Ślad węglowy a osłony dla górników i pracowników energetyki: 1,27 mld zł w ciągu 10 lat. Specjalne urlopy i odprawy pieniężne

Celem projektowanej ustawy jest zapewnienie osłon socjalnych pracownikom sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, którzy zatrudnieni są w spółkach objętych procesem transformacji energetycznej polegającej na stopniowym odchodzeniu w perspektywie do 2050 r. od wytwarzania energii elektrycznej w wysokoemisyjnych jednostkach węglowych (opartych o tzw. ślad węglowy).

Projekt ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników energetyki i górnictwa

Celem uchwalenia projektowanej ustawy, przygotowanej przez Ministerstwo Aktywów Państwowych, jest zapewnienie osłon socjalnych pracownikom sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, którzy zatrudnieni są w spółkach objętych procesem transformacji energetycznej, polegającej na stopniowym odchodzeniu w perspektywie do 2050 r. od wytwarzania energii elektrycznej w wysokoemisyjnych jednostkach węglowych.

Osłony socjalne mają obejmować urlopy energetyczne, urlopy górnicze i jednorazowe odprawy pieniężne.

Projekt ustawy zakłada, że świadczenia socjalne wynikające z urlopów energetycznych i urlopów górniczych oraz jednorazowe odprawy pieniężne finansowane będą z dotacji budżetowej.

Koszt ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników energetyki i górnictwa

Jak wynika z Oceny Skutków Regulacji, wydatki dla budżetu z tytułu ustawy wynieść mają 1,27 mld zł w ciągu 10 lat.

Koszt ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników energetyki i górnictwa w 2023 r. 

Koszt osłon ma wynieść w tym roku 14,42 mln zł. Następnie 74,91 mln zł w 2024 r., 247,65 mln zł w 2025 r., 216,1 mln zł w 2026 r., następnie będzie sukcesywnie spadać w latach kolejnych (z niewielkim wzrostem w jednym wzrostem do 120,44 mln zł w roku 2031.

Urlopy energetyczne 

Wymiar do czterech lat, przysługują pracownikowi, któremu ze względu na wiek i łączny staż pracy brakuje nie więcej niż cztery lata do nabycia prawa do emerytury, wykonującemu prace: o szczególnym charakterze lub na stanowisku pracy w obszarze produkcyjnym lub remontowym,

Urlopy górnicze

Wymiar do czterech lat, przysługują pracownikowi, któremu ze względu na wiek i łączny staż brakuje nie więcej niż cztery lata do nabycia prawa do emerytury, wykonującemu: pracę lub prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze,

Jednorazowe odprawy pieniężne 

Przysługują pracownikom, z którymi rozwiązywana jest umowa o pracę, posiadającym co najmniej 5-letni staż pracy w przedsiębiorstwie, a którzy nie mogą skorzystać z prawa do urlopu górniczego lub energetycznego.

Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy

W okresie korzystania z urlopu górniczego lub z urlopu energetycznego pracownik będzie zwolniony z obowiązku świadczenia pracy i otrzyma świadczenie socjalne w wysokości 80% miesięcznego wynagrodzenia pracownika obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Skorzystanie z urlopu energetycznego lub urlopu górniczego będzie dobrowolne i będzie się odbywać się na wniosek pracownika i za zgodą pracodawcy.

Projekt ustawy zakłada, że świadczenia socjalne wynikające z urlopów energetycznych i urlopów górniczych oraz jednorazowe odprawy pieniężne finansowane są z dotacji budżetowej.

Umowa społeczna

Wytwórcze aktywa węglowe z grup energetycznych z udziałem Skarbu Państwa (PGE, Enei, Tauronu i Energi) mają zostać wydzielone do NABE.

22 grudnia 2022 r. przedstawiciele strony rządowej, reprezentatywnych organizacji związkowych oraz spółek energetycznych podpisali umowę społeczną, określającą zobowiązania wobec pracowników sektora elektroenergetycznego oraz sektora wydobycia węgla brunatnego w związku z procesem stopniowej transformacji regionów silnie związanych z energetyką konwencjonalną. Umowa zawiera m.in. zobowiązania pracodawców w zakresie gwarancji pracowniczych w obszarze statusu pracodawcy, zachowania uprawnień pracowniczych i stabilizacji zatrudnienia, warunków pracy i wynagrodzeń po procesie wydzielenia aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa.

Ustawa obejmie też pracowników ZE PAK.