Wsparcie finansowe inwestycji samorządowych z funduszy krajowych

Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych (FRIK) utworzony został w celu wspierania rozwoju regionalnego poprzez udzielanie preferencyjnych kredytów na przygotowanie przez gminy oraz ich związki, projektów inwestycji komunalnych przewidzianych do współfinansowania z funduszy Unii Europejskiej.

Fundusz, o którym mowa, dostępny jest w Banku Gospodarstwa Krajowego.

Środki FRIK przeznacza się na:

• udzielanie preferencyjnych kredytów przeznaczonych na pokrycie kosztów przygotowania projektów inwestorów;

• pokrywanie kosztów oceny wniosku o kredyt preferencyjny na pokrycie kosztów przygotowania projektu,

• pokrywanie kosztów emisji obligacji, wykup obligacji oraz spłatę pożyczek i kredytów wraz z odsetkami i innymi kosztami obsługi obligacji Banku Gospodarstwa Krajowego przeznaczonych na zasilenie Funduszu oraz pożyczek i kredytów zaciąganych na zasilenie Funduszu przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

• pokrywanie uzasadnionych kosztów ponoszonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego związanych z udzielaniem preferencyjnych kredytów, egzekucji roszczeń wynikających z udzielonych kredytów oraz wydatków związanych z obsługą zadań Funduszu.

Do kosztów przygotowania projektów, które mają być współfinansowane ze środków europejskich zalicza się koszty opracowania studium wykonalności inwestycji, analizy kosztów i korzyści oraz pozostałej dokumentacji projektowej, ekspertyz, studiów niezbędnych do przygotowania realizacji inwestycji.

Wysokość dofinansowania

Preferencyjne kredyty są oprocentowane w wysokości 0,5 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski. Od 31 stycznia tego roku stopa procentowa redyskonta weksli wynosi 5,50 proc.

Aby otrzymać taki kredyt, gmina lub związek gmin musi złożyć do Banku Gospodarstwa Krajowego wniosek w tej sprawie. Bank Gospodarstwa Krajowego ocenia wniosek w szczególności co do możliwości współfinansowania projektu z funduszy Unii Europejskiej. Warunkiem przyznania kredytu preferencyjnego na pokrycie kosztów przygotowania projektu jest pozytywna ocena wniosku.

Bank Gospodarstwa Krajowego udziela kredytów preferencyjnych na przygotowanie przez gminy oraz ich związki, projektów inwestycji komunalnych przewidzianych do współfinansowania z funduszy Unii Europejskiej, w wysokości nieprzekraczającej 80 proc. zaplanowanych kosztów netto, bez uwzględnienia podatku od towarów i usług, jednak nie więcej niż 500 tys. zł w odniesieniu do projektu.

Preferencyjne kredyty mogą być udzielane ze środków funduszu do wysokości kwot przewidzianych na te cele w rocznym planie finansowym Funduszu.

Wniosek o kredyty z FRIK

Kredyt preferencyjny na przygotowanie przez gminy oraz ich związki, projektów inwestycji komunalnych przewidzianych do współfinansowania z funduszy Unii Europejskiej, udzielany jest na wniosek gmin lub ich związków składany na formularzu według wzoru ustalonego przez BGK.

BGK w terminie siedmiu dni od otrzymania wniosku o udzielenie kredytu dokonuje oceny formalnej wniosku. Wniosek spełniający wymogi formalne podlega rejestracji w BGK z datą wpływu. W przypadku gdy wniosek nie spełnia wymogów formalnych, BGK wzywa gminę lub związek gmin do jego uzupełnienia w terminie nie dłuższym niż 14 dni. Wniosek taki podlega rejestracji z dniem wpływu uzupełnienia do BGK. Wniosek nieuzupełniony w wyznaczonym terminie BGK pozostawia bez rozpatrzenia.

BGK może żądać od gmin lub ich związków złożenia określonych dodatkowych dokumentów, jeżeli są one niezbędne do oceny możliwości uzyskania współfinansowania projektu z funduszy Unii Europejskiej.

Bank Gospodarstwa Krajowego dokonuje oceny wniosków w kolejności ich zarejestrowania, stosując następujące kryteria:

• możliwości sfinansowania przez inwestora co najmniej 20 proc. kosztów przygotowania projektu bez podatku od towarów i usług;

• zdolności inwestora do spłaty kredytu wraz z odsetkami;

• możliwości uzyskania współfinansowania dla planowanej inwestycji z funduszy Unii Europejskiej.

W terminie 30 dni od zarejestrowania wniosku BGK na podstawie oceny:

• podejmuje decyzję o przyznaniu kredytu, w której w szczególności określa termin i warunki uruchomienia kredytu, termin i warunki spłaty kredytu;

• wzywa gminy lub jej związki do złożenia dodatkowych dokumentów, jeżeli na podstawie dokumentów dostarczonych przez inwestora nie można dokonać oceny wniosku o kredyt lub

• podejmuje decyzję o odmowie udzielenia kredytu.

O podjętej decyzji bank niezwłocznie zawiadamia gminę lub związek gmin.

 

ZWIĄZEK GMIN

Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin. Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku między- gminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku. Organem stanowiącym i kontrolnym związku jest zgromadzenie związku. W skład zgromadzenia wchodzą wójtowie gmin uczestniczących w związku. Uchwały zgromadzenia są podejmowane bezwzględną większością głosów statutowej liczby członków zgromadzenia. Organem wykonawczym związku jest zarząd.

CO TRZEBA DOŁĄCZYĆ DO WNIOSKU O KREDYT PREFERENCYJNY Z FRIK

Do wniosku o kredyt preferencyjny na przygotowanie przez gminy oraz ich związki, projektów inwestycji komunalnych przewidzianych do współfinansowania z funduszy Unii Europejskiej trzeba

dołączyć się:

• opis planowanej inwestycji, określający w szczególności jej przedmiot, ostatecznych beneficjentów projektu, cel i oczekiwane efekty oraz szacunkową wartość inwestycji;

• wyciąg z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli dla danego obszaru plan został uchwalony;

• wyciąg ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jeżeli dla danego obszaru nie uchwalono planu zagospodarowania przestrzennego;

• opinie banków prowadzących rachunki gmin lub świadczących inne usługi bankowe, dotyczące współpracy z inwestorem. Opinia musi być wystawiona nie wcześniej niż 30 dni przed dniem złożenia wniosku o kredyt;

• zaświadczenie z właściwego zakładu ubezpieczeń społecznych o wypełnieniu obowiązków składkowych. Zaświadczenie musi być wystawione nie wcześniej niż 30 dni przed dniem złożenia wniosku o kredyt;

• sprawozdania z wykonania budżetu gmin za ostatnie dwa lata i za ostatni kwartał przed złożeniem wniosku;

• uchwałę budżetową na rok bieżący oraz prognozy dotyczące budżetu na trzy kolejne lata;

• uchwałę o zaciągnięciu kredytu na sfinansowanie przygotowania projektu;

• opinię właściwej dla gminy regionalnej izby obrachunkowej o zdolności do spłaty wnioskowanego kredytu;

• oświadczenie gminy lub związku gmin o zobowiązaniach długoterminowych według tytułów dłużnych, w tym z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji;

• oświadczenie gmin lub związku gminnego o możliwości uzyskania współfinansowania dla planowanej inwestycji z funduszy Unii Europejskiej.

Wypłata kredytu

Uruchomienie kredytu z Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych lub jego pierwszej transzy następuje po udokumentowaniu zaangażowania środków własnych gmin lub związku gmin w wysokości co najmniej 20 proc. kosztów przygotowania projektu bez podatku od towarów i usług. Kredyt może być wypłacany jednorazowo lub w ratach. Na wniosek gmin lub związku gminnego BGK może udzielić karencji w spłacie kredytu do 18 miesięcy. Termin spłaty kredytu nie może przekroczyć 36 miesięcy. Zabezpieczeniem spłaty kredytu jest weksel własny in blanco lub inne zabezpieczenie zaproponowane przez gminy.

Infrastruktura towarzysząca budownictwu

Bank Gospodarstwa Krajowego udziela również gminom, ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego (KFM), preferencyjnych kredytów na realizację komunalnej infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu. Przy wykorzystaniu środków pochodzących z KFM mogą być także udzielane dopłaty do odsetek od kredytów udzielonych gminom przez banki na realizację komunalnej infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu.

Kredyty na realizację komunalnej infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu mogą być udzielane na sfinansowanie nie więcej niż 70 proc. kosztów. Do kosztów tych zalicza się koszty wykonania infrastruktury wraz z kosztem pozyskania gruntu pod jej budowę oraz koszty czynności specjalistycznych wynikających z obowiązków inwestora.

Ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego mogą być dokonywane dopłaty do odsetek od kredytu, jeżeli kredyt ten został udzielony:

• ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego gminom na cele związane z infrastrukturą towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu, a wierzytelność z tego tytułu została sprzedana przez Bank Gospodarstwa Krajowego, np. bankowi hipotecznemu;

• z własnych środków przez inny bank gminom, na warunkach preferencyjnych, na realizację komunalnej infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu,

- na podstawie umowy zawartej z Bankiem Gospodarstwa Krajowego.

 

WYKAZ BANKÓW UDZIELAJĄCYCH KREDYTÓW NA TERMOMODERNIZACJĘ

Banki, które podpisały umowę o współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego w zakresie udzielania kredytów na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych z premią termomodernizacyjną to:

• Bank BPH

• Bank Gospodarki Żywnościowej

• Bank Handlowy w Warszawie

• Bank Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych

• Bank Millennium

• Bank Ochrony Środowiska

• Bank Pocztowy

• Bank Polskiej Spółdzielczości

• Bank Zachodni WBK

• Gospodarczy Bank Wielkopolski

• ING Bank Śląski

• Krakowski Bank Spółdzielczy

• Kredyt Bank

• Mazowiecki Bank Regionalny

• Nordea Bank Polska.

• PKO BP

• Raiffeisen Bank Polska

Warunki kredytu na infrastrukturę

Wnioski o udzielenie gminie kredytu na realizację komunalnej infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu składa się w BGK, corocznie, w terminie od dnia 1 stycznia do 30 listopada. Złożenie wniosku w terminie innym powoduje jego zwrot bez rozpatrzenia.

Wniosek powinien zawierać:

• opis przedmiotu i zakresu projektowanej komunalnej infrastruktury technicznej oraz uzasadnienie celowości jej wykonania;

• koncepcję projektową komunalnej infrastruktury technicznej zawierającą niezbędne szkice techniczne;

• informacje o wysokości szacunkowego kosztu budowy projektowanej komunalnej infrastruktury technicznej oraz źródeł jej finansowania i spłaty zaciągniętego kredytu.

Do wniosku należy dołączyć:

• statut gminy;

• sprawozdanie z wykonania budżetu za rok poprzedni, uchwalony budżet na rok bieżący oraz projekt budżetu na rok następny;

• roczną informację o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń;

• opinie właściwej regionalnej izby obrachunkowej dotyczące sprawozdania z wykonania budżetu za rok poprzedni oraz możliwości spłaty planowanego kredytu;

• zaświadczenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i właściwego urzędu skarbowego dotyczące terminowości regulowania zobowiązań przez gminę;

• uchwałę rady gminy upoważniającą do zaciągnięcia zobowiązania z tytułu kredytu, którego dotyczy wniosek, określającą wysokość kredytu i rodzaj zabezpieczeń jego spłaty.

Wnioski spełniające wymienione wyżej wymagania podlegają rejestracji. Natomiast w przypadku złożenia wniosku niespełniającego wymagań Bank Gospodarstwa Krajowego, w terminie 14 dni, zwraca wniosek bez rozpatrzenia, informując jednocześnie o wymaganiach, których wniosek nie spełnia, i pouczając o terminie składania wniosków.

W terminie do 15 kwietnia roku następnego po roku złożenia wniosków BGK podejmuje decyzję o przyznaniu kredytu lub odmawia jego udzielenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie gminę. Zawiadomienie o odmowie udzielenia kredytu powinno zawsze zawierać uzasadnienie.

 

Umowa i przyznanie kredytu

Zawiadamiając o przyznaniu kredytu, Bank Gospodarstwa Krajowego określa termin zawarcia umowy kredytu.

Gmina przed zawarciem umowy kredytu jest obowiązana złożyć w banku aktualną uchwałę budżetową.

Zabezpieczeniem kredytu może być weksel in blanco z deklaracją wekslową lub hipoteka na nieruchomości stanowiącej własność gminy. Z kolej okres wypłaty kredytu udzielanego na realizację komunalnej infrastruktury technicznej nie może być dłuższy niż 24 miesiące, licząc od dnia zawarcia umowy kredytu. W przypadkach niezawinionego przez kredytobiorcę opóźnienia w realizacji inwestycji BGK może, na wniosek kredytobiorcy, wydłużyć ten okres maksymalnie do 12 miesięcy.

Kredyt jest uruchamiany po udokumentowaniu zaangażowania środków własnych gminy, w wysokości co najmniej 25 proc. planowanego kosztu realizacji komunalnej infrastruktury technicznej, oraz po ustanowieniu zabezpieczenia spłaty kredytu. Stopa oprocentowania kredytu jest zmienna, ustalana w stosunku rocznym jako stopa nominalna w wysokości 50 proc. stopy redyskontowej weksli przyjmowanych do redyskonta przez Narodowy Bank Polski, jednak nie mniej niż 3,5. - wynika z informacji Banku Gospodarstwa Krajowego.

Z tytułu udzielenia kredytu bank pobiera prowizję w wysokość 1 proc. kwoty udzielonego kredytu. Prowizja stanowi dochód Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

Dofinansowanie termomodernizacji

Celem Funduszu Termomodernizacji powołanego ustawą z 1998 roku jest pomoc finansowa państwa dla inwestorów realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne, tj. zmierzające do oszczędniejszego zużycia energii przeznaczanej na potrzeby komunalno-bytowe. Pomoc ta przysługuje wyłącznie tym inwestorom, którzy realizują przedsięwzięcia z udziałem kredytu bankowego i udzielana jest w formie premii termomodernizacyjnej z przeznaczeniem na spłatę 25 proc. zaciągniętego kredytu - informuje Ewa Balicka-Sawiak z Banku Gospodarstwa Krajowego. Kredyty na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych udzielane są przez 17 banków komercyjnych.

O premię mogą się ubiegać m.in. właściciele lub zarządcy budynków mieszkalnych, obiektów zbiorowego zamieszkania, budynków użyteczności publicznej będących własnością jednostek samorządu terytorialnego, lokalnych sieci ciepłowniczych lub lokalnych źródeł ciepła, z wyłączeniem jednostek i zakładów budżetowych.

Wniosek o przyznanie premii wraz z audytem energetycznym dla modernizowanego obiektu inwestor składa w banku udzielającym kredytu. Audyt podlega weryfikacji Banku Gospodarstwa Krajowego w zakresie optymalnego rozwiązania pod względem kosztów realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego oraz oszczędności energii.

Jak wynika z informacji Banku Gospodarstwa Krajowego, podstawę do przyznania premii termomodernizacyjnej stanowi spełnienie poniższych warunków:

• pozytywna weryfikacja audytu,

• kredyt udzielony na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego nie przekroczy 80 proc. jego kosztów,

• okres spłaty kredytu pomniejszonego o premię termomodernizacyjną nie przekroczy dziesięciu lat,

• wysokość miesięcznych rat spłaty kredytu wraz z odsetkami nie jest większa od 1/12 kwoty rocznych oszczędności kosztów energii uzyskanych w wyniku realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, tj. spłata kredytu wraz z odsetkami znajduje pokrycie w uzyskanych oszczędnościach kosztów energii.

Decyzja o przyznaniu premii umożliwia uruchomienie kredytu na realizację przedsięwzięcia. BGK wypłaca premię, jeśli przedsięwzięcie zrealizowane zostało zgodnie z projektem budowlanym (sporządzonym zgodnie z założeniami audytu energetycznego) oraz zostało zakończone w terminie określonym w umowie kredytu - przypomina Ewa Balicka-Sawiak z Banku Gospodarstwa Krajowego.

Dotychczas środki przeznaczone na działalność Funduszu Termomodernizacji wyniosły 641,4 mln zł. W latach 1999-2007 do BGK wpłynęło ogółem 11 665 wniosków o przyznanie premii termomodernizacyjnej, w tym w roku 2007 roku było to 3313 wniosków. Kwota przyznanych premii wyniosła w tych latach 584,5 mln zł, z czego 247,8 mln zł w 2007 roku.

W ustawie budżetowej na 2007 rok na Fundusz Termomodernizacji przewidziano środki w wysokości 250 mln zł, które wpłynęły do BGK do końca maja 2007 r. 30 listopada 2007 r. Fundusz został zasilony dodatkową kwotą w wysokości 48 mln zł. W 2007 roku przyznano 4201 premii termomodernizacyjnych na kwotę 247 860 429,64 zł, zaś wypłacono 2021 premii na kwotę 116 669 236,57 zł (wypłata premii nie zawsze odbywa się w tym samym roku, w którym jest przyznana). Na przykład gmina, powiat i województwo złożyły 154 wnioski na łączną kwotę 13 339 008,89 zł - poinformowała Ewa Balicka-Sawiak.

Wsparcie dla samorządów z Funduszu Dopłat

Przedsięwzięcia polegające na tworzeniu zasobu lokali socjalnych, mieszkań chronionych, a także noclegowni i domów dla bezdomnych mogą liczyć na wsparcie z Funduszu Dopłat.

Finansowe wsparcie, o którym mowa, nie przysługuje na przedsięwzięcia, których realizacja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej. Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Funduszu Dopłat udziela gminie wsparcia finansowego na pokrycie części kosztów przedsięwzięcia, w wyniku którego powstaną lokale socjalne, które polegają na:

• budowie budynku na nieruchomości stanowiącej własność gminy lub będącej w jej użytkowaniu wieczystym;

• remoncie lub przebudowie budynku będącego własnością gminy i przeznaczonego na pobyt ludzi albo części takiego budynku;

• zmianie sposobu użytkowania budynku będącego własnością gminy albo części takiego budynku, wymagającej dokonania remontu lub przebudowy;

• kupnie lokali mieszkalnych lub kupnie lokali mieszkalnych połączonym z ich remontem. Finansowe wsparcie w tym wypadku udzielane jest, jeżeli liczba lokali mieszkalnych, zakupionych przez gminę w jednym budynku w ramach tego przedsięwzięcia, nie przekracza połowy liczby wszystkich lokali mieszkalnych znajdujących się w tym budynku.

Ponadto z Funduszu Dopłat na finansowe wsparcia mogą liczyć gminy, związki międzygminne, które chcą pokryć część kosztów przedsięwzięcia, w wyniku którego powstaną noclegownie lub domy dla bezdomnych, lub nastąpi zwiększenie powierzchni użytkowej pomieszczeń mieszkalnych, w tym sypialni, w istniejącej noclegowni lub domu dla bezdomnych, polegającego na:

• budowie budynku na nieruchomości stanowiącej własność albo będącej w użytkowaniu wieczystym odpowiednio tej gminy, związku międzygminnego;

• remoncie lub przebudowie budynku, przeznaczonego na pobyt ludzi, będącego własnością odpowiednio tej gminy, związku międzygminnego, albo części takiego budynku;

• zmianie sposobu użytkowania budynku będącego własnością odpowiednio tej gminy, związku międzygminnego albo części takiego budynku, wymagającej dokonania remontu lub przebudowy.

 

Z tego samego Funduszu Dopłat pod pewnymi dodatkowymi warunkami (art. 5 ust. 2-5 ustawy z 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych) wsparcia udziela się gminie albo związkowi międzygminnemu na pokrycie części kosztów przedsięwzięcia polegającego na tworzeniu lokali mieszkalnych powstających w wyniku realizacji określonych przedsięwzięć przez towarzystwo budownictwa społecznego. Chodzi to o budowę budynku, remont lub przebudowę budynku przeznaczonego na pobyt ludzi albo części takiego budynku lub zmianę sposobu użytkowania budynku albo jego części, jeżeli taka zmiana wymaga dokonania remontu lub przebudowy.

Fundusz Dopłat wspiera również gminy i powiaty w kupnie lokali mieszkalnych lub w kupnie lokali mieszkalnych połączonym z ich remontem, jeżeli tak pozyskane lokale mieszkalne będą służyć wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych. Finansowego wsparcia, o którym mowa, udziela się, jeżeli liczba lokali mieszkalnych, zakupionych przez gminę w jednym budynku w ramach tego przedsięwzięcia, nie przekracza połowy liczby wszystkich lokali mieszkalnych znajdujących się w tym budynku.

Wniosek i umowa

Finansowego wsparcia z Funduszu Dopłat udziela Bank Gospodarstwa Krajowego na wniosek złożony przez gminę, związek międzygminny lub powiat. Wnioski o udzielenie finansowego wsparcia są przyjmowane przez bank dwa razy w roku kalendarzowym, w I i II półroczu.

Bank udziela wsparcia finansowego na podstawie umowy z gminą, ze związkiem międzygminnym lub powiatem, która określa cel, na jaki jest udzielane finansowe wsparcie, kwotę finansowego wsparcia, termin, w jakim nastąpi uruchomienie wsparcia pod rygorem rozwiązania umowy, oraz termin i sposób udokumentowania zakończenia realizacji przedsięwzięcia.

Wnioski w sprawie otrzymania wsparcia na lokale socjalne i mieszkania chronione, noclegownie i domy dla bezdomnych składa się w Banku Gospodarstwa Krajowego od 1 kwietnia do 30 kwietnia i od 1 października do 31 października każdego roku. Dzień złożenia wniosku za pośrednictwem poczty określa data stempla pocztowego.

Bank zwraca bez rozpatrzenia wnioski: złożone z naruszeniem terminów, dotyczące przedsięwzięć niespełniających warunków do uzyskania finansowego wsparcia lub niespełniające wymagań formalnych dotyczących np. odpowiednich załączników.

Do wniosku w zależności od rodzaju przedsięwzięcia dołącza się np.:

• odpis z księgi wieczystej, wydany nie wcześniej niż trzy miesiące przed dniem złożenia wniosku, potwierdzający prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego gruntu, którego dotyczy przedsięwzięcie albo na którym położony jest budynek, którego remont lub przebudowę zamierza się przeprowadzić;

• ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę;

• projekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego;

• dokumenty potwierdzające koszty przedsięwzięcia.

Bank Gospodarstwa Krajowego ogłasza w Biuletynie Informacji Publicznej, w terminach do 30 czerwca oraz do 31 grudnia każdego roku odpowiednio dla wniosków składanych do 30 kwietnia oraz do 31 października każdego roku:

• informację o możliwości udzielenia finansowego wsparcia wszystkim wnioskodawcom, których wnioski spełniają wymagania;

• wyniki oceny wniosków.

WSPARCIE Z FUNDUSZU DOPŁAT

Samorządy mogą otrzymać wsparcie finansowe na przedsięwzięcia związane z powstaniem:

•lokali socjalnych - tj. lokali nadających się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, których powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m², a w wypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m², przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie (art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego - Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 266 ze zm.);

•noclegowni - tj. budynku lub wyodrębnionej części budynku przeznaczonej do udzielania noclegu osobom bezdomnym wraz z pomieszczeniami pomocniczymi niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania noclegowni;

•domów dla bezdomnych - tj. budynków lub wyodrębnionych części budynku przeznaczonych do udzielania całodobowego schronienia osobom bezdomnym wraz z pomieszczeniami pomocniczymi niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania domu dla bezdomnych;

•mieszkań chronionych - tj. mieszkań, które są formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające pod opieką specjalistów do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Mieszkanie chronione zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną. Mieszkanie chronione może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego (art. 53 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - Dz.U. nr 64, poz. 593 ze zm.).

 

Wysokość wsparcia finansowego

Wysokość wsparcia finansowego z Funduszu Dopłat zależy od rodzaju przedsięwzięcia i nie może przekroczyć 20 proc., 30 proc. lub 40 proc. kosztów przedsięwzięcia.

Finansowe wsparcie, o którym mowa, nie może być udzielone na realizację przedsięwzięcia rozpoczętego przed zawarciem umowy. Warunkiem otrzymania dofinansowanie z Funduszu Dopłat jest zaangażowania środków własnych gminy, co najmniej 30 proc. przewidywanych kosztów:

• tworzenia lokali socjalnych, które powstają w wyniku:

- budowy budynku na nieruchomości stanowiącej własność gminy lub będącej w jej użytkowaniu wieczystym,

- remontu lub przebudowy budynku będącego własnością gminy i przeznaczonego na pobyt ludzi albo części takiego budynku,

- zmiany sposobu użytkowania budynku będącego własnością gminy albo części takiego budynku, wymagającej dokonania remontu lub przebudowy;

• powstania noclegowni lub domu dla bezdomnych lub zwiększenia powierzchni użytkowej pomieszczeń mieszkalnych, w tym sypialni, w istniejącej noclegowni lub domu dla bezdomnych.

Jeśli gmina tworzy lokale socjalne poprzez zakup lokalów mieszkalnych lub zakup lokalów mieszkalnych i jednocześnie je remontując, to warunkiem otrzymania wsparcia z Funduszu Dopłat jest przeniesienie własności lokalu mieszkalnego.

Kwota finansowego wsparcia jest przekazywana na rachunek inwestora, czyli np. gminy, po udokumentowaniu, w zależności od przedsięwzięcia wykonania robót budowlanych albo dokonania zapłaty za przeniesienie własności lokalu mieszkalnego, a następnie, jeżeli wykonywano remont, po udokumentowaniu jego zakończenia.

INTERPRETACJA PRZEPISÓW

Zasady udzielania wsparcia finansowego z Funduszu Dopłat na: mieszkania socjalne i chronione oraz noclegowinie i domy dla bezdomnych:

•Czy przedmiotem wsparcia może być przedsięwzięcie polegające na remoncie istniejących już lokali socjalnych, będących własnością inwestora (gminy)?

Przedsięwzięcie polegające na remoncie istniejących już lokali socjalnych, będących własnością inwestora (gminy) nie spełnia wymogu ustawy o finansowym wsparciu. Przedmiotem wsparcia może być wyłącznie przedsięwzięcie, w wyniku którego powstaną lokale socjalne (utworzony zostanie nowy zasób lokali socjalnych), a także mieszkania chronione, noclegownie i domy dla bezdomnych, co wynika z art. 1 ustawy z 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych - Dz.U. z 2006 r. nr 251, poz. 1844 (Ministerstwo Budownictwa BS2n-753-2/07/533).

•Czy przedmiotem wsparcia może być przedsięwzięcie polegające na remoncie istniejących lokali o czynszu regulowanym (mieszkań komunalnych) będących własnością gminy?

Przedsięwzięcie polegające na remoncie istniejących lokali o czynszu regulowanym, będących własnością gminy, może podlegać finansowemu wsparciu (Ministerstwo Budownictwa BS2n-753-2/07/533)

•Czy przedmiotem wsparcia może być przedsięwzięcie polegające na tworzeniu domu dziecka?

Ustawa o finansowym wsparciu nie przewiduje możliwości uzyskania finansowego wsparcia na utworzenie domu dziecka (Ministerstwo Budownictwa BS2n-753-2/07/533).

•Czy do kosztów przedsięwzięcia zaliczyć można koszt pełnienia zastępstwa inwestorskiego, w tym pełnionego np. przez towarzystwo budownictwa społecznego?

Zgodnie z art. 14 pkt 1 lit. b) ustawy o finansowym wsparciu, do kosztów przedsięwzięcia zalicza się koszty wykonania czynności specjalistycznych stanowiących obowiązek inwestora realizującego przedsięwzięcie, w tym koszty projektowania, nadzoru i kierowania budową oraz rozliczania robót budowlanych. Tym samym koszty pełnienia zastępstwa inwestorskiego pełnionego przez towarzystwa budownictwa społecznego można zaliczyć do kosztów przedsięwzięcia, jeżeli przedmiot umowy o zastępstwo będzie zgodny z przesłankami art. 14 ustawy z 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych - Dz.U. z 2006 r. nr 251, poz. 1844 (DP-022-1425/2007/GO).

•Czy do kosztów przedsięwzięcia można zaliczyć koszt rozbiórki budynku, w miejsce którego wzniesiony zostanie nowy budynek z lokalami, np. socjalnymi?

Zgodnie z art. 14 pkt 1 ustawy o finansowym wsparciu do kosztów przedsięwzięcia zalicza się m.in. koszty materiałów i robót budowlanych niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia. W tej sytuacji należy uznać, że koszt przygotowania terenu, na którym wybudowany zostanie budynek z lokalami socjalnymi, może zostać zaliczony do kosztów przedsięwzięcia (Ministerstwo Budownictwa BS2n-753-2/07/973).

•Czy przedmiotem wsparcia może być przedsięwzięcie polegające na remoncie lokalu w budynku, w którym inwestor posiada prawo własności do tego lokalu, a który stanowi odrębny przedmiot własności i dla którego urządzono osobną księgę wyłączoną z księgi wieczystej całej nieruchomości (wyodrębniona własność lokalu, a nie własność budynku)?

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansowym wsparciu udziela się inwestorowi (gminie) na pokrycie części kosztów przedsięwzięcia polegającego na remoncie lub przebudowie budynku będącego własnością gminy i przeznaczonego na pobyt ludzi albo części takiego budynku.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118 ze zm.) przez budynek należy rozumieć obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach oraz zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2000 r. nr 80, poz. 903 ze zm.) samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. W świetle ww. przepisów wyodrębniona własność lokalu jest częścią budynku, tym samym można udzielić finansowego wsparcia na podstawie ustawy o finansowym wsparciu (DP-022-805/2007/GO).

•Czy gmina lub TBS mogą realizować przedsięwzięcie na gruncie, który został przekazany aportem do spółki prawa handlowego, której 100 proc. udziałów posiada gmina?

Ustawa o finansowym wsparciu nie przewiduje możliwości realizacji inwestycji na gruncie niestanowiącym własności lub niebędącym w użytkowaniu wieczystym gminy, związku międzygminnego lub TBS (Ministerstwo Budownictwa BS2n-753-2/07/533).

•Czy w rozumieniu ustawy za realizację przedsięwzięcia przez TBS (art. 5 pkt 1 ustawy) można uznać sytuację, w której TBS pełni funkcję inwestora zastępczego, podczas gdy inwestorem (zgodnie z art. 2 pkt 5) oraz właścicielem nieruchomości (zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 1) jest wnioskująca gmina?

Nie, pełnienie przez TBS wyłącznie funkcji inwestora zastępczego nie może zostać uznane jako realizacja przedsięwzięcia przez towarzystwo budownictwa społecznego w rozumieniu art. 5 ustawy o finansowym wsparciu. W tej roli TBS realizowałby bowiem wyłącznie czynności wykonawcze, działając w ramach określonego stosunku zobowiązaniowego na rzecz gminy (związku międzygminnego, powiatu). Przedsięwzięcie może zostać uznane za realizowane przez TBS wyłącznie wtedy, gdy towarzystwo jest inwestorem w rozumieniu prawa budowlanego i uzyskało pozwolenie na budowę (lub po dokonaniu przez niego zgłoszenia właściwy organ nie wniósł sprzeciwu). Należy także pamiętać, że finansowe wsparcie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy, może zostać udzielone tylko wtedy, gdy możliwe będzie zawarcie przez tbs i gminę (związek międzygminny, powiat) umów i zobowiązań, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy (Ministerstwo Budownictwa BS2n-753-2/07/973)

•Czy przedmiotem wsparcia może być wniosek inwestora na zakup lokalu, którego koszt jest wartością hipotetyczną, wynikającą z rozeznania cen na rynku lokalnym, a nie np. z umowy przedwstępnej (pytanie dotyczy wniosku inwestora, który ma określoną ilość środków własnych na zakup lokali socjalnych, ale ostateczną decyzję o wielkości i ilości lokali uzależnia od wysokości otrzymanego od banku wsparcia?

We wniosku o finansowe wsparcie wnioskodawca (inwestor), zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia MB, podaje dane dotyczące konkretnego lokalu, w tym m.in. adresy nabywanych lokali oraz powierzchnie użytkowe tych lokali. Finansowe wsparcie nie przysługuje wnioskodawcy, który zakupił inny lokal niż wskazany w złożonym przez niego wniosku (Ministerstwo Budownictwa BS2n-753-2/07/1092).

Źródło: Bank Gospodarstwa Krajowego

 

Rozliczenie i sprzedaż lokali

Gmina, która otrzymała finansowe wsparcie z Funduszu Dopłat, przedkłada Bankowi Gospodarstwa Krajowego:

• rozliczenie faktycznie poniesionych kosztów przedsięwzięcia, w terminie 30 dni od jego zakończenia - w przypadku przedsięwzięć związanych z tworzeniem lokali socjalnych oraz noclegowni i domów dla bezdomnych;

• oświadczenie towarzystwa budownictwa społecznego o: kosztach realizacji inwestycji, polegającej na tworzeniu lokali mieszkalnych powstających w wyniku realizacji przez towarzystwo np. budowy budynku, remontu lub przebudowy budynku oraz o kwocie udziału wpłaconej przez gminę lub związek międzygminny, w terminie 30 dni od zakończenia inwestycji.

Przed upływem 15 lat od rozliczenia kosztów przedsięwzięcia nie można np. zbyć lub zmienić przeznaczenia lokalu socjalnego, mieszkania chronionego, noclegowni lub domu dla bezdomnych, utworzonych przy wykorzystaniu finansowego wsparcia Funduszu Dopłat. Dopuszczalna jest zmiana przeznaczenia lokalu socjalnego na mieszkanie chronione oraz zmianę przeznaczenia mieszkania chronionego na lokal socjalny.

Zbycie i zamiana, o których mowa wyżej, są dopuszczalne po upływie dziesięciu lat od rozliczenia przedsięwzięcia, jeżeli np. gmina utworzy:

• lokale socjalne lub mieszkania chronione o podobnym standardzie i wyposażeniu, w liczbie i o łącznej powierzchni użytkowej co najmniej równej liczbie i łącznej powierzchni użytkowej lokali socjalnych lub mieszkań chronionych, które zostały zbyte lub których sposób użytkowania został zmieniony,

• noclegownie lub domy dla bezdomnych o podobnym standardzie i wyposażeniu, o powierzchni użytkowej i liczbie miejsc co najmniej równej powierzchni użytkowej i liczbie miejsc w noclegowniach lub domach dla bezdomnych, które zostały zbyte lub których sposób użytkowania został zmieniony.

W przypadku zbycia lub zamiany przeznaczenia lokali niezgodnie z opisanymi powyżej zasadami gmina lub związek międzygminny muszą wpłacić, w terminie 30 dni, do Funduszu Dopłat kwotę stanowiącą równowartość finansowego wsparcia pochodzącego z Funduszu Dopłat wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, naliczonymi od następnego dnia roboczego po dniu przekazania kwoty wsparcia finansowego. Wsparcie z Funduszu Dopłat wraz z odsetkami trzeba zwrócić również w przypadku, jeśli lokale socjalne, noclegownie lub domy dla bezdomnych powstały przy wykorzystaniu środków Unii Europejskiej.

ZBIGNIEW KORNAT

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 12 grudnia 2003 r. o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (Dz.U. nr 223, poz. 2218).

• Ustawa z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1070 ze zm.).

• Ustawa z 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz.U. z 2006 r. nr 251, poz. 1844).

• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.).

• Ustawa z 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz.U. nr 162, poz. 1121).

• Rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 4 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu udzielania kredytów preferencyjnych ze środków Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (Dz.U. nr 32, poz. 278).

• Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 listopada 2007 r. w sprawie warunków i trybu udzielania kredytów i pożyczek ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz niektórych wymagań dotyczących lokali i budynków finansowanych przy udziale tych środków (Dz.U. nr 212, poz. 1556).

• Rozporządzenie ministra budownictwa z 15 marca 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu i terminów składania i rozpatrywania wniosku o udzielenie finansowego wsparcia na tworzenie lokali socjalnych i mieszkań chronionych, treści wniosku, kryteriów jego oceny, wzoru formularza rozliczenia udzielonego wsparcia oraz minimalnych wymagań w zakresie wyposażenia, jakie muszą spełniać pozyskane lokale mieszkalne (Dz.U. nr 52, poz. 346).

• Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 17 kwietnia 2007 r. w sprawie finansowego wsparcia na tworzenie noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz.U. nr.70, poz. 471).