Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zniesławienie i znieważenie samorządowca w sieci - postępowanie

Zniesławienie i znieważenie są przestępstwami ściganymi z oskarżenia prywatnego. Jeżeli pokrzywdzony chce ukarania sprawcy któregoś z tych przestępstw, powinien wystąpić na drogę postępowania karnego jako oskarżyciel prywatny.

Tylko wówczas, gdy prokurator uzna, że wymaga tego interes społeczny może wszcząć postępowanie przygotowawcze w sprawie o czyn ścigany z oskarżenia prywatnego lub wstąpić do postępowania już wszczętego (art.60 §1 k.p.k. – ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz.555 z późn.zm.)). W takim przypadku postępowanie toczy się z urzędu, a pokrzywdzony może występować w postępowaniu sądowym w roli oskarżyciela posiłkowego.

Zawiadomienie o przestępstwie

W razie podejrzenia popełnienia przestępstwa, w każdym przypadku możliwe jest zawiadomienie prokuratora o przestępstwie i zażądanie wszczęcia postępowania z urzędu – również w sprawie o przestępstwo prywatnoskargowe. Prokurator jednak jedynie wtedy przeprowadzi postępowanie przygotowawcze, gdy uzna, że wymaga tego interes społeczny.

Jeżeli chodzi o przestępstwa zniesławienia lub zniewagi, okolicznościami uzasadniającymi taką decyzję prokuratora może być np. to, że dany czyn bulwersuje opinię publiczną albo jest skierowany przeciwko osobie nieporadnej, np. dziecku. Prawdę powiedziawszy, trudno przypuszczać, aby prokurator uznał, że w sprawie w której doszło do pomówienia samorządowca z użyciem Internetu istnieje interes społeczny uzasadniający prowadzenie takiego postępowania z urzędu, chyba że chodziłoby o bardzo bulwersującą sprawę lub dany samorządowiec byłby pokrzywdzony również innymi przestępstwami – ściganymi z oskarżenia publicznego. Przykładem takiej szczególnej sytuacji mogłaby być wyjątkowo wulgarna zniewaga kierowana pod adresem samorządowca z użyciem ogólnodostępnego portalu internetowego.

W doktrynie i orzecznictwie przeważa jednak pogląd, że ocena, czy interes społeczny wymaga tego, aby prokurator objął ściganiem czyn ścigany z oskarżenia prywatnego, należy wyłącznie do prokuratora. W zdecydowanej większości przypadków liczyć się trzeba z tym, że samorządowiec pokrzywdzony przestępstwem zniesławienia lub zniewagi, chcąc ukarania sprawcy, będzie musiał samodzielnie oskarżać go przed sądem.

Czytaj także: Znieważenie i zniesławienie samorządowca w sieci>>

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wniesienie pozwu i skarga

Postępowanie z oskarżenia prywatnego pokrzywdzony może rozpocząć na dwa sposoby – poprzez wniesienie aktu oskarżenia albo złożenie skargi na Policji.

Akt oskarżenia oskarżyciel może wnieść samodzielnie. Taki akt oskarżenia powinien zawierać następujące dane:

- oznaczenia osoby oskarżonego,

- opis zarzucanego mu czynu,

- wskazanie dowodów, na których opiera się oskarżenie (art.487 k.p.k.).

Oczywiście może też zawierać uzasadnienie, ale ono nie jest konieczne.

Opis czynu zarzucanego oskarżonemu w akcie oskarżenia musi wskazywać czas, miejsce i sposób popełnienia przestępstwa. Wraz z aktem oskarżenia należy złożyć dowód wpłaty do kasy sądowej 300 złotych tytułem zryczałtowanej równowartości wydatków oraz odpis aktu oskarżenia przeznaczony dla oskarżonego.

Jeżeli w akcie oskarżenia brak jest któregokolwiek z wyżej wskazanych elementów koniecznych tegoż albo nie została uiszczona wymieniona opłata, upoważniony sędzia wezwie wnoszącego akt oskarżenia do uzupełnienia konkretnego braku w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia aktu oskarżenia bez rozpoznania. Jeżeli w tym terminie akt oskarżenia nie zostanie poprawiony lub nie zostanie uiszczona opłata (a w odniesieniu do samorządowców trudno oczekiwać, ażeby istniały podstawy do zwolnienia od jej uiszczenia z uwagi na brak ku temu środków pieniężnych), akt oskarżenia zostanie pozostawiony bez rozpoznania i nie wywoła żadnych skutków. Jeżeli akt oskarżenia jest kompletny i została uiszczona zryczałtowana równowartość wydatków – sąd nada bieg sprawie.

Drugim sposobem rozpoczęcia postępowania prywatnoskargowego jest złożenie skargi. Zgodnie z art. 488 §1 k.p.k. Policja na żądanie pokrzywdzonego przyjmuje ustną lub pisemną skargę i w razie potrzeby zabezpiecza dowody, po czym przesyła skargę do właściwego sądu.

Skarga jest pojęciem szerszym i mniej sformalizowanym, mającym podobne znaczenie procesowe jak zawiadomienie o przestępstwie, a więc może ona odnosić się także do anonimowego sprawcy, którego ustalenie może dopiero nastąpić przez Policję w drodze czynności przewidzianych w art. 308 k.p.k., a dokonywanych właśnie po to, by pokrzywdzony mógł na ich podstawie wnieść akt oskarżenia (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1997r., I KZP 4/97). Ma to bardzo duże znaczenie w sprawach, w których samorządowcy są pomawiani lub znieważani przez sprawców za pośrednictwem Internetu, a więc najczęściej przez osoby anonimowe, których dane trzeba dopiero ustalić, często poprzez przeprowadzenie skomplikowanych czynności.

Takich czynności w następstwie złożenia skargi może dokonać właśnie Policja – na polecenie sądu lub z własnej inicjatywy. W granicach koniecznych dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem, Policja może bowiem, w wypadkach niecierpiących zwłoki, jeszcze przed skierowaniem skargi do właściwego sądu, przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe w celu ustalenia danych sprawcy, a także przedsięwziąć wobec niego inne niezbędne czynności. W takim wypadku dopiero po dokonaniu tych czynności Policja przekazuje skargę niezwłocznie sądowi. Jeżeli Policja sama nie wykona koniecznych czynności, to sąd może polecić ich wykonanie Policji nawet już po uprzednim otrzymaniu skargi wniesionej przez pokrzywdzonego.

Również w wypadku, gdy pokrzywdzony złożył skargę na Policji konieczne jest uiszczenie 300 złotych tytułem zryczałtowanej równowartości wydatków.

Jeżeli w sprawie występuje kilku oskarżonych opłata stanowiąca zryczałtowaną równowartość wydatków podlega odpowiedniemu zwielokrotnieniu.

W postępowaniu dotyczącym zniesławienia lub znieważenia samorządowca za pomocą Internetu wniesienie aktu oskarżenia do sądu lub ustalenie sprawcy przez Policję w następstwie złożenia skargi może być jednak niezmiernie trudne. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do postanowienia z dnia 7 maja 2008 r. w przypadku Internetu mamy do czynienia ze skrajną nierównością stron. Pokrzywdzony, niezależnie od tego, czy dotknięty został zniesławieniem czy zniewagą, stoi w obliczu anonimowego dla niego sprawcy przestępstwa.

Krąg odbiorców zniesławiającej bądź znieważającej informacji jest niezwykle szeroki. Próba obrony przed zniesławiającymi lub znieważającymi treściami jest praktycznie niemożliwa, a ustalenie sprawcy prawie niewykonalne. Istnieje możliwość, przez ustalenie numeru IP, zidentyfikowania właściciela konkretnego komputera, z którego nadano treści zniesławiające lub znieważające. Trudno jednak wskazać, kto posługiwał się komputerem, jeśli w tym zakresie nie zostanie zebrany odpowiedni materiał dowodowy, a właściciel nie wskaże osoby, której komputer udostępnił. Samo udostępnienie komputera nie jest wszakże czynem bezprawnym (III KK 234/07, OSNKW 9/2008, poz.69).

Czytaj także: Kiedy dochodzi do pomówienia burmistrza lub radnego>>

Postępowanie przed sądem

Zanim sąd rozpocznie procedowanie na rozprawie głównej skieruje sprawę na posiedzenie pojednawcze, które prowadzi sędzia, przy czym na wniosek lub za zgodą stron sąd może zamiast posiedzenia pojednawczego wyznaczyć odpowiedni termin dla przeprowadzenia postępowania mediacyjnego z udziałem mediatora, którego wyznacza sąd.

Posiedzenie pojednawcze rozpoczyna się wezwaniem stron do pojednania. W protokole posiedzenia pojednawczego należy w szczególności zaznaczyć stanowisko stron wobec wezwania do pojednania oraz wyniki przeprowadzonego posiedzenia pojednawczego; jeżeli doszło do pojednania, protokół podpisują także strony. W razie pojednania stron postępowanie umarza się.

W toku posiedzenia pojednawczego lub w wyniku mediacji dopuszczalne jest pojednanie się obejmujące również inne sprawy z oskarżenia prywatnego, toczące się pomiędzy tymi samymi stronami. Równocześnie z pojednaniem strony mogą zawrzeć ugodę, której przedmiotem mogą być również roszczenia pozostające w związku z oskarżeniem. Ugoda zawarta na posiedzeniu pojednawczym jest tytułem egzekucji sądowej po nadaniu przez sąd klauzuli wykonalności.

Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na posiedzenie pojednawcze bez usprawiedliwionej przyczyny uważa się za odstąpienie od oskarżenia; w takim wypadku prowadzący posiedzenie postępowanie umarza. W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego prowadzący posiedzenie pojednawcze kieruje sprawę na rozprawę główną, a w miarę możności wyznacza od razu jej termin.

Nie jest natomiast podstawą umorzenia postępowania niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego na spotkaniu mediacyjnym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2010r., II KK 77/10, OSNKW 12/2010, poz.110). Postępowanie mediacyjne toczy się bowiem z udziałem mediatora, a nie przed sądem.

W razie niedojścia do pojednania kieruje się sprawę na rozprawę główną, a w miarę możności wyznacza od razu jej termin.

W czasie postępowania sądowego oskarżyciel prywatny chcąc doprowadzić do skazania oskarżonego musi przedstawić dowody przekonujące o tym, że swoim zachowaniem oskarżony wyczerpał ustawowe znamiona zarzucanego mu czynu. Jeżeli do tego doprowadzi i sąd wyda wyrok skazujący lub warunkowo umarzający postępowanie karne, oskarżony zostanie zobligowany do zapłaty oskarżycielowi prywatnemu poniesionych przez niego kosztów, którymi oprócz opłaty wnoszonej wraz z aktem oskarżenia mogą być w szczególności koszty zastępstwa procesowego.

Jeżeli jednak okaże się, że oskarżyciel prywatny nie podoła temu obowiązkowi i oskarżony zostanie uniewinniony lub postępowanie karne umorzone, to pokrzywdzony nie tylko nie odzyska wniesionej wraz z aktem oskarżenia opłaty, ale też może być obciążony obowiązkiem zwrotu wydatków poniesionych przez oskarżonego, w szczególności kosztami wyznaczenia przezeń obrońcy.

Sebastian Kowalski

Sędzia Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

samorzad.infor.pl

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Poradnik Samorządowca
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Sposób na rekreację ruchową: taniec

    Regularne uprawianie aktywności fizycznej ma ogromne znaczenie. Szczególnie polecaną formą sportu jest taniec. Ma on wiele właściwości prozdrowotnych, poprawia samopoczucie, dodaje energii oraz pozwala nawiązać nowe kontakty towarzyskie. Warto więc już dziś udać się na zajęcia taneczne

    Kto może skorzystać z zamrożenia cen energii? Kiedy trzeba złożyć wniosek?

    Rolnicy, osoby z niepełnosprawnościami oraz posiadacze Karty Dużej Rodziny muszą pamiętać, że jeszcze tylko do końca czerwca br. mają czas na złożenie wniosków umożliwiających skorzystanie w tym roku z preferencyjnych rozliczeń cen energii ujętych w Tarczy Solidarnościowej.

    Kiedy święto Bożego Ciała w 2023 r? Historia. Koszt długiego weekendu 2023 r.

    W 2023 r. Boże Ciało przypada 8 czerwca 2023 r. Polacy wzięli urlopy w piątek 9 czerwca. I pojadą na długi weekend. Sporo zapłacą za wypoczynek. Wiadomo inflacja. 

    Do końca czerwca strażacy mogą otrzymać 10 000 zł na każdą jednostkę OSP

    Jednostki OSP mogą do 10 000 zł w programie dofinansowania Fundacji Grupy PERN. 

    Rak piersi: Moim zdaniem diagnostyka genetyczna leży [wywiad]

    Dziś pacjentki mogą mieć szybki dostęp do terapii bez konieczności hospitalizacji, bez spotykania się z grupą pacjentów, bez wysłuchiwania trudnych historii korytarzowych w oczekiwaniu w kolejce. Idziemy na szybki zastrzyk i spędzamy bardzo mało czasu w miejscu leczenia - mówi Magdalena Kardynał (Fundacja OmeaLife)

    Aerozol na migrenę. Kiedy pacjenci będą mogli skorzystać? [Badania]

    Ketamina przyjmowana w postaci aerozolu do nosa może okazać się bezpieczną i skuteczną metodą terapii opornej na leczenie przewlekłej migreny - informuje najnowszy numer czasopisma „Regional Ansthetic & Pain Medicine”.

    Nowe podręczniki HIT dla klasy II

    Wydawnictwo Biały Kruk i WSiP ubiegają się o dopuszczenie podręczników do HiT dla klasy II

    Rekrutacja na studia 2023 r. Nowe kierunki studiów. Ile miejsc dla studentów?

    Nowe kierunki studiów: na Uniwersytecie Rzeszowskim - zarządzanie państwem, Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza - archeometria, na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie - gastronomia i catering dietetyczny.

    Polska opieka zdrowotna należy do najbardziej niedofinansowanych w UE

    Polski system zdrowia skrytykowany – jakie są zastrzeżenia? Według analizy prof. Johna Yfantopoulosa z greckiego Instytutu Badań Polityczno-Ekonomicznych i Społecznych IPOKE, polska opieka zdrowotna należy do najbardziej niedofinansowanych w UE. Dlatego koszty ponoszone przez pacjentów są bardzo wysokie, a 2/3 z nich dotyczy leków. Czy da się poprawić rentowność systemu zdrowia? 

    1 czerwca 2023 r. dodatkowa sesja maturalna [Matura 2023]

    W czwartek o godz. 9.00 egzaminem z języka polskiego na poziomie podstawowym rozpocznie się dodatkowa sesja egzaminów maturalnych. 

    Sesja letnia egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie [Formuła: 2012, 2017, 2019]

    W czwartek rozpoczyna się letnia sesja egzaminów zawodowych i egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie. Egzaminy składają się z dwóch części: pisemnej i z części praktycznej na stanowisku egzaminacyjnym.

    Od 1 czerwca 2023 r. bezpłatne szczepienia dzieci przeciwko HPV

    Dziewczynki i chłopcy w wieku 12 i 13 lat mogą już szczepić się przeciw HPV.

    Pierwsza od 13 lat podwyżka wynagrodzeń konsultantów zdrowia. Rocznie nie więcej niż 17 000 zł - 23 000 zł

    W II kwartale 2023 r. podwyżka wynagrodzeń dla konsultantów w ochronie zdrowia. Pierwsza od 13 lat.

    Stopnie alarmowe na terenie całej Polski do 31 sierpnia 2023 r.

    Rządowe Centrum Bezpieczeństwa poinformowało 31 maja 2023 r., że premier Mateusz Morawiecki podpisał zarządzenia, które przedłużają do 31 sierpnia 2023 roku obowiązywanie stopni alarmowych: 3. stopnia CHARLIE-CRP, 2. stopnia BRAVO na terenie całego kraju oraz 2. stopnia BRAVO wobec polskiej infrastruktury energetycznej, mieszczącej się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

    Mamo, Twój pokarm to najlepszy i najzdrowszy sposób żywienia

    Karmienie piersią jest tematem kolejnej "Środy z Profilaktyką", przypadającej 31 maja w ramach akcji edukacyjnej Narodowego Funduszu Zdrowia. Od 26 maja do 1 czerwca trwa Ogólnopolski Tydzień Promocji Karmienia Piersią.

    Dzień Dziecka w Warszawie. Jakie atrakcje dla dzieci?

    Jakie atrakcje przygotowały stołeczne instytucje kultury w Warszawie na Dzień Dziecka?

    ZUS informuje: Jeżeli PUE-ZUS nie zadziałał i nie stworzyliśmy wniosku o zwrot składki, powinieneś sam go stworzyć

    Jeżeli z rozliczenia rocznego wynika nadpłata a na profilu płatnika na PUE ZUS nie utworzył się wniosek o jej zwrot, od 30 maja 2023 r. płatnik składek może sporządzić taki wniosek samodzielnie.

    DGP: Sejm zlikwidował specjalny zasiłek opiekuńczy [nowelizacja, zmiany]

    Po 11 latach od wprowadzenia z systemu świadczeń rodzinnych zniknie specjalny zasiłek opiekuńczy, choć osoby, które nabędą do niego prawo jeszcze do końca tego roku, będą mogły je zachować również po 1 stycznia 2024 r.

    Nowelizacja: Masz służbowy laptop? Pracodawca musi Ci udostępnić monitor stacjonarny. Może się z tego wykpić podstawką, myszką i klawiaturę

    Pracodawcy będą musieli wyposażyć pracowników korzystających z przenośnych komputerów w dodatkowy monitor stacjonarny lub podstawkę do laptopa oraz odrębną mysz i klawiaturę.

    Wojsko proponuje: rezerwiści będą ćwiczyć raz na kwartał. Co najmniej

    Aktywni rezerwiści będą ćwiczyć w swoich jednostkach co najmniej raz na kwartał. 

    Pierwsza taka diagnoza w Polsce. Pacjent chory przez smog

    Mimo, że wpływ oddychania zanieczyszczonym powietrzem na zdrowie jest dobrze udokumentowany w badaniach naukowych, czynnik ten nie był rozpoznawany w diagnozach lekarskich jako główna przyczyna problemów ze zdrowiem. Aż do teraz.

    30 maja - Światowy Dzień Świadomości SM. Za ryzyko zachorowania aż w 70% odpowiadają czynniki środowiskowe

    Na stwardnienie rozsiane (SM) choruje w Polsce blisko 50 tys. osób. Początek choroby przypada zwykle na okres między 20 a 40 rokiem życia, częściej chorują kobiety. 30 maja obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości SM.

    Darmowe leki dla dzieci i osób 65+ już od września 2023 r.?

    Program darmowych leków dla dzieci i osób 65+ wejdzie najpóźniej od początku 2024 r., ale rozważamy też scenariusz od września 2023 r. Jesteśmy po analizie, która pokazuje, że jesteśmy jeszcze w stanie kosztowo w tym roku zmieścić te leki - powiedział minister zdrowia Adam Niedzielski.

    Rewolucja w planowaniu przestrzennym: Jak nowe zmiany wpłyną na twoją gminę?

    Sejm przyjął przygotowaną przez MRiT nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

    Analiza trendów: Dlaczego Polska boryka się ze wzrostem śmiertelności z powodu raka piersi?

    Zachodzi wiele pozytywnych zmian w leczeniu raka piersi. Polska wciąż jest jednak w Europie jedynym krajem, w którym rośnie śmiertelność z jego przyczyny.