REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych

Barbara Kołodziej
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jednostki sektora finansów publicznych mają obowiązek stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, aby rzetelnie i jasno przedstawić sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Niezależnie od wykorzystania ogólnych zasad wypracowanych przez praktykę rachunkowości, a także zawartych w prawie bilansowym, rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych, ze względu na specyfikę tego sektora, ma pewne cechy charakterystyczne.

REKLAMA

Nadrzędna zasada rachunkowości to zasada prawdziwego i wiernego obrazu, która obliguje jednostki do odzwierciedlania rzeczywistej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego.

Ustawa o finansach publicznych zobowiązuje jednostki sektora finansów publicznych do stosowania jednolitych zasad rachunkowości, ale jednocześnie podkreśla konieczność uwzględnienia zasad szczególnych w tym zakresie (art. 17 ust. 2 ustawy o finansach publicznych):

• ewidencji wykonania budżetu,

• ewidencji majątku trwałego, będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów,

• sporządzania sprawozdań finansowych oraz ich odbiorców.

Zasady budżetowe

REKLAMA

Obowiązek dostosowania rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych do przepisów ustawy o finansach publicznych wymaga podporządkowania jej zasadom budżetowym. Rachunkowość tych jednostek powinna być prowadzona w sposób sprzyjający realizacji tych zasad.

Poza koniecznością dostosowania rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych do nadrzędnych zasad prawa bilansowego i zasad budżetowych, na jej szczególną specyfikę rozwiązań składają się m.in. następujące cechy i zasady:

• kasowy charakter wykonania budżetu,

• zróżnicowanie form organizacyjnoprawnych jednostek sektora finansów publicznych i zasad gospodarki finansowej tych jednostek,

• wymagania klasyfikacji budżetowej.

Zasada kasowa budżetu

REKLAMA

Działalność jednostek sektora finansów publicznych oparta jest na budżetach i planach finansowych w powiązaniu z zadaniami tych jednostek. Kasowy charakter budżetu stwarza konieczność stałej kontroli środków pieniężnych z uwzględnieniem stopnia realizacji planu finansowego. Dlatego też jedną z ważniejszych cech specyficznych rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych jest przestrzeganie zasady kasowej, której istota polega na ujmowaniu wyłącznie zrealizowanych wpływów i wydatków.

Obowiązek stosowania tej zasady wynika z zapisu ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym dochody i wydatki należy ujmować w terminie ich zapłaty, niezależnie od rocznego budżetu, którego one dotyczą. Do danego okresu można zatem zaliczyć wyłącznie rzeczywiste wpływy i wydatki dokonane na bankowych rachunkach budżetów, a dla jednostek budżetowych - na bieżących rachunkach dochodów i wydatków budżetowych.

W jednostkach sektora finansów publicznych znajduje zastosowanie również zasada memoriałowa.

Metoda budżetowania

Następna charakterystyczna cecha rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych wynika ze zróżnicowania form organizacyjnoprawnych tych jednostek oraz zasad ich gospodarki finansowej. System finansowania determinuje zasady powiązania danego podmiotu z budżetem. Z tego względu można wyróżnić podmioty objęte metodą budżetowania brutto i netto.

Metodą budżetowania brutto objęte są jednostki budżetowe, które są podmiotami nieposiadającymi osobowości prawnej. Dlatego też nie mogą one m.in. zaciągać kredytów ani samodzielnie inwestować. W jednostkach budżetowych nie ma związku pomiędzy planem dochodów a planem wydatków. Jednostki budżetowe mogą w ogóle nie osiągać dochodów albo dochody te mogą być bardzo niskie w porównaniu z kosztami. Koszty bowiem pokrywane są nie z dochodów, ale ze środków otrzymanych z budżetu. Granicą jest jedynie plan wydatków. Wpływy jednostek budżetowych w całości odprowadzane są do budżetu.

Wyjątkami od tej zasady są wydzielone rachunki dochodów własnych oraz funduszy motywacyjnych.

Natomiast w metodzie budżetowania netto rozliczenie z budżetem następuje wynikowo. W tym przypadku koszty prowadzonej działalności w całości lub w dużej części pokrywane są z tej działalności, a osiągnięty wynik jest w części odprowadzany do budżetu. W ten sposób funkcjonują zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze. Rachunkowość w nich prowadzona bazuje na zasadzie memoriałowej, która musi umożliwić ujęcie przychodów, kosztów, prawidłowe ustalenie wyniku finansowego i jego rozliczenie.

 

Klasyfikacja budżetowa

Kolejną specyficzną cechą rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych jest uwzględnienie zasad klasyfikacji budżetowej według działów, rozdziałów, paragrafów dochodów i paragrafów wydatków oraz przychodów i rozchodów. Klasyfikacja ta ma odzwierciedlenie w budowie zakładowego planu kont tych jednostek. Objęcie klasyfikacji budżetowej zakładowym planem kont jest warunkiem stworzenia podstaw do sporządzania sprawozdań, które wymagają usystematyzowania dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów w porządku przewidzianym w klasyfikacji budżetowej. Zastosowanie klasyfikacji budżetowej sprzyja poza tym ujednoliceniu zasad planowania, wykonania, ewidencji i kontroli budżetów. Ułatwia ona identyfikację wydatków i ich przypisanie do konkretnych nośników, np. zadań, usług. Umożliwia również porównania i analizy dochodów i wydatków w różnych okresach i dla różnych regionów kraju. Ponadto pozwala na ujawnienie nieprawidłowości i odpowiedzialności za wykonanie lub nie określonych zadań.

ZASADY BUDŻETOWE OBOWIĄZUJĄCE W JEDNOSTKACH SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH

Spośród zasad budżetowych szczególne związki z rachunkowością wykazują:

• zasada jawności - której realizacja wymaga dostarczenia przez rachunkowość informacji o finansach publicznych, zwłaszcza sprawozdań dotyczących tych finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych poprzez podawanie ich do publicznej wiadomości, jak również udostępnianie sprawozdań jednostek należących do sektora finansów publicznych,

• zasada równowagi - której kontrolę umożliwia prawidłowo prowadzona rachunkowości i sprawozdawczość,

• zasada jedności materialnej i formalnej - według której budżet stanowi zwartą całość, a jednolite zasady rachunkowości zapewniają ukazanie występujących powiązań i ich koordynację,

• zasady ogólności i jednoznaczności - których realizacja jest możliwa dzięki sporządzaniu sprawozdań finansowych z wykorzystaniem danych ewidencji księgowej,

• zasada szczegółowości - która może być spełniona dzięki uwzględnieniu w rachunkowości zasad klasyfikacji budżetowej według kryterium rodzajowego, ilościowego i czasowego.

Barbara KoŁodziej

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).

• Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 ze zm.).

• Rozporządzenie ministra finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. nr 142, poz. 1020).

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pensja minimalna robotnika i pracownika samorządowego zrównana. Samorządowcy nie są zadowoleni bo 16,65% dla najniżej wynagradzanych a 5% dla specjalistów

Dla pracowników samorządowych to jest rewolucja. Pensja minimalna w urzędach (otrzymują je osoby na najniższych stanowiskach - I grupa zaszeregowania) została zrównana z pensją minimalną dla całej Polski (4666 zł). W poprzednich latach pensja ta zawsze była niższa o 200-400 zł. Samorządy musiały dopłacić z innych źródeł do ustawowej pensji brakujące pieniądze. I grupa zaszeregowania otrzymała 16,65% podwyżki. Grupy najlepszych specjalistów tylko 5%. Stąd niezadowolenie w samorządach.

MEN: Wykaz dokumentów wymaganych do uzyskania dyplomu zawodowego

Od 11 lutego 2025 r. obowiązuje rozporządzenie w sprawie wykazu dokumentów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie wymaganych do uzyskania dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Wykaz obejmuje 175 zawodów.

Bezpłatne leki dla seniorów i dzieci. Łatwiejszy dostęp do recept refundowanych i do szczepień. Przepisy już obowiązują

Bezpłatne leki dla seniorów i dzieci. Łatwiejszy dostęp do recept refundowanych i do szczepień. Przepisy weszły w życie w piątek, 14 lutego 2025 r. Nowela rozszerzyła m.in. katalog osób uprawnionych do wystawiania recept na bezpłatne leki dla osób 65 plus oraz poniżej 18 roku życia.

1700 zł dla każdego obywatela w wieku produkcyjnym? Ekonomista: to możliwe [WYWIAD]

A gdyby tak zastąpić 800+, babciowe, zasiłki opiekuńcze, rentę socjalną i inne świadczenia jednym uniwersalnym świadczeniem, które otrzymywałby każdy obywatel w wieku produkcyjnym? O co chodzi o idei dochodu podstawowego i ile by taki program kosztował? Rozmówcą Piotra Nowaka w programie Gość Infor.pl był dr Maciej Szlinder, ekonomista, filiozof, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego.

REKLAMA

Jaka jest prawidłowa temperatura ludzkiego ciała? Już nie 36,6 st. C

Jaka jest prawidłowa temperatura ludzkiego ciała? Kalifornijscy lekarze i antropolodzy uznają starą normę, czyli 36,6 st. C za nieaktualną. Na przestrzeni wieków temperatura się obniżyła. Eksperci przeanalizowali przyczyny tej zmiany.

Polacy źle mierzą temperaturę w czasie choroby

Polacy źle mierzą temperaturę w czasie choroby. Do takich wniosków doszli autorzy raportu pt. „Jak Polacy mierzą temperaturę ciała podczas choroby?”. Jakie błędy są najczęściej popełniane? Na co trzeba zwrocić szczególną uwagę, zwłaszcza w sezonie zachorowań na grypę?

Uposażenia żołnierzy zawodowych w 2025 roku [Tabela stawek]. Podwyżka z wyrównaniem od 1 stycznia

Minister Obrony Narodowej przygotował projekt rozporządzenia w sprawie stawek uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych. Stawki te mają zostać podwyższone od 5,3% do 7,1% (w zależności od grupy uposażenia) ze skutkiem od 1 stycznia 2025 r. Zatem w 2025 r. (z wyrównaniem od 1 stycznia) nastąpi wzrost uposażenia zasadniczego od 400 zł dla szeregowych, 500 zł dla podoficerów oraz do 1100 zł dla generała - w porównaniu do dotychczasowych stawek. Najniższe uposażenie zasadnicze żołnierza zawodowego wzrośnie o 400 zł - z 6000 zł do 6400 zł.

Co pyli teraz? Kalendarz pylenia na cały rok

Należy pamiętać, że w Polsce, w niektórych regionach jest cieplej, w innych zimniej, w innym okresie pylić będą rośliny i drzewa w południowo-zachodniej części kraju, a w innym w północno-wschodnim. W Polsce najczęściej uczulają pyłki trwa, chwastów oraz drzew.

REKLAMA

Dzień Bezpiecznego Internetu. Ilu Polaków dzieli się swoimi danymi do logowania?

Czy Polacy udostępniają swoje dane do logowania? Z badania "Mobilny Portret Polaka" opublikowanego 11 lutego, w Dniu Bezpiecznego Internetu wynika, że 60 proc. badanych deklaruje, iż nie dzieli się z nikim swoimi danymi do logowania. Co piąty respondent przyznał, że padł ofiarą oszustwa w internecie.

Jak obliczyć trzynastkę dla pracownika samorządowego? RIO: nie można wliczać jednorazowych, nieperiodycznych wypłat do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Regionalna Izba Obrachunkowa w piśmie z 28 stycznia 2025 r. wyjaśniła, że do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) wlicza się te składniki wynagrodzenia, które przyjmowane są do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Do tej podstawy nie wlicza się natomiast jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie.

REKLAMA