Finansowanie planu zagospodarowania przestrzennego ze środków prywatnych

Przeważa pogląd, że skoro koszty sporządzenia studium/planu obciążają budżet gminy, to oznacza to, że gmina nie może domagać się ich sfinansowania przez prywatnego inwestora czy mieszkańców. Natomiast w sytuacji, gdy inwestor jest zainteresowany przekazaniem darowizny na ten cel, to jest to zgodne z prawem. Możliwości pozyskiwania przez gminę dochodów w postaci darowizny, przewidywały przepisy ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Nadmienić jednak należy, że zasadniczą cechą umowy darowizny jest jej nieodpłatność, rozumiana jako brak ekwiwalentu ekonomicznego zobowiązującego drugą stronę umowy do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego i to zarówno w chwili dokonania darowizny jak również w przyszłości. Warunku tego – w ocenie NIK – nie spełniały ani porozumienia trójstronne ani przekazywane darowizny na sfinansowanie zmian w dokumentacji planistycznej.

Uważają tak również wojewodowie, którzy z tego powodu zaskarżają uchwały rad gmin w przedmiocie uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego, wypowiadali się w tym tonie także przedstawiciele doktryny.

Wykładnia wyżej prezentowana pozostawia jednak gminy bez możliwości manewru, w sytuacji „pustki” budżetowej, nie pozwalając im na dalszy rozwój, a w  świetle brzmienia art. 21 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nie przekonuje. Przepis ten stanowi jedynie, że koszty sporządzenia planu miejscowego obciążają budżet gminy, z zastrzeżeniem wyjątków dot. m.in. inwestycji celu publicznego. Z przepisu tego wywnioskować jedynie można, że gmina nie ma prawa żądać od podmiotów trzecich sfinansowania zmian w planie czy też jego uchwalenia, jednakże nic nie mówi o dobrej woli podmiotu trzeciego w tym zakresie.

Sądy administracyjne, badając ważność takich planów, stoją na stanowisku, że pokrycie kosztów sporządzenia planu miejscowego przez inny podmiot niż gmina nie stanowi samoistnej podstawy dla uznania, że uchwała w sprawie uchwalenia planu miejscowego jest nieważna, zwłaszcza gdy procedura planistyczna w pozostałym zakresie została zachowana.

Przepisu art. 21 ust. 1 nie należy odczytywać jako braku zgody ustawodawcy na partycypowanie, np. w formie darowizny na rzecz gminy, w kosztach sporządzania planu przez inny podmiot. Przepis ten wskazuje, że gmina sama będąc zobowiązana do ponoszenia kosztów nie może domagać się, np. od właścicieli nieruchomości położonych na terenach objętych planem, ponoszenia i pokrywania kosztów związanych ze sporządzeniem planu.

Reasumując włodarze gmin, którzy przyjęli do budżetu darowizny zmierzające do sfinansowania uchwalenia planów zagospodarowania przestrzennego, czy też podpisali stosowne porozumienia z inwestorami, nie naruszyli obowiązujących przepisów.

Polecamy serwis: Gospodarka przestrzenna