Odpowiedzialność gminy za niewskazanie tymczasowego pomieszczenia dla eksmitowanego dłużnika

SN wskazał przy tym, że w przypadku gdy o odpowiedzialności gminy za szkodę spowodowaną niewykonaniem wyroku eksmisyjnego ma decydować samo niewykonanie przewidzianego ustawą obowiązku, co jest charakterystyczne dla odpowiedzialności za szkodę spowodowaną wykonywaniem władzy publicznej (art. 417 k.c.), to dla przypisania gminie odpowiedzialności nie ma znaczenia stopień niedoskonałości przepisów kreujących obowiązek.

Zdaniem SN, wskazanie przez gminę pomieszczenia tymczasowego dla dłużnika jest działaniem polegającym na wykonywaniu władzy publicznej, a zaniechanie tego obowiązku, jest zaniechaniem obowiązku polegającego na wykonywaniu władzy publicznej.

SN wskazał przy tym, że gdyby nie unormowanie przewidziane w art. 1046 § 4 k.p.c.(w ówczesnym brzmieniu), wierzyciel dysponujący tytułem wykonawczym przeciwko dłużnikowi miałby podstawy oczekiwać, że organ egzekucyjny przeprowadzi postępowanie egzekucyjne i wyda mu lokal wolny od osób i rzeczy w rozsądnym czasie. Jak podkreślił SN, wierzyciel nie musiał troszczyć się o zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych swojego dłużnika i w związku z tymi potrzebami nie ciążyły na nim żadne obowiązki. Takie obowiązki przyjęło na siebie państwo, a ich realizację nakazało gminom.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, zdaniem SN, niewykonanie przez gminę ww. obowiązku jest zaniechaniem sprzecznym z prawem. Może ono zatem rodzić odpowiedzialność na zasadach ogólnych, tj. na podstawie art. 417 § 1 k.c.

Podsumowując, omawiana uchwała SN jest korzystna dla wszystkich wierzycieli – właścicieli lokali mieszkalnych, którzy w okresie od dnia 5 lutego 2005 r. do dnia 16 listopada 2011 r. dysponowali tytułem wykonawczym i ponieśli szkodę wskutek zaniechania wskazania przez gminę tymczasowego pomieszczenia dla dłużnika mającego obowiązek opuszczenia, opróżnienia i wydania tego lokalu. W takiej sytuacji, wierzyciele mogą wystąpić przeciwko gminie o odszkodowanie na podstawie art. 417 § 1 k.c.

Patrycja Dzięgielewska, aplikant radcowski