REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kompetencje wójtów w zakresie stosowania ulg i zwolnień podatkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Nowicka

REKLAMA

REKLAMA

Wójt może udzielać zwolnień i ulg podatkowych, odraczać terminy płatności podatków, rozkładać zobowiązania na raty, a także umarzać zaległości. Niektóre z tych ulg mają charakter fakultatywny  inne zaś są obligatoryjne.

Stosowanie ulg i zwolnień oraz zaniechanie i umorzenie zobowiązań podatkowych stanowi formę pomocy publicznej udzielanej podatnikom przez gminy. Podstawą prawną takiej pomocy są m.in. przepisy art. 67a-67e ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (dalej: Ordynacja podatkowa). Przewidują one możliwość stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych wobec budżetu państwa.

REKLAMA

Przepisy Ordynacji podatkowej mają także zastosowanie do udzielania ulg podatkowych, umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminów płatności należności z tytułu podatków i opłat stanowiących dochody jednostek samorządu. Dotyczą także zwalniania z obowiązku pobrania bądź ograniczenia poboru tych należności (art. 18 ust. 1 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego).

Uprawnienia rady gminy

Wyróżniamy przepisy, które przewidują możliwość wprowadzenia (częściowo z uwzględnieniem przepisów dotyczących pomocy publicznej) przez radę gminy innych zwolnień niż przewidziane w danej ustawie. Są to m.in.:

• art. 7 ust. 3 (dotyczy podatku od nieruchomości) i art. 12 ust. 4 (dotyczy podatku od środków transportowych) ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych,

• art. 13e ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• art. 7 ust. 3 ustawy z 30 października 2002 r. o podatku leśnym.

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych

REKLAMA

W praktyce najczęściej stosowane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) są ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych. Tę formę pomocy precyzują przepisy art. 67a § 1 pkt 1-3 Ordynacji podatkowej, które przewidują możliwość uzyskania przez podatników określonych ulg w spłacie należności podatkowych.

I tak organ podatkowy (w tym - wójt, burmistrz, prezydenta miasta), na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b Ordynacji podatkowej, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

• odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,

• odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a Ordynacji podatkowej,

• umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Uprawnienia wójtów (burmistrzów, prezydentów miast)

Właściwość rzeczową organów podatkowych w sprawach stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych określa rozporządzenie z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (dalej: rozporządzenie).

Wójtowie (burmistrzowie i prezydenci miast) jako organy podatkowe są upoważnieni - zgodnie z § 15 ust. 1 pkt 3-5 i ust. 2 rozporządzenia - do:

• odraczania terminu płatności oraz rozkładania na raty zapłaty podatku - bez ograniczenia kwoty oraz okresu spłaty,

• odraczania oraz rozkładania na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a Ordynacji podatkowej - bez ograniczenia kwoty oraz okresu spłaty,

• umarzania w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej - bez ograniczenia kwoty.

Przesłanki stosowania ulg i zwolnień

REKLAMA

Żeby organ podatkowy (wójt, burmistrz, prezydent miasta) mógł podjąć decyzję w sprawie umorzenia zaległości podatkowej, musi ustalić, czy istnieją przesłanki wymienione w przepisie art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej. Względy uzasadnione ważnym interesem podatnika wymagają ustalenia jego sytuacji majątkowej oraz skutków ekonomicznych, jakie wystąpią na skutek realizacji zobowiązania dla niego i jego firmy. Jednak organ musi mieć także na uwadze interes publiczny, a więc i to, że to właśnie względy społeczne wymagają również, żeby zobowiązania podatkowe były realizowane, a podatnik pochopnie nie był z nich zwalniany (wyrok NSA z 26 marca 2002 r., sygn. akt I SA/Ka 149/01).

Dodatkowo, wydanie decyzji dotyczącej umorzenia zaległości podatkowych wymaga zbadania, czy z okoliczności faktycznych sprawy wynika istnienie ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. Posłużenie się przez ustawodawcę takimi ogólnymi pojęciami (tzw. klauzulami generalnymi) oznacza, że w każdej sprawie indywidualnie powinno się wyważać, czy wskazane przez podatnika okoliczności, w powiązaniu z ustaleniami dokonanymi z urzędu przez organ podatkowy, wskazują na ważny interes podatnika lub interes społeczny, uzasadniający umorzenia podatku (wyrok NSA z 17 stycznia 2001 r., sygn. akt I SA/Ka 1882/99).

Dla organów stanowiących prawo ważne jest także rozróżnienie pojęć „ulgi” i „zwolnienia”.

Różnica między ulgą a zwolnieniem

Jak stwierdził WSA w Olsztynie w wyroku z 17 maja 2006 r. (sygn. akt I SA/Ol 168, 06; OwSS 2006/3/95), ulga w rozumieniu Ordynacji podatkowej to każde działanie prawodawcy mające na celu stworzenie podatnikowi korzystnej sytuacji przy obliczaniu podatku, dającej w efekcie ograniczenie jego wielkości. Pojęcia ulgi i zwolnienia nie są tożsame, ale nie są to pojęcia wzajemnie się wykluczające.

W uchwale NSA z 28 października 2002 r. (sygn. akt FPK 7/02; ONSA 2003/2/59) sąd stwierdził m.in., że w przypadku ulgi podatkowej ustawodawca nie rezygnuje z opodatkowania, gdyż jego zamiarem jest tylko i wyłącznie redukcja obciążenia podatkowego, zmniejszenie rozmiarów płaconego podatku. Ulga podatkowa może polegać albo na korekcie podstawy opodatkowania, albo na zastosowaniu obniżonych stawek podatkowych, albo na korekcie wyliczonego podatku. Zwolnienie podatkowe oznacza natomiast definitywne, ostateczne wyłączenie określonej kategorii podatników lub przedmiotu opodatkowania spod obowiązku podatkowego.

Ulgi o charakterze uznaniowym

Należy podkreślić, że ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych przewidziane w Ordynacji podatkowej mają charakter uznaniowy, wójt (burmistrz, prezydent miasta) jako organ podatkowy może bowiem przyznać ulgę, ale nie ma takiego obowiązku (wyrok NSA z 19 grudnia 2003 r., sygn. akt SA/Bk 393/03).

Przy czym fakt, że decyzja wydana na podstawie art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej ma charakter uznaniowy, nie oznacza, że organ podatkowy, wydając rozstrzygnięcie na podstawie tego przepisu, może zachowywać się w sposób dowolny. Zgodnie z przepisami postępowania podatkowego organ podatkowy jest obowiązany do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz rozważenia ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji (wyrok NSA z 21 marca 2000 r., sygn. akt I SA/Wr 683/99).

Ulga w spłacie należności podatkowych może być udzielona tylko w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, stąd też istotna jest właściwa interpretacja tych dwóch pojęć (w niedookreślonych przepisach).

Zastrzeżenia dla przedsiębiorców

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) udzielający ulgi w zakresie spłaty zobowiązań podatkowych powinien pamiętać o istotnym wyłączeniu zawartym w art. 67b § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z powołanym przepisem organ podatkowy może udzielić podatnikowi (przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą) wszelkich ulg wymienionych w art. 67a Ordynacji podatkowej, jeżeli nie stanowią one pomocy publicznej.

Ulgi takie mogą natomiast być udzielone, jeżeli stanowią:

1) pomoc de minimis - w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis,

2) pomoc publiczną:

• regionalną,

• udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia,

• udzielaną w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym,

• udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,

• udzielaną w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty,

• będącą rekompensatą za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów, a także

• na szkolenia, zatrudnienie, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, restrukturyzację, na ochronę środowiska, prace badawczo-rozwojowe, jak również

• udzielaną na inne przeznaczenia określone w aktach wykonawczych przez Radę Ministrów.

 

Obligatoryjność niektórych zwolnień i ulg

Przeciwieństwem omówionych wcześniej ulg i zwolnień podatkowych o charakterze uznaniowym są te przewidziane w przepisach prawa materialnego (w poszczególnych ustawach podatkowych) bądź w przepisach prawa miejscowego, jakimi są uchwały rady gminy. Ulgi ustawowe lub wynikające z uchwał rady gminy mają już bowiem charakter obligatoryjny. Oznacza to obowiązek przyznania przez organ podatkowy ulgi z urzędu lub na wniosek podatnika, niezależnie od woli organu podatkowego (oczywiście, o ile są spełnione warunki zastosowania danej ulgi).

Takimi ulgami są na przykład zwolnienia i ulgi podatkowe przewidziane w uchwałach rady gminy w podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców podejmujących działalność gospodarczą na wyznaczonym terenie, w celu aktywizacji tego obszaru. Kolejnym przykładem są zwolnienia i ulgi w podatku od środków transportowych dla przedsiębiorców stosujących w użytkowanych pojazdach urządzenia chroniące środowisko czy też paliwo ekologiczne w transporcie (patrz: wyrok WSA w Warszawie z 9 lutego 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 3648/06).

Co istotne, rada gminy, wprowadzając na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych „inne zwolnienia przedmiotowe”, nie może odnieść tych zwolnień do niektórych tylko podatników wymienionych w art. 3 ust. 1 tej ustawy (wyrok NSA z 5 stycznia 2005 r., sygn. akt FSK 961/04; PP 2005/10/56).

Charakter przedmiotowy

Upoważnienie rady gminy do stosowania w drodze uchwały innych zwolnień z podatków niż przewidziane w danej ustawie, są ograniczone do zwolnień przedmiotowych (zob. glosa do wyroku NSA z 25 czerwca 2003 r., sygn. akt SA/Rz 235/03; OSP 2004/4/50).

Oznacza to, że rada gminy, kreując politykę podatkową na swoim terenie, może np. biorąc pod uwagę aspekt gospodarczy i rozwojowy zwolnić z podatku od nieruchomości określone grunty, budynki i budowle, nie może natomiast zwolnić od tego podatku konkretnych podatników (tj. stosować zwolnień podmiotowych). Z takiego zwolnienia na mocy uchwały rady gminy może jednak skorzystać każdy podatnik (przedsiębiorca), który spełni kryteria i wymogi zawarte w tej uchwale, a warunkujące dane zwolnienie.

Organy stanowiące prawo miejscowe powinny jednocześnie mieć na uwadze fakt, że stosowanie w drodze uchwały rady gminy „dodatkowych” zwolnień z podatków jest równoznaczne z rezygnacją z określonych dochodów, które mogłyby zasilić budżet gminy.

Joanna Nowicka

Podstawy prawne:

• Ustawa z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (j.t. Dz.U. z 2006 r. nr 136, poz. 969, ost.zm. Dz.U. z 2007 r. nr 109, poz. 747)

• Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 93, poz. 585)

• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. nr 225, poz. 1671)

• Ustawa z 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. nr 200, poz. 1682; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. nr 249, poz. 1825)

• Ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (j.t. Dz.U. z 2008 r. nr 88, poz. 539)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. nr 165, poz. 1371; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. nr 249, poz. 1860)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec pobłażania dla agresji wobec lekarzy – nowe wytyczne Prokuratora Generalnego [PDF]

Wzrost liczby przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia skłonił Prokuratora Generalnego do wydania jednoznacznych wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań karnych w takich sprawach. Naczelna Izba Lekarska z zadowoleniem przyjęła tę decyzję, podkreślając, że to efekt długofalowych działań środowiska lekarskiego na rzecz poprawy bezpieczeństwa.

Stanowisko NIL z 2023 r. ws. biorezonansu

W przestrzeni publicznej coraz częściej pojawiają się doniesienia o stosowaniu terapii biorezonansu magnetycznego – metody, która zyskuje popularność zarówno wśród zwolenników medycyny alternatywnej, jak i osób poszukujących niekonwencjonalnych sposobów leczenia różnych dolegliwości. Przypominamy stanowisko Rady Ekspertów Naczelnej Izby Lekarskiej z sierpnia 2023 r.

Nawet 80 km/h. Tak pędzą dzieciaki na hulajnogach

Coraz więcej dzieci trafia do szpitali z poważnymi urazami po wypadkach na elektrycznych hulajnogach – alarmuje Mateusz Struś asystent z Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej, Dziecięcego Szpitala Klinicznego WUM. Jego zdaniem główną przyczyną jest nadmierna prędkość oraz brak kasków, a nieletni pacjenci często osiągają na własnych hulajnogach nawet 70–80 km/h.

Sześć wsi w Polsce stanie się miastem od początku 2026 roku. Wiemy już które

Od 1 stycznia 2026 r. roku w Polsce przybędzie sześć miast. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (RD214), które zostały opublikowane 14 lipca 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu. Nastąpi też 6 zmian dotyczących ustalenia granic gmin, 9 zmian dotyczących ustalenia granic miast i jedna zmiana nazwy miasta.

REKLAMA

126 mln zł na lądowiska dla SOR. Rusza nabór na dofinansowanie z Funduszu Medycznego

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło nowy konkurs w ramach Funduszu Medycznego: „Dotacja na modernizację lub budowę lądowisk dla śmigłowców przy szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR)”. Program ma na celu poprawę dostępności i bezpieczeństwa transportu lotniczego pacjentów w stanach zagrożenia życia. Szpitale będą mogły otrzymać nawet 97% dofinansowania na budowę lub modernizację lądowisk. Nabór wniosków rozpocznie się 31 lipca 2025 roku.

420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy kompleksowy remont linii średnicowej w Warszawie? Minister wskazał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

REKLAMA

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

REKLAMA