Świadczenia pielęgnacyjne po zmianach w 2010 r.

Przepisy ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych zaliczają świadczenie pielęgnacyjne wraz z zasiłkiem pielęgnacyjnym do świadczeń opiekuńczych.

Podmioty uprawnione do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

● matce albo ojcu,

● innym osobom, na których, zgodnie z przepisami ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ciąży obowiązek alimentacyjny,

● opiekunowi faktycznemu dziecka

– jeżeli nie podejmują oni lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności, które musi łącznie zawierać wskazania: konieczności stałej lub długotrwałej opieki, lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Od 1 stycznia 2010 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, w przypadku gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki.

Czytaj także: Świadczenie pielęgnacyjne po zmianach w 2011 roku>>

Likwidacja kryterium dochodowego

Od bieżącego roku prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustalane jest niezależnie od dochodów rodziny.

PRZYKŁAD

Ojciec rezygnuje z pracy w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. Dochód na osobę w rodzinie wynosi 650 zł. W związku z tym, że zlikwidowano kryterium dochodowe, ojcu przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, którego wysokość od 1 listopada 2009 r. wynosi 520 zł miesięcznie.

Ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego

Prawo do świadczenia jest ustalane na czas nieokreślony. Wyjątkiem jest sytuacja, w której na czas określony wydane zostało orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Wówczas prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.

Jeśli w okresie trzech miesięcy od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności osoba złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, prawo to będzie ustalane począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

PRZYKŁAD

Matka zrezygnowała z pracy w celu sprawowania opieki nad dzieckiem posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności wydane na okres 2 lat (tj. od 4 stycznia 2010 r. do 3 stycznia 2012 r.). W tej sytuacji właściwy organ przyzna matce prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia o niepełnosprawności.

Wywiad

Kolejną zmianą, wprowadzoną w wyniku nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, jest wywiad – który może przeprowadzić właściwy organ w sytuacji wystąpienia wątpliwości co do spełniania kryteriów, od których zależy prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Ponadto organ ten może wystąpić do ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji w tym zakresie – jeżeli okoliczności te zostały ustalone w rodzinnym wywiadzie środowiskowym, przeprowadzonym nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem otrzymania przez ośrodek pomocy społecznej wniosku o udzielenie informacji.

Zasady obliczania kwoty świadczenia pielęgnacyjnego

Od 1 listopada 2009 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 520 zł miesięcznie. Świadczenie przysługujące za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 świadczenia pielęgnacyjnego za każdy dzień. Należną kwotę świadczenia zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Czytaj także: Zasiłku i dodatku pielęgnacyjnego nie uwzględnia się przy dodatku mieszkaniowym>>

Świadczenia pielęgnacyjne nie przysługują, jeżeli:

● osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,

● osoba wymagająca opieki:

– pozostaje w związku małżeńskim,

– została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, albo w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, z wyjątkiem zakładów opieki zdrowotnej,

● osoba w rodzinie ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko,

● osoba w rodzinie ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego albo do świadczenia pielęgnacyjnego na to lub na inne dziecko w rodzinie,

● członek rodziny jest uprawniony za granicą do świadczenia na osobę wymagającą opieki na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Termin wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego

Wypłaty świadczeń pielęgnacyjnych należy dokonać nie później niż do ostatniego dnia miesiąca, za które zostało przyznane przedmiotowe świadczenie.

W przypadku złożenia wniosku w sprawie ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego po 10 dniu miesiąca – świadczenie za dany miesiąc wypłaca się najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek.

Czytaj także: Komu przysługują świadczenia rodzinne>>

ZAPAMIĘTAJ!

Dotychczas obowiązujące przepisy należy stosować w postępowaniach w sprawie ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego za okresy zasiłkowe przypadające przed 1 stycznia 2010 r., rozpoczętych przed wejściem w życie nowych przepisów (tj. przed 1 stycznia 2010 r.) i niezakończonych ostateczną decyzją.

PODSTAWY PRAWNE

● Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1706)

● Ustawa z 19 listopada 2009 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych (Dz.U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1706)

● Ustawa z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 220, poz. 1431)

● Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz.U. Nr 105, poz. 881; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 114, poz. 950)

● Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 1 lipca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz.U. z 2009 r. Nr 114, poz. 950)