Podkarpackie: Przewodnik kulinarno-turystyczny

Jest to bezpłatny przewodnik przeznaczony dla instytucji zajmujących się promocją turystyczną województwa podkarpackiego. Wydany został przez Stowarzyszenie "Pro Carpathia".

W przewodniku opisano 106 obiektów gastronomicznych: gospody, karczmy, zajazdy, gościńce, szynki oraz lokale agroturystyczne, a także 111 podkarpackich produktów wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych ministerstwa rolnictwa. Całość została zilustrowana prawie 400 zdjęciami.

Zdaniem prezesa Stowarzyszenia "Pro Carpathia" Krzysztofa Staszewskiego przewodnik jest pierwszym w tej skali przedsięwzięciem, który ma za zadanie z jednej strony promować miejsca, gdzie można kupić tradycyjne specjały, z drugiej zaś zachęcić dystrybutorów żywności np. regionalne sieci spożywcze, punkty gastronomiczne, których menu oparte jest na regionalnej tradycji kulinarnej, do szukania nowych pomysłów na wzbogacanie swojej oferty.

"Do przyjazdu do nas nie zachęcimy wyrafinowaną kuchnią francuską czy egzotyczną, ale wielowiekową tradycją lokalnych potraw, przygotowywanych z lokalnych produktów przez gospodynie według przepisów zapamiętanych od mamy i babci" - zauważył autor opracowania Krzysztof Zieliński.

Wymienione w publikacji obiekty ułożono w kolejności alfabetycznej. Ich krótkie opisy uzupełniono spisami serwowanych dań kuchni tradycyjnej i regionalnej. Informacje zawarte w przewodniku podzielono na trzy obszary regionalne: Bieszczady i Beskid Niski, Pogórza oraz Nizinę Kolbuszowska i Roztocze.

W części dotyczącej Bieszczadów i Beskidu Niskiego znalazła się charakterystyczna dla tego regionu kuchnia Łemków i Bojków, oparta na wyrobach mlecznych, potrawach ziemniaczanych, różnych gatunkach kasz oraz na zbiorach z łąk i lasów. Specjały tej kuchni, m.in. hreczanyki, knysze, kugiel, krężałki, hałuszki, małdrzyki można posmakować w niektórych tamtejszych gospodarstwach agroturystycznych, zajazdach i karczmach.

Z kolei dla Pogórzy (najniżej położonych części polskich Karpat, zamieszkanej przez potomków osadników polskich i niemieckich oraz ludności ruskiej) w codziennym pożywieniu dominowały potrawy pochodzenia roślinnego, których dostarczało gospodarstwo i las. W tamtejszych gospodach i karczmach podaje się np. giermuszkę robioną na mące żytniej lub jęczmiennej, prażuch przygotowywany z pszennych otrąb, stokfist czyli fasolę ze śliwkami.

W trzeciej części przewodnika poznać można specjały Niziny Kolbuszowskiej i Roztocza, gdzie żywiono się głównie produktami rolnymi, owocami leśnymi, grzybami, a także miodem. Obecnie w tamtejszych restauracjach i zajazdach można m.in. spróbować pampuchów, podpłomyków, żurku po staropolsku z jajkiem, swojską kiełbasą i wiele potraw z grzybów.

W publikacji wskazano też miejsca, oferujące w jadłospisie staropolskie dania dworskiej kuchni obfitujące m.in. w dziczyznę.

Kulinarne kompendium wiedzy wzbogacono ciekawostkami historycznymi, etnograficznymi, turystycznymi.

"Czytelnicy otrzymują gotową ściągawkę, dzięki której wiedzą nie tylko gdzie i co dobrze zjeść, ale również co zwiedzać i czym się zainteresować odwiedzając Podkarpacie" - dodał Zieliński.

Przewodnik uzupełnia prezentacja wszystkich podkarpackich producentów, którzy zarejestrowali swoje produkty na krajowej Liście Produktów Tradycyjnych wraz z ich zarejestrowanymi produktami. Znalazły się tam też informacje o najważniejszych imprezach związanych z regionalnymi i tradycyjnymi potrawami, a także dane teleadresowe punktów informacji turystycznych, adresy stron internetowych o atrakcjach turystyczno-przyrodniczych województwa.

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia Pro Carpathia powstało w 2004 roku. Do jego głównych celów należy m.in. działalność promocyjna Karpat jako euroregionu łączącego poprzez kulturę kraje leżące na jego terenie, a także promocja kultury regionu, etnografii, rozwoju turystyki. Stowarzyszenie prowadzi także działalność edukacyjną, wydawniczą, badawczą i gospodarczą.