REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Immunitet ma chronić błędy posła, a nie jego przestępstwa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Posłowie chcą zlikwidować immunitet formalny, chroniący przed odpowiedzialnością karną.Ograniczenie możliwości wnoszenia weta przez prezydenta ma wzmocnić rząd.Część polityków opowiada się za wyborem głowy państwa przez Zgromadzenie Narodowe.

W tym tygodniu Sejm ma zająć się poselską poprawką do konstytucji uchylającą ochronę parlamentarzystów przed odpowiedzialnością karną za wykroczenia i przestępstwa pospolite.

REKLAMA

Politycy PO uważają też, że konieczne jest sprecyzowanie przepisów konstytucji określających uprawnienia prezydenta i rządu. Chcą ograniczyć prawo prezydenta do składania weta. Zwracają także uwagę na potrzebę zmiany trybu wyboru prezydenta - postulując odejście od wyborów powszechnych na rzecz głosowania w Zgromadzeniu Narodowym.

Ograniczona nietykalność

REKLAMA

Poprawka poselska, która ma być rozpatrywana jutro, zakłada zniesienie w całości tzw. immunitetu formalnego posłów i senatorów, który oznacza zakaz pociągania do odpowiedzialności karnej i administracyjnej parlamentarzystów. Obecnie w prawie konstytucyjnym obowiązuje tzw. ujemna przesłanka procesowa. Dopóki immunitet nie zostanie uchylony bądź poseł sam nie wyrazi zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności, dopóty nie jest dopuszczalne wszczęcie lub kontynuowanie postępowania przeciwko niemu.

Aby to zmienić, Sejm musi uchylić punkty 2, 3 i 4 art. 105 konstytucji. Zachowany zostanie jednak immunitet chroniący działalność posłów i senatorów, która wynika ze sprawowania mandatu. Jeśli więc dojdzie do zmiany konstytucji, to nadal posłowie i senatorowie nie będą mogli stanąć przed sądem w wyniku oskarżenia o szkodliwą lub błędną działalność wchodzącą w zakres sprawowanego mandatu poselskiego. Konstytucja wprost nie mówi, o jaką tu działalność chodzi, ale biorąc pod uwagę, że podstawową aktywnością parlamentarzysty jest praca w Sejmie i Senacie, zakres sprawowania mandatu oznacza udział w pracach legislacyjnych i kontrolnych. Poseł powinien być nietykalny jako sprawozdawca sejmowy, autor wniosków i zapytań, jako mówca parlamentarny i w czasie głosowania. Za działalność wchodzącą w zakres mandatu poseł odpowiada tylko przed Sejmem i przez ten Sejm może być ukarany, gdyż obowiązuje go regulamin parlamentarny.

Ostrożność w likwidacji

Większość konstytucjonalistów jest przeciwna całkowitemu zniesieniu immunitetu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Warto jednak zweryfikować jego zakres - twierdzi Jerzy Stępień, prezes Trybunału Konstytucyjnego.

- Odpowiedzialność za ewidentne występki czy nawet przestępstwa nie powinna być ograniczona immunitetem. Ale to marszałek Sejmu w pierwszej kolejności powinien dbać o właściwą postawę posłów - dodaje prezes TK.

REKLAMA

- Trzy lata temu jeszcze byłem za zniesieniem immunitetu formalnego, ale teraz po doświadczeniach rządów PiS jestem przeciwny. Wtedy minister sprawiedliwości łamał prawo z korzyścią dla partii politycznej - mówi prof. Wiktor Osiatyński, konstytucjonalista z Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie.

Profesor Osiatyński jest natomiast zwolennikiem odpowiedzialności posłów i senatorów w przypadku jazdy po pijanemu, po udowodnieniu winy przez sąd i przy zatrzymaniu na gorącym uczynku. Uważa też, że na wysokie stanowiska w państwie nie powinny być wybierane osoby skazane prawomocnym wyrokiem.

W imię zasady równości

- Utrzymywanie immunitetu formalnego, który wyklucza pociągnięcie posła do odpowiedzialności karnej za zwykłe przestępstwo bez zgody Sejmu w okresie sprawowania mandatu, nie ma racjonalnych podstaw - twierdzi prof. Włodzimierz Wróbel z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Profesor Wróbel podkreśla, że czym innym jest konieczność uzyskania zgody na zatrzymanie lub aresztowanie posła w związku z toczącym się postępowaniem karnym. Ta instytucja ma wykluczać możliwość szykanowania i wywierania nacisku na posłów w związku z wykonywaniem przez nich mandatu. Dodaje, że nie ulega wątpliwości, że prawomocne skazanie posła lub senatora za popełnienie przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego powinno łączyć się z utratą mandatu.

- Skazanie za takie przestępstwo powinno także wykluczać możliwość ubiegania się o mandat poselski czy senatorski. Podobne rozwiązania dotyczą przecież także innych osób pełniących funkcje publiczne. A z parlamentu nie można tworzyć miejsca schronienia przed wymiarem sprawiedliwości - tłumaczy Włodzimierz Wróbel.

Podobnie uważa prof. Bogusław Banaszak z Uniwersytetu Wrocławskiego.

- Przesłanki zachowania immunitetu formalnego nie mają racji bytu. Trudno sobie wyobrazić, aby organy państwowe, Policja czy Prokuratura, gorzej traktowały posła niż przeciętnego obywatela - wyjaśnia prof. Banaszak.

Dodaje, że zachowanie immunitetu uderza w zasady równości, jest przywilejem dla posła, który jak każdy powinien odpowiadać za swoje postępowanie, a kiedy łamie prawo - ponosić konsekwencje. Immunitet ma chronić parlament przed naruszeniem zasad demokracji, nie zaś posła przed sankcją za popełniony czyn.

Sądy są od karania

- Bardzo szeroki zakres immunitetu formalnego to dowód braku zaufania do niezawisłości sądów - uważa prof. Wróbel.

Zaznacza, że to sądy, a nie władza wykonawcza, decydują o odpowiedzialności karnej. Bez zmiany ustawy zasadniczej ograniczenie lub uchylenie immunitetu formalnego parlamentarzystów nie jest możliwe. Dodaje, że warto rozważyć zachowanie immunitetu przysługującego obecnie także innym osobom sprawującym funkcje organów konstytucyjnych państwa, np. rzecznikowi praw obywatelskich czy prezesowi NIK.

Inne poprawki konstytucyjne

Zdaniem wielu konstytucjonalistów do nowelizacji dojrzała też regulacja skargi konstytucyjnej. W Trybunale Konstytucyjnym każdy skarżący powinien mieć prawo poddać pod ocenę nie tylko ustawę czy rozporządzenie, ale również wyrok sądu.

- Obecnie jeśli obywatel skargę przed Trybunałem wygra, to musi wznowić postępowanie. To jest horrendum, niepotrzebna mitręga sądowa. Orzeczenie TK powinno uchylać wyrok sądu powszechnego - wyjaśnia prof. Banaszak.

W konstytucji nie uregulowano także wielu kwestii związanych z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Na przykład są ustawy, które wykonują prawo wspólnotowe, ale konstytucja milczy, kto projekty tych ustaw ma obowiązek zgłosić. Zwyczajowo rząd zgłasza ustawy dostosowujące, ale czyni to bez konstytucyjnych podstaw. Podobnie sprawa się przedstawia z wykonywaniem orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Żaden organ nie jest w konstytucji wskazany do podejmowania inicjatywy ustawodawczej w tym zakresie.

 

 


2/3 głosów w obecności co najmniej 230 posłów potrzeba do zmiany konstytucji

co najmniej 92 posłów musi przedłożyć projekt zmian w konstytucji

Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska

katarzyna.zaczkiewicz@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Mikrogranty dla seniorów. Bezzwrotne wsparcie finansowe do 5000 zł

Mikrogranty dla seniorów to program wsparcia dla łodzian w wieku 60+. Starsi mieszkańcy mogą otrzymać nawet do 5tys. z dofinansowania z budżetu miasta. Nabór wniosków trwa od 25 sierpnia do 8 września.

Co najmniej 19 porodówek zniknęło już z mapy Polski

Między styczniem 2024 a końcem lipca 2025 w Polsce zamknięto co najmniej 19 oddziałów położniczych. Jak wynika z sondy portalu Rynek Zdrowia, główną przyczyną ich likwidacji była nierentowność.

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego w praktyce. Czy samorządy i właściciele wywiązują się z obowiązków?

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego to nie tylko idea, ale obowiązująca norma prawna. Mimo to wiele jednostek samorządu terytorialnego i właścicieli zabytków traktuje ją wyłącznie jako formalność. W praktyce często rozmija się to z celem, który jasno określa prawo.

Nowelizacja ustawy o rehabilitacji 2025 – więcej pieniędzy z UE dla PFRON i osób z niepełnosprawnościami

Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji (UD282), który może zmienić zasady finansowania programów PFRON. Dzięki nowym przepisom wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami będzie mogło być współfinansowane z funduszy Unii Europejskiej. To oznacza więcej pieniędzy na aktywizację zawodową i pomoc społeczną, bez dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

REKLAMA

Podwyżki dla lekarzy sądowych. Od 1 stycznia 2026 r. stawki za zaświadczenia pójdą w górę

Od 1 stycznia 2026 r. lekarze sądowi dostaną wyższe wynagrodzenie za wydawanie zaświadczeń – wynika z projektu Ministerstwa Sprawiedliwości. Obecnie za jedno zaświadczenie otrzymują 100 zł, co zdaniem resortu zniechęca ich do pełnienia tej funkcji. Podwyżki mają rozwiązać problem braku lekarzy w wielu sądach.

UE przedłuża przepisy dot. magazynowania gazu do 2027 r. Obowiązek zapełnienia magazynów przed zimą

Unia Europejska przedłuża przepisy dotyczące magazynowania gazu do 2027 roku. Państwa członkowskie mają obowiązek zapełnienia magazynów gaz przed zimą. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu.

Kolejki do lekarzy 2025 – jak dostać się do specjalisty szybciej? Sprawdzone sposoby

Czekasz miesiącami na wizytę u specjalisty? Nie musisz! W Polsce średni czas oczekiwania w publicznej służbie zdrowia to ponad 4 miesiące, ale są legalne sposoby, by skrócić go do kilku tygodni, a nawet dni. Sprawdź, jak korzystać z wyszukiwarki NFZ, kiedy poprosić o adnotację "cito", gdzie warto jechać po krótszą kolejkę i kto ma prawo wejść do gabinetu bez czekania. To wiedza, która może oszczędzić Ci wiele nerwów.

Od odważnego eksperymentu do wzoru dla innych regionów. 8 lat Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii [WYWIAD]

Choć początek był trudny, dziś GZM to region o jednej z najbardziej zintegrowanych sieci transportowych w Polsce i rosnącym potencjale innowacyjnym. O tym, co sprawia, że 41 gmin potrafi mówić jednym głosem rozmawiamy z Kazimierzem Karolczakiem, przewodniczącym zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropoli.

REKLAMA

Aktywny Maluch: Trwa nabór uzupełniający. Wnioski do 5 września 2025 r.

Do 5 września 2025 r. można składać wnioski w naborze uzupełniającym w programie Aktywny Maluch. Chodzi o dofinansowanie tworzenia miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 i funkcjonowania nowoutworzonych miejsc opieki.

Podatek od nieruchomości w 2026 r. Sprawdź, ile możesz zapłacić!

Znamy już maksymalne stawki podatku od nieruchomości na 2026 rok. Wyższe limity dotyczą gruntów, budynków oraz budowli. To ważna informacja dla właścicieli nieruchomości i przedsiębiorców, którzy powinni przygotować się na możliwe podwyżki. Sprawdź szczegóły i zaplanuj swoje wydatki!

REKLAMA