REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady ustalania cen biletów w komunikacji publicznej

Paweł Górski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Ustalanie cen usług przewozowych w transporcie zbiorowym różni się w zależności od rodzaju przewozów oraz poziomu samorządu. Różny jest także zakres obowiązkowych ulg, jakie mogą być stosowane w komunikacji.

Do zadań własnych gminy należą sprawy lokalnego transportu zbiorowego (art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym), a do zadań własnych powiatu – zadania publiczne w zakresie transportu zbiorowego o charakterze ponadgminnym (art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym). W gestii samorządu województwa są natomiast mające charakter wojewódzki sprawy w zakresie transportu zbiorowego (art. 14 ust. 1 pkt 10 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa).

REKLAMA

Prawo do ustalania cen

Jednym z uprawnień samorządu dotyczących transportu zbiorowego jest ustalanie cen w komunikacji zbiorowej.

O wysokości cen i opłat albo o sposobie ich ustalania za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego decydują ich organy stanowiące, a więc rady gmin lub powiatów albo sejmiki województw (art. 4 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej).

Ceny urzędowe

Uprawnienia do ustalania cen urzędowych mają (art. 8 ustawy z 5 lipca 2001 r. o cenach; dalej: ustawa o cenach):

• rady gmin – odnośnie do usług przewozowych w transporcie zbiorowym na terenie gminy,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• rady powiatów – odnośnie do usług przewozowych w transporcie zbiorowym na terenie powiatu.

Ustawa o cenach daje radom gminy i powiatu możliwość ustalania cen urzędowych, ale nie czyni tego ich obowiązkiem.

Stawki biletów ustalane na podstawie ustawy o cenach obowiązują wszystkie podmioty realizujące usługi komunikacyjne bez względu na to, czy są to gminne (powiatowe) jednostki organizacyjne, czy też przewoźnicy niezależni od gminy lub powiatu, uchwała taka stanowi bowiem akt prawa miejscowego. Gminy czy powiat mogą ustanowić ceny urzędowe w komunikacji publicznej nawet wtedy, gdy nie posiadają własnych podmiotów świadczących usługi przewozowe.

Sejmiki wojewódzkie mogą ustalać ceny (które nie mają charakteru urzędowego) jedynie dla własnych przewoźników.

Bilety ulgowe i przejazdy bezpłatne

Sprawy niepełnopłatnych (w tym darmowych) przejazdów komunikacją publiczną w regularnych przewozach osób zostały uregulowane w ustawie z 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (dalej: ustawa o biletach ulgowych). Zawarto w niej katalog osób uprawnionych do ulgowych i bezpłatnych przejazdów, m.in. w odniesieniu do przejazdów komunikacją autobusową.

Wysokość ulg

Ulgi w przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego w komunikacji autobusowej przysługują w różnych wysokościach, ustalonych procentowo w stosunku do ceny biletu pełnopłatnego.

Do ulgi 100% w komunikacji zwykłej i przyspieszonej, na podstawie biletów jednorazowych, są uprawnione dzieci do 4 lat pod warunkiem niekorzystania przez nie z oddzielnego miejsca do siedzenia.

Do bezpłatnych przejazdów w komunikacji zwykłej, pospiesznej, przyspieszonej i ekspresowej, na podstawie biletów jednorazowych, są uprawnieni funkcjonariusze Straży Granicznej (dalej: SG) w czasie wykonywania czynności służbowych związanych z ochroną przed przestępczością na terytorium Polski szlaków komunikacyjnych o szczególnym znaczeniu międzynarodowym.

Prawo do ulgi 95%, na podstawie biletów jednorazowych, ma przewodnik lub opiekun towarzyszący w podróży osobie niewidomej albo osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji.

Ulgę 78% w komunikacji zwykłej i przyspieszonej mają:

• dzieci w wieku do 4 lat,

REKLAMA

• umundurowani funkcjonariusze SG w czasie wykonywania czynności służbowych związanych z ochroną granicy państwowej, a także w czasie konwojowania osób zatrzymanych, służby patrolowej oraz wykonywania czynności związanych z kontrolą ruchu granicznego,

• funkcjonariusze SG w czasie wykonywania czynności służbowych związanych z ochroną na terytorium kraju szlaków komunikacyjnych o szczególnym znaczeniu międzynarodowym przed przestępczością, której zwalczanie należy do właściwości SG,

• funkcjonariusze celni w czasie wykonywania czynności służbowych kontroli celnej w ruchu granicznym,

• umundurowani funkcjonariusze Policji w czasie konwojowania osób zatrzymanych lub chronionego mienia, przewożenia poczty specjalnej, służby patrolowej oraz udzielania pomocy lub asystowania przy czynnościach organów egzekucyjnych,

• żołnierze Żandarmerii Wojskowej oraz wojskowych organów porządkowych wykonujący czynności urzędowe patrolowania,

• dzieci i młodzież dotknięte inwalidztwem lub niepełnosprawne – na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych,

• jedno z rodziców lub opiekun dzieci i młodzieży dotkniętych inwalidztwem lub niepełnosprawnych – na podstawie biletów jednorazowych,

• żołnierze odbywający niezawodową służbę wojskową, z wyjątkiem służby okresowej i nadterminowej, oraz osoby spełniające obowiązek tej służby w formach równorzędnych,

• cywilne niewidome ofiary działań wojennych uznane za osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji.

Do ulgi 49% są uprawnione w komunikacji:

• zwykłej, na podstawie biletów jednorazowych – osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji,

• zwykłej i przyspieszonej, na podstawie biletów imiennych miesięcznych szkolnych – dzieci i młodzież w okresie od rozpoczęcia odbywania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego do ukończenia gimnazjum, szkoły nadpodstawowej lub ponadgimnazjalnej – publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej, nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia oraz studenci do ukończenia 26. roku życia.

Ulga 37% przysługuje w komunikacji:

• innej niż zwykła, na podstawie biletów jednorazowych – osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji,

• innej niż zwykła przy nabywaniu biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych – osobom niewidomym,

• zwykłej i przyspieszonej, na podstawie biletów jednorazowych – dzieciom w wieku powyżej 4 lat do rozpoczęcia odbywania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,

• zwykłej, na podstawie biletów imiennych miesięcznych – nauczycielom szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych – publicznych lub niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych oraz nauczycielom akademickim.

Finansowanie ulgowych przejazdów

Finansowanie kosztów ustawowych uprawnień w przewozach autobusowych od początku 2008 r. jest obowiązkiem Państwa i następuje za pośrednictwem samorządu województwa (urzędów marszałkowskich). Zwrot dla przewoźników nie obejmuje kosztów bezpłatnych przejazdów dla dzieci do 4. roku życia.

Przejazdy ulgowe w komunikacji miejskiej

Ustawy o biletach ulgowych nie stosuje się do komunikacji miejskiej, co oznacza, że ulgi w niej wymienione w miastach nie obowiązują. Organy uprawnione do ustalania cen dla tego rodzaju transportu, a więc rady miast, ustalają także zakres ulg. Stąd różnią się one w poszczególnych miastach. Jednak praktyka pokazuje, że najczęściej samorząd miejski powtarza ulgi ustawowe. Wprowadzane ponadto są uprawnienia dla dodatkowych grup pasażerów, w zależności od lokalnych preferencji.

Ustalając ulgi, radni decydują także o rodzajach dokumentów, jakich posiadanie upoważnia pasażera do przejazdu na podstawie biletu ulgowego.

Przepisy szczególne, inne niż ustawa o biletach ulgowych, ustanawiają uprawniania do ulgowych przejazdów także w komunikacji miejskiej.

Do bezpłatnych przejazdów w komunikacji miejskiej są uprawnieni:

• posłowe i senatorowie,

• inwalidzi wojenni i wojskowi oraz opiekunowie inwalidów wojennych i wojskowych zaliczonych do I grupy inwalidztwa ze znacznym stopniem niepełnosprawności,

• uczniowie realizujący obowiązek szkolny w szkołach specjalnych oraz ich opiekunowie w przejazdach z miejsca zamieszkania do szkoły.

Do przejazdów z ulgą 50% środkami komunikacji miejskiej uprawnieni są natomiast:

• kombatanci oraz ofiary represji wojennych i okresu powojennego,

• studenci do ukończenia 26. roku życia,

• młodzież dotknięta inwalidztwem i niepełnosprawna.

Ulgi stosowane w komunikacji miejskiej na podstawie przepisów szczegółowych nie powinny być powtarzane w uchwałach rad miejskich, zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, jednak powinny się znajdować w ujednoliconym cenniku firm przewozowych.

Komunikacja międzygminna

Często zdarza się, że linie autobusowe komunikacji funkcjonującej w mieście obejmują swym zasięgiem ościenne gminy. Jednak miasto nie musi finansować przejazdów ulgowych mieszkańcom innych gmin.

Nie ma natomiast przeszkód, aby np. zainteresowana gmina zawarła z dowolnym przewoźnikiem (w odniesieniu do którego nie ma uprawnień właścicielskich) umowę o zwrocie kosztów ustalonych przez siebie ulg.

Z orzecznictwa

Tylko rada gminy ma uprawnienia do ustalania cen biletów komunikacji publicznej i nie może ich przekazać innym podmiotom. (...) Nie można uprawnień do ostatecznego ukształtowania cen za usługi przewozowe scedować na organy zarządzające gminnym przedsiębiorstwem przewozowym.

Wyrok NSA z 19 lipca 2005 r., sygn. akt I OSK 130/2005

SŁOWNICZEK

Komunikacja miejska to przewóz regularny wykonywany w ramach lokalnego transportu zbiorowego w granicach administracyjnych miasta albo miasta i gminy lub miast albo miast i gmin sąsiadujących, jeżeli zawarły porozumienie lub utworzyły związek międzygminny w sprawie wspólnej realizacji komunikacji na swoim obszarze (art. 4 pkt 7a ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym).

Z orzecznictwa

Gmina miejska, organizująca dojazd mieszkańcom sąsiednich gmin poprzez wydłużenie miejskich linii komunikacji zbiorowej, nie ma obowiązku finansowania z własnych środków, wynikających z tego tytułu, zwiększonych kosztów transportu i może w granicach ponoszonych kosztów ustalać wyższe ceny biletów za przejazd środkami komunikacji miejskiej na wydłużonych trasach. Obowiązek taki nie wynika ani z przepisów ustawy o samorządzie gminnym, ani nie może być wyprowadzany z zadań socjalnych gminy bądź z zasady równości obywateli wobec prawa, określonej w Konstytucji.

Wyrok NSA z 18 stycznie 1996 r., sygn. akt SA/Wr 2601/95

Paweł Górski

Podstawy prawne:

• Ustawa z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (j.t. Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 1238; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 31, poz. 206)

• Ustawa z 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz.U. nr 97, poz. 1050; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 157, poz. 976)

• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 223, poz. 1458)

• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 223, poz. 1458)

• Ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997 r. nr 9, poz. 43; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 19, poz. 100)

• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 52, poz. 420)

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dodatek osłonowy od 228,8 zł do 822,25 zł. Wnioski od 1 stycznia do 30 kwietnia 2024 r. Także przez Internet. Wypłata do końca czerwca 2024 r.

    Dodatek osłonowy od 228,8 zł do 822,25 zł. Wnioski od 1 stycznia do 30 kwietnia 2024 r. Wypłata do końca czerwca 2024 r. Takie są parametry zwaloryzowanego dodatku osłonowego.

    800 plus. ZUS: pierwsze przelewy już 2 stycznia 2024 r.. Są już terminy kolejnych

    Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska poinformowała, że od stycznia 2024 r. ZUS podniesie osobom uprawnionym automatycznie wysokość świadczenia wychowawczego z 500 zł do 800 zł miesięcznie. Nie trzeba składać żadnego dodatkowego wniosku. Pierwsze przelewy z 800 plus ZUS wyśle 2 stycznia 2024 r.

    Wynagrodzenia nauczycieli 2024. Co najmniej 30 proc. podwyżki, nie mniej niż 1500 zł. ZNP czeka na realizację obietnic wyborczych

    Od nowego rządu wyłonionego przez większość sejmową oczekujemy w 2024 roku jak najszybszego przystąpienia do realizacji deklaracji z kampanii wyborczej - powiedział prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz. Wskazał na zapowiedzianą 30 proc. podwyżkę wynagrodzeń nauczycieli.

    Umiejętności polskich piętnastolatków powyżej średniej OECD i UE [Badanie PISA 2022]

    We wszystkich trzech obszarach objętych międzynarodowym badaniem PISA 2022 wyniki polskich piętnastolatków są powyżej średniej dla krajów OECD oraz powyżej średniej uzyskanej przez uczniów z Unii Europejskiej. Jednocześnie są one niższe niż w poprzedniej edycji badania - poinformowano 5 grudnia 2023 r. Główną badaną dziedziną były umiejętności matematyczne.

    REKLAMA

    Jakim powietrzem oddychają dzieci w szkołach i przedszkolach? Temat stężenia dwutlenku węgla w budynkach to problem pomijany, nierozumiany - a wpływa na zdrowie, koncentrację, samopoczucie

    O tym jak wpływa stan techniczny budynków szkół i przedszkoli na powietrze jakim oddychają uczniowie i dlaczego problem jakości powierza i stężenia w nim dwutlenku węgla jest pomijany i nierozumiany – rozmawiamy z Elżbietą Lemańską-Błażowską z organizacji Rodzice dla Klimatu.

    Zimno? W tym miasteczku temperatura spadła do minus 58 stopni Celsjusza!

    Minus 58 stopni Celsjusza - taką temperaturę odnotowano w miejscowości Ojmiakon na Syberii, w republice Jakucji. Szacuje się, że z powodu wiatru i wilgoci odczuwalna temperatura może wynosić nawet minus 63 stopnie! Informacje podała agencja Reutera.

    Od 6 grudnia będzie można się zaszczepić przeciw COVID-19. Jak się zapisać? Kto jest w grupie ryzyka?

    Od 6 grudnia 2023 r. wszystkie osoby powyżej 12 r.ż. będą mogły zaszczepić się szczepionką Nuvaxovid firmy Novavax zmodyfikowaną na podwariant koronawirusa XBB.1.5. Skierowanie na szczepienie będzie wystawione automatycznie przez system w nocy z 5 na 6 grudnia. 

    Ratusz zatwierdził. Feministki zamiast świętych w nazwach ulic w Barcelonie

    Ratusz Barcelony zatwierdził zmianę nazw ulic w stolicy Katalonii, usuwając z nich imiona świętych: Rafała, Magdaleny, Agaty oraz Róży. Ich miejsce zajmą nazwiska działaczek feministycznych, podały władze hiszpańskiego miasta.

    REKLAMA

    Większe bezpieczeństwo na drogach i przyjazna przestrzeń. Nowoczesne oświetlenie ulic z programem „Rozświetlamy Polskę”

    Ponad miliard złotych w rządowym programie „Rozświetlamy Polskę” trafi do samorządów na wymianę oświetlenia drogowego na energooszczędne. 

    Zima to najtrudniejszy czas dla osób w kryzysie bezdomności. A w Polsce jest ich około 30 tys.

    Bezdomność najbardziej doskwiera zimą. To wtedy  wtedy odnotowuje się wśród osób w kryzysie bezdomności największą liczbę zgonów, a liczba potrzebujących gwałtownie rośnie. 

    REKLAMA