?

Opłata od posiadania psów 2025 r.: 178,26 zł

Opłata od posiadania psów 2025 r. Maksymalna wysokość opłaty od posiadania psów w 2025 r. wynosić będzie 178,26 zł. Kto powinien opłacić opłatę od posiadania psów? Kto jest zwolniony od opłaty od posiadania psów? Co z psami asystującymi?

REKLAMA

QUIZ Podróżujesz po Polsce? Na pewno wiesz, gdzie są te miejsca
Gdzie znajdziemy Maczugę Herkulesa? A Kolorowe Jeziorka? Gdzie jest Kaplica Czaszek? A Sokolica? Rozwiąż quiz i sprawdź swoją wiedzę.
Opłata miejscowa i uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł

Opłata miejscowa 2025 r., opłata uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł. Czym jest opłata miejscowa? Czym jest opłata uzdrowiskowa? Co w przypadku nakładania się opłat? Kto jest zwolniony z opłacania opłaty lokalnej i uzdrowiskowej?

REKLAMA