REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawa i obowiązki podejrzanego

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Każdy podejrzany ma prawo znać stawiane mu zarzuty oraz ich faktyczne podstawy. Ma on również prawo do przesłuchania przy udziale obrońcy, jednak jego niestawiennictwo nie tamuje biegu postępowania.

W postępowaniu przygotowawczym podejrzany ma też obowiązki. O wszystkich powinien być powiadomiony pisemnie przed pierwszym przesłuchaniem.

Podejrzanym jest osoba, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu jej zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia przedstawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego. Wyraźnie widać zatem, że podejrzany jest stroną postępowania przygotowawczego. Jednocześnie nie każdy podejrzany stanie się oskarżonym, gdyż nie każde postępowanie przygotowawcze kończy się wniesieniem sprawy do sądu.

Prawo do informacji procesowej

Podejrzanemu, podobnie jak oskarżonemu w postępowaniu karnym, przysługuje szereg praw i obowiązków. Z uwagi jednak na wykrywczy charakter postępowania przygotowawczego, uprawnienia podejrzanego są tu ograniczone.

Z uwagi na podstawową zasadę każdego postępowania - tj. prawa do obrony - podejrzanemu zawsze przysługuje informacja procesowa. Oznacza to, że ma on prawo do poznania zarzutów, które należy mu przedstawić, oraz podstaw faktycznych tych zarzutów. Podejrzany może żądać ustnego ich podania lub uzasadnienia na piśmie. Podejrzany ma również prawo do wglądu w akta sprawy w toku postępowania, jednak organ prowadzący postępowanie może mu tego prawa odmówić. Postanowienie o powołaniu biegłego również powinno być podejrzanemu doręczone, a prokurator ma obowiązek zapoznania go z opinią eksperta. Ponadto podejrzany ma prawo żądać zaznajomienia go z materiałem dowodowym kończonego dochodzenia lub śledztwa.

Ważne!

Osoba staje się podejrzanym dopiero po przedstawieniu jej zarzutów lub wraz z przystąpieniem do przesłuchania jej w charakterze podejrzanego. O wszelkich prawach i obowiązkach podejrzany musi być powiadomiony już przed pierwszym przesłuchaniem

Prawo do korzystania z obrońcy

Dla pełnej realizacji prawa podejrzanego do obrony ma on, podobnie jak oskarżony, prawo do korzystania z obrońcy. W trakcie dochodzenia lub śledztwa może on przede wszystkim żądać, aby przesłuchano go z udziałem obrońcy. Jednak jeżeli adwokat nie stawi się w wyznaczonym terminie na przesłuchanie, to jego niestawiennictwo nie zatrzyma toku czynności. Podejrzany korzysta wreszcie z podstawowej zasady prawa karnego - domniemania niewinności i nie jest również zobowiązany do dostarczania dowodów na swoją winę. Wobec tego ma on prawo do składania i do odmowy składania wyjaśnień lub odpowiedzi na poszczególne lub wszystkie pytania.

Udział w czynnościach dowodowych

Znacznie ograniczone jest natomiast prawo podejrzanego do udziału w czynnościach dowodowych prowadzonych w postępowaniu przygotowawczym. Charakter niektórych czynności wymaga oczywiście tego, aby podejrzany był przy nich obecny. Chodzi np. o eksperyment procesowy, czyli odtworzenie przebiegu zdarzenia lub o oględziny miejsca lub ciała podejrzanego, albo też o jego okazanie. Poza czynnościami, w których uczestnictwo podejrzanego jest konieczne, są również i takie, w których może on uczestniczyć, jak np. przesłuchanie świadków i biegłych. Zgodnie z przepisami procedury karnej, jeżeli czynność jest niepowtarzalna, to podejrzanego należy do niej dopuścić. Jeżeli jednak jest on pozbawiony wolności, a jego doprowadzenie wywoływałoby zwłokę grożącą utratą lub zniekształceniem dowodu, wtedy określoną czynność można przeprowadzić bez jego udziału. Osoba podejrzana może również wnioskować o dopuszczenie jej do innych czynności dowodowych postępowania przygotowawczego niż przesłuchanie świadków. W szczególnie uzasadnionych wypadkach organ prowadzący postępowanie może jednak żądania takiego nie uwzględnić z uwagi na dobro postępowania. Można go nie uwzględnić także wtedy, gdyby sprowadzenie pozbawionego wolności podejrzanego powodowało poważne trudności.

Podejrzany ma również prawo do zgłoszenia w postępowaniu przygotowawczym wniosku o skazanie go ze złagodzeniem jego odpowiedzialności bez rozprawy. W takiej sytuacji prokurator może zamieścić wniosek w akcie oskarżenia. Ponadto tylko za zgodą podejrzanego prokurator może warunkowo umorzyć postępowanie przed rozprawą.

PODSTAWOWE PRAWA PODEJRZANEGO

n Do znajomości zarzutów, które należy mu przedstawić (art. 313 k.p.k.).

n Do znajomości podstaw faktycznych stawianych mu zarzutów poprzez prawo żądania ustnego ich podania lub uzasadnienia ich na piśmie (art. 313 k.p.k.).

n Do wglądu w akta sprawy w toku postępowania (art. 156 k.p.k.).

n Do doręczenia mu postanowienia o powołaniu biegłego i zapoznawania go z opinią eksperta.

n Do żądania zapoznania go z materiałem dowodowym kończonego dochodzenia lub śledztwa (art. 321 k.p.k.).

OBROŃCA DLA PODEJRZANEGO

Podejrzany musi mieć obrońcę, jeżeli:

n jest nieletni,

n jest głuchy, niemy lub niewidomy,

n zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności,

n sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.

Obowiązki podejrzanego

Przede wszystkim podejrzany ma obowiązek poddania się oględzinom i badaniom, pobieraniu prób krwi, włosów i wydzielin organizmu, fotografowaniu, okazywaniu i pobieraniu odcisków palców. Podejrzany musi również stawić się na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, pod groźbą przymusowego doprowadzenia go. Musi on zawiadomić o każdej zmianie miejsca swojego pobytu trwającej dłużej niż siedem dni. Jeżeli podejrzany nie dokona takiego zawiadomienia, pismo wysłane na dotychczasowy adres będzie uważane za doręczone prawidłowo. Jeżeli natomiast podejrzany przebywa za granicą, ma on obowiązek wskazania adresu dla doręczeń w kraju.

O wszelkich prawach i obowiązkach podejrzany musi być powiadomiony już przed pierwszym przesłuchaniem. Powiadomienia takiego dokonuje organ dokonujący czynności na piśmie. Podejrzany musi być pouczony na piśmie także o konsekwencjach niedopełnienia ciążących na nim obowiązków.

ARKADIUSZ JARASZEK

arkadiusz.jaraszek@infor.pl

Podstawa prawna

n Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rządowy program "Moc Małych Społeczności". Do podziału 70 mln zł. Nabór wniosków do 9 czerwca 2025 r.

W piątek, 16 maja 2025 r. rozpoczął się nabór wniosków w ramach „Rządowego Programu wsparcia organizacji pozarządowych Moc Małych Społeczności”. Adresowany jest do NGOsów działających w mniejszych miastach oraz na terenach wiejskich.

Konkurs "Aktywny Senior 2025". Wnioski o dofinansowania można składać do 11 czerwca 2025 r.

12 maja 2025 r. Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło nabór wniosków do zadania Aktywny Senior w ramach programu Aktywność dla Każdego. Wnioski o dofinansowania w ramach konkursu "Aktywny Senior 2025" można składać do 11 czerwca 2025 r.

Duży ruch na Okęciu. Lotnisko od początku roku odprawiło ponad 6,6 mln podróżnych

Lotnisko Chopina jest na granicy przepustowości. Od stycznia do końca kwietnia br. odprawiło już ponad 6,6 mln podróżnych, podczas gdy w tym samym okresie w ubiegłym roku było to prawie 5,9 mln osób. Dokąd latamy najczęściej?

Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

REKLAMA

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

REKLAMA

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

REKLAMA