REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawa i obowiązki podejrzanego

REKLAMA

Każdy podejrzany ma prawo znać stawiane mu zarzuty oraz ich faktyczne podstawy. Ma on również prawo do przesłuchania przy udziale obrońcy, jednak jego niestawiennictwo nie tamuje biegu postępowania.

W postępowaniu przygotowawczym podejrzany ma też obowiązki. O wszystkich powinien być powiadomiony pisemnie przed pierwszym przesłuchaniem.

Podejrzanym jest osoba, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu jej zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia przedstawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego. Wyraźnie widać zatem, że podejrzany jest stroną postępowania przygotowawczego. Jednocześnie nie każdy podejrzany stanie się oskarżonym, gdyż nie każde postępowanie przygotowawcze kończy się wniesieniem sprawy do sądu.

Prawo do informacji procesowej

Podejrzanemu, podobnie jak oskarżonemu w postępowaniu karnym, przysługuje szereg praw i obowiązków. Z uwagi jednak na wykrywczy charakter postępowania przygotowawczego, uprawnienia podejrzanego są tu ograniczone.

Z uwagi na podstawową zasadę każdego postępowania - tj. prawa do obrony - podejrzanemu zawsze przysługuje informacja procesowa. Oznacza to, że ma on prawo do poznania zarzutów, które należy mu przedstawić, oraz podstaw faktycznych tych zarzutów. Podejrzany może żądać ustnego ich podania lub uzasadnienia na piśmie. Podejrzany ma również prawo do wglądu w akta sprawy w toku postępowania, jednak organ prowadzący postępowanie może mu tego prawa odmówić. Postanowienie o powołaniu biegłego również powinno być podejrzanemu doręczone, a prokurator ma obowiązek zapoznania go z opinią eksperta. Ponadto podejrzany ma prawo żądać zaznajomienia go z materiałem dowodowym kończonego dochodzenia lub śledztwa.

Ważne!

Osoba staje się podejrzanym dopiero po przedstawieniu jej zarzutów lub wraz z przystąpieniem do przesłuchania jej w charakterze podejrzanego. O wszelkich prawach i obowiązkach podejrzany musi być powiadomiony już przed pierwszym przesłuchaniem

Prawo do korzystania z obrońcy

Dla pełnej realizacji prawa podejrzanego do obrony ma on, podobnie jak oskarżony, prawo do korzystania z obrońcy. W trakcie dochodzenia lub śledztwa może on przede wszystkim żądać, aby przesłuchano go z udziałem obrońcy. Jednak jeżeli adwokat nie stawi się w wyznaczonym terminie na przesłuchanie, to jego niestawiennictwo nie zatrzyma toku czynności. Podejrzany korzysta wreszcie z podstawowej zasady prawa karnego - domniemania niewinności i nie jest również zobowiązany do dostarczania dowodów na swoją winę. Wobec tego ma on prawo do składania i do odmowy składania wyjaśnień lub odpowiedzi na poszczególne lub wszystkie pytania.

Udział w czynnościach dowodowych

Znacznie ograniczone jest natomiast prawo podejrzanego do udziału w czynnościach dowodowych prowadzonych w postępowaniu przygotowawczym. Charakter niektórych czynności wymaga oczywiście tego, aby podejrzany był przy nich obecny. Chodzi np. o eksperyment procesowy, czyli odtworzenie przebiegu zdarzenia lub o oględziny miejsca lub ciała podejrzanego, albo też o jego okazanie. Poza czynnościami, w których uczestnictwo podejrzanego jest konieczne, są również i takie, w których może on uczestniczyć, jak np. przesłuchanie świadków i biegłych. Zgodnie z przepisami procedury karnej, jeżeli czynność jest niepowtarzalna, to podejrzanego należy do niej dopuścić. Jeżeli jednak jest on pozbawiony wolności, a jego doprowadzenie wywoływałoby zwłokę grożącą utratą lub zniekształceniem dowodu, wtedy określoną czynność można przeprowadzić bez jego udziału. Osoba podejrzana może również wnioskować o dopuszczenie jej do innych czynności dowodowych postępowania przygotowawczego niż przesłuchanie świadków. W szczególnie uzasadnionych wypadkach organ prowadzący postępowanie może jednak żądania takiego nie uwzględnić z uwagi na dobro postępowania. Można go nie uwzględnić także wtedy, gdyby sprowadzenie pozbawionego wolności podejrzanego powodowało poważne trudności.

Podejrzany ma również prawo do zgłoszenia w postępowaniu przygotowawczym wniosku o skazanie go ze złagodzeniem jego odpowiedzialności bez rozprawy. W takiej sytuacji prokurator może zamieścić wniosek w akcie oskarżenia. Ponadto tylko za zgodą podejrzanego prokurator może warunkowo umorzyć postępowanie przed rozprawą.

PODSTAWOWE PRAWA PODEJRZANEGO

n Do znajomości zarzutów, które należy mu przedstawić (art. 313 k.p.k.).

n Do znajomości podstaw faktycznych stawianych mu zarzutów poprzez prawo żądania ustnego ich podania lub uzasadnienia ich na piśmie (art. 313 k.p.k.).

n Do wglądu w akta sprawy w toku postępowania (art. 156 k.p.k.).

n Do doręczenia mu postanowienia o powołaniu biegłego i zapoznawania go z opinią eksperta.

n Do żądania zapoznania go z materiałem dowodowym kończonego dochodzenia lub śledztwa (art. 321 k.p.k.).

OBROŃCA DLA PODEJRZANEGO

Podejrzany musi mieć obrońcę, jeżeli:

n jest nieletni,

n jest głuchy, niemy lub niewidomy,

n zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności,

n sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.

Obowiązki podejrzanego

Przede wszystkim podejrzany ma obowiązek poddania się oględzinom i badaniom, pobieraniu prób krwi, włosów i wydzielin organizmu, fotografowaniu, okazywaniu i pobieraniu odcisków palców. Podejrzany musi również stawić się na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, pod groźbą przymusowego doprowadzenia go. Musi on zawiadomić o każdej zmianie miejsca swojego pobytu trwającej dłużej niż siedem dni. Jeżeli podejrzany nie dokona takiego zawiadomienia, pismo wysłane na dotychczasowy adres będzie uważane za doręczone prawidłowo. Jeżeli natomiast podejrzany przebywa za granicą, ma on obowiązek wskazania adresu dla doręczeń w kraju.

O wszelkich prawach i obowiązkach podejrzany musi być powiadomiony już przed pierwszym przesłuchaniem. Powiadomienia takiego dokonuje organ dokonujący czynności na piśmie. Podejrzany musi być pouczony na piśmie także o konsekwencjach niedopełnienia ciążących na nim obowiązków.

ARKADIUSZ JARASZEK

arkadiusz.jaraszek@infor.pl

Podstawa prawna

n Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dzień bez Samochodu. Sprawdź, kiedy i gdzie komunikacja zbiorowa będzie za darmo!

    W piątek 22 września jest Dzień bez Samochodu. Tego dnia wiele miast oferuje podróżowanie za darmo środkami komunikacji zbiorowej. W niektórych skorzystać z akcji będą mogli tylko kierowcy, którzy pozostawią samochody czy motocykle na parkingu, w innych - wszyscy mieszkańcy czy goście. 

    Kolejne zrabowane przez Niemców dzieła sztuki wracają do Polski. Gliński: w Niemczech można zostać właścicielem rzeczy skradzionej po 30 latach

    Odzyskaliśmy straty wojenne: grafikę "Dama z wachlarzem" oraz litografię "Królewska Huta" - poinformował minister kultury Piotr Gliński 20 września 2023 r. podczas uroczystości przekazania do macierzystych zbiorów odzyskanych dzieł, która odbyła się w siedzibie resortu kultury. Polska nadal poszukuje ogromnej liczby różnych dzieł sztuki i obiektów muzealnych zaginionych zarówno w czasie wojny, jak i w II poł. XX wieku.

    400% pensji: Kolejni pracownicy mają taką nagrodę jubileuszową. Podwyższona o 100% odprawa emerytalna

    Nowe świadczenie - w postaci 400% pensji jako nagroda jubileuszowa - przeznaczone jest dla pracowników zatrudnionych w państwowych jednostkach budżetowych resortu spraw wewnętrznych i administracji. 

    Jesień 2023. Kiedy wypada kalendarzowa i astronomiczna jesień?

    Jesień 2023. Chociaż pogoda jeszcze mocno letnia, to nie da się ukryć, że już za moment przyjdzie jesień. Kiedy przypada pierwszy dzień kalendarzowej i astronomicznej jesieni? Kiedy jest równonoc jesienna? 

    REKLAMA

    Kto chce 4-dniowego tygodnia w szkołach i skróconych lekcji?

    Czy Polacy chcą telefonów w szkołach? Co sądzą o pomyśle na skrócone lekcje i 4-dniowy tydzień szkoły? Czy preferują naukę zdalną lub hybrydową zamiast tradycyjnej? 

    Nagroda specjalna dla nauczyciela 1125 zł brutto: 766,4 zł czy 892 zł netto? Jak to obliczyć?

    Wiadomo, że tegoroczna nagroda dla nauczyciela wynosi 1125 zł brutto. Nagroda jest powszechnie postrzegana jako zastępstwo podwyżek dla nauczycieli. Jak obliczyć wartość nagrody netto i ocenić, czy rzeczywiście zastępuje podwyżkę?

    P. Czarnek przyzna stypendia. Jedno 17 000 zł. Sprawdź, kto dostanie [Wnioski do 25 października 2023 r.]

    840 stypendiów za znaczące osiągnięcia naukowe lub artystyczne związane ze studiami lub znaczące osiągnięcia sportowe przyzna Minister Edukacji i Nauki w roku akademickim 2023/2024.

    Znamy nazwisko nowego selekcjonera piłkarskiej reprezentacji Polski!

    Piłkarze mają nowego trenera! Michał Probierz został selekcjonerem piłkarskiej reprezentacji Polski - ogłosił prezes PZPN Cezary Kulesza.

    REKLAMA

    Profesor zarządzania z Uniwersytetu Yale: Polska i jej przywódcy mieli rację co do Rosji - eksperci się mylili

    Polska i jej odważni przywódcy słusznie ostrzegali świat przed uzależnieniem od rosyjskich surowców i są wzorem do naśladowania dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej – ocenił wykładowca zarządzania z Uniwersytetu Yale prof. Jeffrey Sonnenfeld na łamach miesięcznika „Wszystko Co Najważniejsze”, podkreślając sukces wizji śp. prof. Lecha Kaczyńskiego w sprawie suwerenności energetycznej. Redukcję zależności o rosyjskiego gazu do 0 nazywa "cudem gospodarczym, jakiego dokonała Polska".

    Sezon grzewczy 23/24. Ile miast i wiosek spełnia normy cząstek PM10? [Monitoring antysmogowy]

    W Polsce na 211 miejscowości objętych monitoringiem antysmogowym, jedynie 30 spełniało zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Znowu będzie nas truł pył zawieszony PM10?  

    REKLAMA