Alimenty dla dziecka – czy MOPS może wystąpić w powództwem?

Kto może złożyć pozew o alimenty?

Powództwo o roszczenia alimentacyjne to pozew skierowany do sądu w celu zasądzenia alimentów, czyli świadczeń pieniężnych na utrzymanie osoby uprawnionej, najczęściej dziecka. Wnioskodawcą (powodem) jest zazwyczaj rodzic dziecka lub sama osoba uprawniona do alimentów.

Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie może wytaczać na rzecz obywateli powództwa o roszczenia alimentacyjne. W przypadku miast na prawach powiatu kompetencja w tym zakresie przysługuje dyrektorowi miejskiego ośrodka pomocy społecznej.

Zgodnie z art. 87 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego, w sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka i o roszczenia alimentacyjne pełnomocnikiem może być również przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowej mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie.

Wątpliwości w orzecznictwie

Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie złożył powództwo o alimenty na rzecz małoletniego przeciwko rodzicom. Pozew został podpisany przez pracownika MOPS w Krakowie legitymującego się pełnomocnictwem do reprezentowania powoda przed sądem udzielonym przez powoda. W związku z tak udzielonym pełnomocnictwem pojawiła się wątpliwość sądu okręgowego, czy pracownik miejskiego ośrodka pomocy społecznej może być uważany za „przedstawiciela organu jednostki samorządu terytorialnego właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej”, do którego odnosi się art. 87 § 3 k.p.c., a więc np. w sprawach o roszczenia alimentacyjne.

W tej sprawie wypowiedział się SN na posiedzeniu niejawnym, w postanowieniu z 4 lipca 2024 r., który wskazał, że zgodnie z art. 87 § 3 k.p.c. w sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka i o roszczenia alimentacyjne pełnomocnikiem może być również przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowej mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie. Jednakże podczas analizy zagadnienia prawnego pojawił się też pogląd, że wątpliwe jest, czy w ogóle wskazany przepis ma zastosowanie w sprawie, skoro stanowi tylko, kto może być pełnomocnikiem. W związku z zaistniałą wątpliwością w zakresie tego, kto może być pełnomocnikiem dyrektora miejskiego ośrodka pomocy społecznej w sprawie, w której wytoczył powództwo o roszczenia alimentacyjne, SN w powyższym postanowieniu wskazał, że zasadna będzie wypowiedź powiększonego składu Sądu Najwyższego, który rozstrzygnie tę kwestię. Sąd Najwyższy w składzie siedmioosobowym odmówił jednak podjęcia uchwały. Zgodnie z komunikatem przyczyną odmowy było wydanie postanowienia z 4 lipca 2024 r. w sprawie III CZP 1/24 w warunkach nieważności postępowania.

Szczegółowe informacje znajdziesz w INFORLEX.PL »»»

Powołane orzecznictwo

• postanowienie SN z 8 kwietnia 2025 r. (sygn. akt III CZP 38/24)

• postanowienie SN z 4 lipca 2024 r. (sygn. akt III CZP 1/24)

Powołane piśmiennictwo

• komunikat w sprawie postanowienia składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2025 r. w sprawie III CZP 38/24

Opracowano na podstawie artykułu, którego autorką jest Anna Ryl, doktor nauk prawnych, specjalista w zakresie prawa pracy i finansów publicznych