Konieczność odnawiania umów utrudnia samorządom realizację zadań inwestycyjnych

Zamawiający co roku ogłaszają przetargi na dostawy środków czystości, materiałów biurowych, usługi sprzątania czy ochrony. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655; dalej p.z.p.) daje im możliwość zawierania umów nawet na okres dłuższy niż cztery lata, jednak mało kto z niej korzysta. Powodem są przepisy o finansach publicznych.

- Z ustawy o finansach publicznych wynika, że umowy powinny być w zasadzie zawierane w ramach jednego roku budżetowego. Wyjątki od tej reguły są nieliczne i obwarowane szeregiem zastrzeżeń. W efekcie co roku ogłaszamy przetargi na oczywiste i powtarzalne usługi i dostawy - przyznaje samorządowiec.

Okres umowy

- Z przepisów p.z.p. wynika, iż umowy mogą być zawierane na czas oznaczony nie dłuższy niż cztery lata. Jeżeli są spełnione przesłanki wskazane w art. 142 ust. 2 lub art. 143 p.z.p., okres ten może być wydłużony - wyjaśnia Kamila Podwapińska, prawnik, wykładowca Podyplomowego Studium Zamówień Publicznych UW.

Zgodnie z art. 142 ust. 2 p.z.p. zamawiający może zawrzeć umowę na okres dłuższy niż cztery lata, jeśli jej przedmiotem są świadczenia okresowe lub ciągłe, a wykonanie takiego zamówienia spowoduje oszczędności kosztów realizacji zamówienia w stosunku do okresu czteroletniego lub gdy jest to uzasadnione zdolnościami płatniczymi zamawiającego lub zakresem planowanych nakładów oraz okresem niezbędnym do ich spłaty. Wyjątkowo umowy można także zawrzeć na czas nieokreślony.

Praktyczna sprzeczność

- Uważam, że mamy do czynienia ze sprzecznością prawa zamówień publicznych, zgodnie z którym umowę można zawrzeć na okres czterech lat, z ustawą o finansach publicznych, która mówi tylko o roku budżetowym (zrównanym z rokiem kalendarzowym, np. w art. 95 i art. 165 ustawy). Jeśli więc chciałbym zawrzeć umowę np. na dostawy paliwa na okres trzech lat - czyli okres, który teoretycznie dopuszcza p.z.p. - musiałbym wystąpić o zgodę do jednostki nadzorującej. Oprócz tego zawsze trzeba też wskazać w takim przypadku źródło finansowania. I tu pojawia się problem - wskazuje Dariusz Jagiełło, prawnik zajmujący się zamówieniami publicznymi w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Warszawie.

- Zawieramy umowy na rok, bo jak mamy wskazać źródło finansowania zamówienia w chwili, w której jeszcze nie wiemy, jak będzie wyglądał budżet naszej jednostki w kolejnym roku - tłumaczy samorządowiec.

W przypadku samorządu terytorialnego organy stanowiące podejmują uchwały w sprawach zaciągania zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez organ stanowiący.