REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prawidłowo ustalić zwolnienie kompostownikowe?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jak prawidłowo ustalić zwolnienie kompostownikowe? /Fot. Fotolia
Jak prawidłowo ustalić zwolnienie kompostownikowe? /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ustawodawca nakazując określić wielkość zwolnienia kompostownikowego proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych nie wskazał w jaki sposób tę proporcję wyliczyć, co oznacza, że w tym zakresie pozostawiono pewną swobodę gminom, co w konsekwencji powoduje, że nie można uznać, że istnieje tylko jeden sposób ustalenia wysokości zwolnienia.

Problematyczne zwolnienie

W wyniku ubiegłorocznej nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach do ustawy został wprowadzony nowy rodzaj zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zgodnie z nowym art. 6k ust. 4a rada gminy, w drodze uchwały, zwalnia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym, proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych.

REKLAMA

Polecamy: Nowy JPK_VAT w praktyce jednostek sektora publicznego

REKLAMA

Przepis ten – z uwagi na swoją redakcję – w praktyce wiążą się z szeregiem wątpliwości interpretacyjnych. O części z nich pisaliśmy już na łamach naszego Portalu w artykułach „Zwolnienie kompostownikowe w orzecznictwie RIO w Warszawie” oraz „Sposób wyliczenia zwolnienia kompostownikowego”.

Przedmiotowe zagadnienie zostało także poruszone w dwóch niedawnych orzeczeniach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskich, który rozpatrywał skargi na rozstrzygnięcia nadzorcze Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze dotyczące uchwał rad gmin w sprawie zwolnień kompostownikowych.

W obu orzeczeniach – wyrok z dnia 30 lipca 2020 roku (sygn. I SA/Go 220/20) oraz 6 sierpnia 2020 roku (sygn. I SA/Go 250/20) – Sąd przedstawił szerokie wywody dotyczące sposobu kształtowania zwolnienia kompostownikowego. Z uwagi na analogiczny stan faktyczny obu spraw oraz tożsame uzasadnienie orzeczenia oba te wyroki zostaną przedstawione łącznie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zwolnienie uchwalone przez gminy

W obu sprawach rady gmin uchwaliły na podstawie znowelizowanych przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zwolnienie kompostownikowe postanawiając, że „Zwalnia się w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym. Zwolnienie następuje w części stanowiącej iloczyn liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość oraz kwoty 9 zł [w drugiej ze spraw: 6zł – przyp. M.K.].”

Zastrzeżenia RIO

W obu przypadkach uchwały rad gmin zostały w przedmiotowym zakresie zakwestionowane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Zielonej Górze. Zdaniem organu nadzoru „zwolnienie, o którym mowa wyżej dotyczy właściciela nieruchomości, a skorzystanie z tego zwolnienia nie jest uzależnione ani od wybranej metody obliczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ani, też od ilości mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, metrów powierzchni użytkowej, czy ilości zużytej wody. Jedynym kryterium pozwalającym na gruncie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach na prawidłowe obliczenie kwoty zwolnienia pozostaje odniesienie do proporcji zmniejszenia ogółu kosztów gospodarowania odpadami (bioodpadami) z gospodarstw domowych (jednorodzinnych). Zatem do prawidłowej kalkulacji wielkości zastosowanego zwolnienia częściowego konieczne jest wyliczenie proporcji zmniejszenia kosztów gospodarowania bioodpadami ze wszystkich gospodarstw domowych jednorodzinnych w odniesieniu do pozostałej kwoty opłaty obejmującej odbiór, transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych selektywnych i zbieranych oraz odbieranych jako zmieszane z tego rodzaju nieruchomości. Natomiast podmiotem zwalnianym w myśl powołanego wyżej przepisu nie są mieszkańcy nieruchomości, lecz właściciel nieruchomości jednorodzinnej kompostujący bioodpady w kompostowniku przydomowym. [podk. M.K.]”.

REKLAMA

Zdaniem RIO „rada gminy zamiast zwolnić w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym - faktycznie obniżyła stawkę tej opłaty za każdego mieszkańca zamieszkującego daną nieruchomość.”

Rozstrzygnięcia RIO zostały zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim. Gminy zarzuciły mu naruszenie art. 6k ust. 4a u.c.p.g. w zw. z art. 91 ust. 1, ewentualnie art. 91 ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym poprzez zastosowanie naruszającego prawo środka nadzoru w postaci stwierdzenia nieważności uchwały.

Szeroka formuła zwolnienia

Zdaniem WSA w Gorzowie Wlkp. obie skargi zasługiwały na uwzględnienie w całości.

Poza sporem w przedmiotowej sprawie pozostaje, że obligatoryjny charakter zwolnienia. Zdaniem Sądu art. 6k ust. 4a ucpg „nie pozostawia gminom prawa decydowania o uldze, lecz nakazuje ją przyznać właścicielom nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostującymi bioodpad. Ulga ma charakter obligatoryjny dla tych, którzy zdecydowali się zagospodarować bioodpady na własnych nieruchomościach w kompostownikach.

W ocenie Sądu obie metody ustalania zwolnienia kompostownikowego – zarówno przedstawiona w uchwałach przez rady gmin, jak i zaprezentowana w rozstrzygnięciach nadzorczych – pozostają w zgodzie z art. 6k ust. 4a ucpg. Tym samym organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego maja swobodę w wyborze jednego ze sposobów określenia zwolnienia kompostownikowego.

Sąd podkreślił, że ustawodawca posłużył się w znowelizowanej ustawie określeniem zwalnia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ustalając jednocześnie dyrektywę, w jaki sposób część ta miałaby być ustalona odwołując się do kategorii finansowych (tj. proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych). W obu sprawach gmina wyjaśniła w jaki sposób ustaliła wysokość ulgi wskazując jak zastosowała proporcję (co prawda nie uczyniła tego szczegółowo w uzasadnieniu uchwały – jak słusznie zauważył Sąd nie jest obligatoryjnym elementem uchwał - jednak wyjaśnienie to pojawiło się na etapie postępowania przed Kolegium RIO).

Zdaniem WSA w Gorzowie Wlkp. zakwestionowane uchwały rad gmin – wbrew twierdzeniom w tym zakresie ze strony RIO - jasno określa, kto korzysta ze zwolnienia wprowadzonego uchwałami. Są to właściciele nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym. Określając podmiot zwolnienia w tych uchwałach rady gmin precyzyjnie wskazały kategorię podmiotów zwolnionych.

Jednocześnie Sąd wskazał, że „z uwagi na konieczność obliczenia tego zwolnienia i dokonania go w sposób proporcjonalny do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych, każdy właściciel określonego rodzaju nieruchomości (zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi) spełniający warunki do uzyskania zwolnienia (kompostujący bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym) powinien uzyskać ulgę w takim zakresie, w jakim przyczynia się do obniżenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi. [podkr. M.K.]”.

W ocenie WSA w Gorzowie Wlkp. „nie można uznać za prawidłowy pogląd, że jedynym sposobem jest sposób wskazany przez organ, zgodnie z którym do kalkulacji wielkości zastosowanego zwolnienia częściowego konieczne jest wyliczenie proporcji zmniejszenia kosztów gospodarowania bioodpadami ze wszystkich gospodarstw domowych jednorodzinnych w odniesieniu do pozostałej kwoty opłaty obejmującej odbiór, transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych selektywnych i zbieranych oraz odbieranych jako zmieszane z tego rodzaju nieruchomości. Niewątpliwie zaproponowana przez organ nadzoru metoda obliczenia kwoty jest dopuszczalna i uzasadniona. Jednak mając na uwadze powołany przepis art. 6k ust. 4a ustawy u.p.c.g. należy uznać, że to nie jest jedyny sposób obliczenia kwoty częściowego zwolnienia.”.

W konsekwencji zdaniem Sądu obie metody ustalania zwolnienia kompostownikowego – zarówno przedstawiona w uchwałach przez rady gmin, jak i zaprezentowana w rozstrzygnięciach nadzorczych – pozostają w zgodzie z art. 6k ust. 4a ucpg, przy czym każda z nich ma swoje zalety i wady.

Sąd słusznie przy tym zwrócił uwagę, że „Ustawodawca wymaga by zwolnienie nastąpiło proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych. Jednocześnie nie wskazuje w jaki sposób tę proporcję wyliczyć, nie podaje wzoru, danych które winny być przyjęte do kalkulacji, wyliczenia kwoty zwolnienia. Oznacza to, że w tym zakresie pozostawiono pewną swobodę, co w konsekwencji powoduje, że nie można uznać, że istnieje tylko jeden sposób ustalenia wysokości zwolnienia.

Jednocześnie zwrócono uwagę, że „zwolnienie właściciela nieruchomości z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w postaci jednej kwoty w przypadku ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami na podstawie art. 6 j ust. 1 ustawy u.c.p.g. [tj. w oparciu o metodę od liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, ilości zużytej wody z danej nieruchomości czy powierzchni lokalu mieszkalnego – przyp. M.K.] nie będzie proporcjonalne do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych i będzie wątpliwą zachętą ekonomiczną.”.

W konsekwencji zdaniem Sądu przyjęte przez RIO stanowisko ma tę wadę, że nie zapewnia proporcjonalnego zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi wytworzonymi przez gospodarstwa domowe, ponieważ w gospodarstwie jednoosobowym zostanie wytworzonych mniej odpadów niż w gospodarstwie np. 5-cio osobowym. Koszt zagospodarowania odpadów w gospodarstwie wieloosobowym będzie zdecydowanie większy niż w gospodarstwie jednoosobowym. Wada ta nie występowałaby, gdyby rada gminy uchwaliła jedną stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego.

Podsumowując Sąd uznał, że rozwiązanie zastosowane przez rady gmin w zakwestionowanych uchwałach  nie stanowi naruszenia art. 6k ust.4a u.c.p.g., posiada również uzasadnienie ekonomiczne, ponieważ taka konstrukcja zwolnienia uwzględniająca liczbę mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość w dłuższym czasie przyczyni się do zmniejszenia ilości odpadów w gminach co przełoży się na obniżenie kosztów ich wywozu. Stanowi również zachętę ekonomiczną szczególnie w odniesieniu do gospodarstw wieloosobowych. Tym samym osiągnięte zostanie zamierzenie ustawodawcy, o którym mowa w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej.

Podsumowanie

Analiza uzasadnień WSA w Gorzowie Wlkp. oraz opisywanego wcześniej orzeczenia WSA w Rzeszowie wskazuje na przyjmowaną przez sądy szeroką wykładnię art. 6k ust. 4a ucpg stanowiącego podstawę do uchwalania zwolnień kompostownikowych.

Należy przy tym przyjąć, iż zwolnienie kwotowe nawiązujące do wybranej uprzednio przez radę gminy metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zdaje się być obarczone mniejszym ryzykiem prawnym.

W obliczu zapowiedzi kolejnych nowelizacji ucpg (Założenia kolejnej nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) pozostaje pytanie na jak długo stanowiska sądów w tym zakresie pozostaną aktualne.

Maciej Kiełbus

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec pobłażania dla agresji wobec lekarzy – nowe wytyczne Prokuratora Generalnego [PDF]

Wzrost liczby przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia skłonił Prokuratora Generalnego do wydania jednoznacznych wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań karnych w takich sprawach. Naczelna Izba Lekarska z zadowoleniem przyjęła tę decyzję, podkreślając, że to efekt długofalowych działań środowiska lekarskiego na rzecz poprawy bezpieczeństwa.

Stanowisko NIL z 2023 r. ws. biorezonansu

W przestrzeni publicznej coraz częściej pojawiają się doniesienia o stosowaniu terapii biorezonansu magnetycznego – metody, która zyskuje popularność zarówno wśród zwolenników medycyny alternatywnej, jak i osób poszukujących niekonwencjonalnych sposobów leczenia różnych dolegliwości. Przypominamy stanowisko Rady Ekspertów Naczelnej Izby Lekarskiej z sierpnia 2023 r.

Nawet 80 km/h. Tak pędzą dzieciaki na hulajnogach

Coraz więcej dzieci trafia do szpitali z poważnymi urazami po wypadkach na elektrycznych hulajnogach – alarmuje Mateusz Struś asystent z Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej, Dziecięcego Szpitala Klinicznego WUM. Jego zdaniem główną przyczyną jest nadmierna prędkość oraz brak kasków, a nieletni pacjenci często osiągają na własnych hulajnogach nawet 70–80 km/h.

Sześć wsi w Polsce stanie się miastem od początku 2026 roku. Wiemy już które

Od 1 stycznia 2026 r. roku w Polsce przybędzie sześć miast. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (RD214), które zostały opublikowane 14 lipca 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu. Nastąpi też 6 zmian dotyczących ustalenia granic gmin, 9 zmian dotyczących ustalenia granic miast i jedna zmiana nazwy miasta.

REKLAMA

126 mln zł na lądowiska dla SOR. Rusza nabór na dofinansowanie z Funduszu Medycznego

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło nowy konkurs w ramach Funduszu Medycznego: „Dotacja na modernizację lub budowę lądowisk dla śmigłowców przy szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR)”. Program ma na celu poprawę dostępności i bezpieczeństwa transportu lotniczego pacjentów w stanach zagrożenia życia. Szpitale będą mogły otrzymać nawet 97% dofinansowania na budowę lub modernizację lądowisk. Nabór wniosków rozpocznie się 31 lipca 2025 roku.

420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy kompleksowy remont linii średnicowej w Warszawie? Minister wskazał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

REKLAMA

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

REKLAMA