REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zniesławienie i znieważenie samorządowca w sieci - postępowanie

REKLAMA

Zniesławienie i znieważenie są przestępstwami ściganymi z oskarżenia prywatnego. Jeżeli pokrzywdzony chce ukarania sprawcy któregoś z tych przestępstw, powinien wystąpić na drogę postępowania karnego jako oskarżyciel prywatny.

Tylko wówczas, gdy prokurator uzna, że wymaga tego interes społeczny może wszcząć postępowanie przygotowawcze w sprawie o czyn ścigany z oskarżenia prywatnego lub wstąpić do postępowania już wszczętego (art.60 §1 k.p.k. – ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz.555 z późn.zm.)). W takim przypadku postępowanie toczy się z urzędu, a pokrzywdzony może występować w postępowaniu sądowym w roli oskarżyciela posiłkowego.

REKLAMA

Zawiadomienie o przestępstwie

REKLAMA

W razie podejrzenia popełnienia przestępstwa, w każdym przypadku możliwe jest zawiadomienie prokuratora o przestępstwie i zażądanie wszczęcia postępowania z urzędu – również w sprawie o przestępstwo prywatnoskargowe. Prokurator jednak jedynie wtedy przeprowadzi postępowanie przygotowawcze, gdy uzna, że wymaga tego interes społeczny.

Jeżeli chodzi o przestępstwa zniesławienia lub zniewagi, okolicznościami uzasadniającymi taką decyzję prokuratora może być np. to, że dany czyn bulwersuje opinię publiczną albo jest skierowany przeciwko osobie nieporadnej, np. dziecku. Prawdę powiedziawszy, trudno przypuszczać, aby prokurator uznał, że w sprawie w której doszło do pomówienia samorządowca z użyciem Internetu istnieje interes społeczny uzasadniający prowadzenie takiego postępowania z urzędu, chyba że chodziłoby o bardzo bulwersującą sprawę lub dany samorządowiec byłby pokrzywdzony również innymi przestępstwami – ściganymi z oskarżenia publicznego. Przykładem takiej szczególnej sytuacji mogłaby być wyjątkowo wulgarna zniewaga kierowana pod adresem samorządowca z użyciem ogólnodostępnego portalu internetowego.

W doktrynie i orzecznictwie przeważa jednak pogląd, że ocena, czy interes społeczny wymaga tego, aby prokurator objął ściganiem czyn ścigany z oskarżenia prywatnego, należy wyłącznie do prokuratora. W zdecydowanej większości przypadków liczyć się trzeba z tym, że samorządowiec pokrzywdzony przestępstwem zniesławienia lub zniewagi, chcąc ukarania sprawcy, będzie musiał samodzielnie oskarżać go przed sądem.

Czytaj także: Znieważenie i zniesławienie samorządowca w sieci>>

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wniesienie pozwu i skarga

Postępowanie z oskarżenia prywatnego pokrzywdzony może rozpocząć na dwa sposoby – poprzez wniesienie aktu oskarżenia albo złożenie skargi na Policji.

Akt oskarżenia oskarżyciel może wnieść samodzielnie. Taki akt oskarżenia powinien zawierać następujące dane:

- oznaczenia osoby oskarżonego,

- opis zarzucanego mu czynu,

- wskazanie dowodów, na których opiera się oskarżenie (art.487 k.p.k.).

Oczywiście może też zawierać uzasadnienie, ale ono nie jest konieczne.

REKLAMA

Opis czynu zarzucanego oskarżonemu w akcie oskarżenia musi wskazywać czas, miejsce i sposób popełnienia przestępstwa. Wraz z aktem oskarżenia należy złożyć dowód wpłaty do kasy sądowej 300 złotych tytułem zryczałtowanej równowartości wydatków oraz odpis aktu oskarżenia przeznaczony dla oskarżonego.

Jeżeli w akcie oskarżenia brak jest któregokolwiek z wyżej wskazanych elementów koniecznych tegoż albo nie została uiszczona wymieniona opłata, upoważniony sędzia wezwie wnoszącego akt oskarżenia do uzupełnienia konkretnego braku w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia aktu oskarżenia bez rozpoznania. Jeżeli w tym terminie akt oskarżenia nie zostanie poprawiony lub nie zostanie uiszczona opłata (a w odniesieniu do samorządowców trudno oczekiwać, ażeby istniały podstawy do zwolnienia od jej uiszczenia z uwagi na brak ku temu środków pieniężnych), akt oskarżenia zostanie pozostawiony bez rozpoznania i nie wywoła żadnych skutków. Jeżeli akt oskarżenia jest kompletny i została uiszczona zryczałtowana równowartość wydatków – sąd nada bieg sprawie.

Drugim sposobem rozpoczęcia postępowania prywatnoskargowego jest złożenie skargi. Zgodnie z art. 488 §1 k.p.k. Policja na żądanie pokrzywdzonego przyjmuje ustną lub pisemną skargę i w razie potrzeby zabezpiecza dowody, po czym przesyła skargę do właściwego sądu.

Skarga jest pojęciem szerszym i mniej sformalizowanym, mającym podobne znaczenie procesowe jak zawiadomienie o przestępstwie, a więc może ona odnosić się także do anonimowego sprawcy, którego ustalenie może dopiero nastąpić przez Policję w drodze czynności przewidzianych w art. 308 k.p.k., a dokonywanych właśnie po to, by pokrzywdzony mógł na ich podstawie wnieść akt oskarżenia (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1997r., I KZP 4/97). Ma to bardzo duże znaczenie w sprawach, w których samorządowcy są pomawiani lub znieważani przez sprawców za pośrednictwem Internetu, a więc najczęściej przez osoby anonimowe, których dane trzeba dopiero ustalić, często poprzez przeprowadzenie skomplikowanych czynności.

Takich czynności w następstwie złożenia skargi może dokonać właśnie Policja – na polecenie sądu lub z własnej inicjatywy. W granicach koniecznych dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem, Policja może bowiem, w wypadkach niecierpiących zwłoki, jeszcze przed skierowaniem skargi do właściwego sądu, przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe w celu ustalenia danych sprawcy, a także przedsięwziąć wobec niego inne niezbędne czynności. W takim wypadku dopiero po dokonaniu tych czynności Policja przekazuje skargę niezwłocznie sądowi. Jeżeli Policja sama nie wykona koniecznych czynności, to sąd może polecić ich wykonanie Policji nawet już po uprzednim otrzymaniu skargi wniesionej przez pokrzywdzonego.

Również w wypadku, gdy pokrzywdzony złożył skargę na Policji konieczne jest uiszczenie 300 złotych tytułem zryczałtowanej równowartości wydatków.

Jeżeli w sprawie występuje kilku oskarżonych opłata stanowiąca zryczałtowaną równowartość wydatków podlega odpowiedniemu zwielokrotnieniu.

W postępowaniu dotyczącym zniesławienia lub znieważenia samorządowca za pomocą Internetu wniesienie aktu oskarżenia do sądu lub ustalenie sprawcy przez Policję w następstwie złożenia skargi może być jednak niezmiernie trudne. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do postanowienia z dnia 7 maja 2008 r. w przypadku Internetu mamy do czynienia ze skrajną nierównością stron. Pokrzywdzony, niezależnie od tego, czy dotknięty został zniesławieniem czy zniewagą, stoi w obliczu anonimowego dla niego sprawcy przestępstwa.

Krąg odbiorców zniesławiającej bądź znieważającej informacji jest niezwykle szeroki. Próba obrony przed zniesławiającymi lub znieważającymi treściami jest praktycznie niemożliwa, a ustalenie sprawcy prawie niewykonalne. Istnieje możliwość, przez ustalenie numeru IP, zidentyfikowania właściciela konkretnego komputera, z którego nadano treści zniesławiające lub znieważające. Trudno jednak wskazać, kto posługiwał się komputerem, jeśli w tym zakresie nie zostanie zebrany odpowiedni materiał dowodowy, a właściciel nie wskaże osoby, której komputer udostępnił. Samo udostępnienie komputera nie jest wszakże czynem bezprawnym (III KK 234/07, OSNKW 9/2008, poz.69).

Czytaj także: Kiedy dochodzi do pomówienia burmistrza lub radnego>>

Postępowanie przed sądem

Zanim sąd rozpocznie procedowanie na rozprawie głównej skieruje sprawę na posiedzenie pojednawcze, które prowadzi sędzia, przy czym na wniosek lub za zgodą stron sąd może zamiast posiedzenia pojednawczego wyznaczyć odpowiedni termin dla przeprowadzenia postępowania mediacyjnego z udziałem mediatora, którego wyznacza sąd.

Posiedzenie pojednawcze rozpoczyna się wezwaniem stron do pojednania. W protokole posiedzenia pojednawczego należy w szczególności zaznaczyć stanowisko stron wobec wezwania do pojednania oraz wyniki przeprowadzonego posiedzenia pojednawczego; jeżeli doszło do pojednania, protokół podpisują także strony. W razie pojednania stron postępowanie umarza się.

W toku posiedzenia pojednawczego lub w wyniku mediacji dopuszczalne jest pojednanie się obejmujące również inne sprawy z oskarżenia prywatnego, toczące się pomiędzy tymi samymi stronami. Równocześnie z pojednaniem strony mogą zawrzeć ugodę, której przedmiotem mogą być również roszczenia pozostające w związku z oskarżeniem. Ugoda zawarta na posiedzeniu pojednawczym jest tytułem egzekucji sądowej po nadaniu przez sąd klauzuli wykonalności.

Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na posiedzenie pojednawcze bez usprawiedliwionej przyczyny uważa się za odstąpienie od oskarżenia; w takim wypadku prowadzący posiedzenie postępowanie umarza. W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego prowadzący posiedzenie pojednawcze kieruje sprawę na rozprawę główną, a w miarę możności wyznacza od razu jej termin.

Nie jest natomiast podstawą umorzenia postępowania niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego na spotkaniu mediacyjnym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2010r., II KK 77/10, OSNKW 12/2010, poz.110). Postępowanie mediacyjne toczy się bowiem z udziałem mediatora, a nie przed sądem.

W razie niedojścia do pojednania kieruje się sprawę na rozprawę główną, a w miarę możności wyznacza od razu jej termin.

W czasie postępowania sądowego oskarżyciel prywatny chcąc doprowadzić do skazania oskarżonego musi przedstawić dowody przekonujące o tym, że swoim zachowaniem oskarżony wyczerpał ustawowe znamiona zarzucanego mu czynu. Jeżeli do tego doprowadzi i sąd wyda wyrok skazujący lub warunkowo umarzający postępowanie karne, oskarżony zostanie zobligowany do zapłaty oskarżycielowi prywatnemu poniesionych przez niego kosztów, którymi oprócz opłaty wnoszonej wraz z aktem oskarżenia mogą być w szczególności koszty zastępstwa procesowego.

Jeżeli jednak okaże się, że oskarżyciel prywatny nie podoła temu obowiązkowi i oskarżony zostanie uniewinniony lub postępowanie karne umorzone, to pokrzywdzony nie tylko nie odzyska wniesionej wraz z aktem oskarżenia opłaty, ale też może być obciążony obowiązkiem zwrotu wydatków poniesionych przez oskarżonego, w szczególności kosztami wyznaczenia przezeń obrońcy.

Sebastian Kowalski

Sędzia Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

samorzad.infor.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Poradnik Samorządowca

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Min. edukacji B. Nowacka: Nauka pisania i czytania w "zerówkach". Zajęcia dodatkowe

Temat tego zakazu pilotuje Onet. Portal ustalił, że dr Gabriela Olszowska (Małopolski Kurator Oświaty) w rozesłanym piśmie do placówek oświatowych zniechęca uczenia dzieci w zerówkach do nauki ….. pisania i czytania. Używa przy tym dyskusyjnych argumentów np., że rączka dziecka w wieku 6 lat źle znosi … pisanie literek, a w wieku 7 lat już tego problemu nie ma. Kurator sugeruje też, że nauczyciele w zerówkach nie mają kompetencji do uczenia dzieci w sposób nie powodujący dysleksji u nich. Powstaje też wątpliwość, czy kuratorium wprowadza zakaz nauki pisania i czytania małych dzieci, czy też jest to tylko sugestia. 

Oszuści podszywają się teraz pod zbiórki dla powodzian

Oszuści wiedzą, co działa na potencjalne ofiary, dlatego teraz zaczęli wykorzystywać wątki powodziowe. Na przykład do oszustw inwestycyjnych. NASK apeluje o czujność. Zbiórki można zweryfikować. 

Dlaczego seniorzy czują się samotni i co miasta mogą z tym zrobić?

Samotność to poważny problem, zwłaszcza wśród seniorów. Z badań wynika, że większość osób w wieku 66-85 lat uważa ją za główną przyczynę problemów psychicznych. Miasta mogą odegrać istotną rolę, oferując wsparcie w postaci zajęć, wydarzeń kulturalnych i darmowej pomocy psychologicznej.

Próg pomoc to milion złotych lub wartość poniesionych szkód. Przedsiębiorca poszkodowany w powodzi ma do wybory dwie opcje: 16 tys. zł na każdą z ubezpieczonych w firmie osób lub 75 proc. średniomiesięcznego przychodu za ubiegły rok

Świadczenie dla przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi będzie wypłacane do miliona złotych lub wartości poniesionych szkód. Do wyboru są dwie opcje: 16 tys. zł na każdą z ubezpieczonych w firmie osób lub 75 proc. średniomiesięcznego przychodu za ubiegły rok. Aby otrzymać świadczenie pomocowe poszkodowany przedsiębiorca powinien udać się do ZUS-u i tam złożyć wniosek oraz oświadczenie.

REKLAMA

Mianowania urzędników w służbie cywilnej 2025–2027 [limity]. Decyzja Rady Ministrów

Rada Ministrów przyjęła 28 września 2024 r. trzyletni plan limitu mianowań urzędników w służbie cywilnej na lata 2025–2027, przedłożony przez Szefa Służby Cywilnej.

mLegitymacja studencka. Warto ją dodać do aplikacji mObywatel

Elektroniczna legitymacja studencka to cyfrowa wersja legitymacji tradycyjnej. Dzięki niej studenci mogą korzystać z różnych zniżek, np. na komunikację miejską, bilety do kina czy teatru. Już ponad 218 tys. studentów korzysta z mLegitymacji.

QUIZ Dzielnice Warszawy - sprawdź, czy nie pomylisz nazwy. Łatwiej być nie może
Jak dobrze znasz dzielnice stolicy? Sprawdź w quizie, czy uda Ci się bezbłędnie odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Barbara Nowacka: Trwają prace nad rozporządzeniem w sprawie jednej lekcji religii w tygodniu

Barbara Nowacka zapowiedziała, że projekt rozporządzenia w sprawie jednej lekcji religii w tygodniu trafi do konsultacji. Szefowa resortu edukacji zakłada, że do końca roku rozporządzenie będzie podpisane.

REKLAMA

Polska wkroczyła w okres kryzysu demograficznego. Ekspert: programy społeczne nie wpływają na wzrost dzietności; zmienił się trend kulturowy

GUS podał, że Polska wkroczyła w okres kryzysu demograficznego. "Programy społeczne, jak 800 plus, nie przekładają się na wzrost dzietności. Oprócz trudności z infrastrukturą opiekuńczą mamy do czynienia ze zmianą trendu kulturowego. Obecnie młodzi ludzie rzadziej decydują się na posiadanie dzieci" – powiedział Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych.

Top 5 najpiękniejszych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie. Gdzie się wybrać?

Jarmarki świąteczne w Europie to niepowtarzalna okazja, by poczuć magiczny nastrój świąt, odkryć regionalne przysmaki oraz rękodzieło, a także zanurzyć się w atmosferze pełnej kolorowych świateł i świątecznej muzyki. 

REKLAMA