Azbest - obowiązki właścicieli, zarządców, wykonawców prac i przewoźników

Obowiązujące przepisy zakazują wprowadzania na obszar Polski wyrobów zawierających azbest, produkcji wyrobów zawierających azbest oraz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi ten surowiec ( Dz. U. Nr 101 poz. 628 z 1997 r. z późn. zm.).

Wobec tego zakazu ważnym staje się przypominanie i egzekwowanie obowiązków nałożonych na:

•    właścicieli lub zarządców obiektów zawierających azbest,

•    wykonawców prac polegających na usuwaniu wyrobów zawierających azbest,

•    firmy transportujące odpady azbestowe

1. Obowiązki właścicieli lub zarządców:

•    przeprowadzenie inwentaryzacji ( spisu z natury) wyrobów zawierających azbest  (istnieje możliwość, że gmina zleca inwentaryzację azbestu na całym swoim terenie), przy inwentaryzacji należy dokonać identyfikacji ich rodzaju i ilości,

•    sporządzenie „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest„ jeśli wyroby są w dobrym stanie - powtórzenie oceny po 5 latach, jeśli jest do 3% uszkodzonej powierzchni - powtórzenie oceny po roku

•    oznakowanie miejsc gdzie znajdują się urządzenia lub instalacje z azbestem,

•    zaznaczenie na planach obiektu miejsc zawierających azbest,

•    jeśli znajdują się wyroby „miękkie” – azbest krokidolit , należy prowadzić monitoring zanieczyszczeń powietrza,

•    uzyskanie pozwolenia na budowę (remont) na 30 dni przed rozpoczęciem prac usunięcia elementów azbestowych, wniosek powinien być sporządzony zgodnie z ustawą Prawo budowlane,

•    poinformowanie użytkowników obiektu oraz obiektów w bliskim sąsiedztwie o usuwaniu niebezpiecznych materiałów szczególnie niebezpiecznych dla zdrowia i ich sposobach zabezpieczania,

•    wybranie wykonawcy  prac rozbiórkowych oraz oczyszczenie budynku i terenu  (posiadającego uprawnienie i zezwolenia),

•     uzyskanie od wykonawcy prac po ich zakończeniu, oświadczenia o prawidłowości wykonania robót i oczyszczenia terenu z azbestu,

•    Oświadczenie przechowywać przez co najmniej 5 lat wraz z kopią karty przekazania odpadu ( azbestu) na składowisko.

2. Obowiązki wykonującego demontaż elementów zawierających azbest:

W rozumieniu przepisów ustawy o odpadach „ wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektu, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba, że umowa o świadczeniu usługi stanowi inaczej”.

I. Prace przygotowawcze:

•    opracowanie przez wytwarzającego programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi zawierającymi azbest ( powyżej 100 kg/rok)  i uzyskanie jego zatwierdzenia przez marszałka właściwego dla siedziby – wytwarzanie dotyczy całego obszaru RP,

•    opracowanie planu prac w ty m.in.

1.    określenie ilości wytworzonych odpadów do usunięcia,

2.    ustalenie odpowiednich sposobów usuwania,

3.    określenie metod pracy z uwzględnieniem stosowanych środków technicznych,

4.    określenie sposobów eliminowania lub ograniczania uwalniania się pyłu azbestu do powietrza,

•    przygotowanie miejsca na magazynowanie wytworzonych odpadów, miejsce musi być zabezpieczone przed dostępem osób niepowołanych, oraz oznakowanie znakami ostrzegawczymi np.: Uwaga! Zagrożenie azbestem!

•    przygotowanie listy pracowników, pracownicy muszą być przeszkoleni i wyposażeni w odzież ochronną , przeszkolenie wszystkich osób pozostających w kontakcie z azbestem: pracowników bezpośrednio zatrudnionych, kierujących i nadzorujących, szkolenie powinno być przeprowadzone zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z 14 października 2005 r.(Dz.U. Nr 216 poz 1824 ), przez upoważnioną instytucję i potwierdzone odpowiednim dokumentem

•    organizacja zaplecza: urządzenia sanitarno - higieniczne ( z możliwością spłukania całego ciała), szatnie brudne i czyste, pomieszczenia do spożywania posiłków,

•    przygotowanie narzędzi i środków technicznych,

•    opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 120 poz.1126 z 2003 r) w tym m.in.:

1.    informacja o wydzieleniu i oznakowaniu miejsc prowadzenia robót,

2.    określenie zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia,

3.    określenie sposobów przemieszczania i magazynowania wytworzonych odpadów niebezpiecznych,

4.    zasady nadzoru nad pracownikami:

•    zapoznanie pracowników z planem prac i planem bezpieczeństwa,

•    przygotowanie dokumentów : karta ewidencji odpadów, karta przekazania odpadów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska ( Dz. U. Nr 152 poz.1736 z 2001 r)

II. Prace polegające na usuwaniu - wytwarzaniu odpadów niebezpiecznych:

•    zabezpieczenie obiektu: ogrodzenie taśmami biało - czerwonymi i umieszczenie tablic ostrzegawczych, osłonięcie miejsca prac od strony ciągów pieszych , przy pracach elewacyjnych obiekt musi być zasłonięty kurtynami do samej ziemi, teren wokół kurtyn musi być wyłożony grubą folią oczyszczaną po każdej zmianie, obiekty  przylegające do strefy prac muszą mieć uszczelnione okna i drzwi

•    wytwarzanie odpadów niebezpiecznych - wymagania:

1.    utrzymywanie w stanie wilgotnym powierzchni które są usuwane

2.    używanie wyłącznie ręcznych narzędzi lub wolnoobrotowych narzędzi mechanicznych wyposażonych w worki odciągające powietrze

•    pakowanie odpadów : po każdej zmianie odpady powinny być szczelnie opakowane folią z polietylenu lub polipropylenu o grubości 0,2 mm , zamykane poprzez zgrzewanie lub taśmą lepiącą, pakowanie powinno być od razu w opakowania do składowania,

•    oznakowanie opakowanych odpadów w sposób określony dla azbestu, etykietki powinny być odporne na uszkodzenia,

•    magazynowanie wytworzonych odpadów azbestowych w miejscach wcześniej wyznaczonych,

•    wystawienie kart ewidencji odpadów,

•    oczyszczanie terenu z pozostałości azbestu, codzienne czyszczenie strefy prac, terenu bezpośrednio przyległego, dróg wewnętrznych, maszyn, niedopuszczalne jest ręczne zamiatanie na sucho i czyszczenie narzędzi sprężonym powietrzem,

•    przekazanie właścicielowi lub zarządcy obiektu oświadczenia stwierdzającego prawidłowość wykonania prac i oczyszczenia terenu z azbestu,

•    przedstawienie właścicielowi obiektu wyników badań powietrza jeśli:

1.    wyroby były mocno uszkodzone

2.    wyroby zawierały azbest krokidolit

3.    wyroby były w zamkniętych  pomieszczeniach

Czytaj także: Azbest – niebezpieczny odpad i palący problem samorządów>>

3. Obowiązki transportującego odpady azbestowe:

•    uzyskanie od starosty właściwego ze względu na miejsce siedziby, zezwolenia na prowadzenie działalności z zakresu transportu odpadów niebezpiecznych zawierających azbest – zezwolenie na cały obszar RP

•    odebranie odpadów i karty przekazania od wytwarzającego

•    przygotowanie pojazdu do przewozu azbestu – wyłożenie paki folią, zabezpieczenie ładunku przed przesuwaniem, oznakowanie zgodnie z umową ADR ( Rozporządzenie Ministra Infrastruktury Dz. U. Nr 236 poz. 1986 z 2002 r),

•    wystawienie dokumentu przewozowego z opisem towarów ( odpadów) niebezpiecznych,

•    posiadanie świadectwa dopuszczenia pojazdu do przewozu odpadów niebezpiecznych ( Rozporządzenie Ministra Infrastruktury Dz. U. Nr 237 poz.2011 z 2002 r),

•    posiadanie przez kierowcę zaświadczenia ADR ( Rozporządzenie Ministra Infrastruktury Dz. U. Nr 236 poz.1987 z 2002 r),

•    oznakowanie pojazdu zgodnie z umową ADR,

•    przekazanie azbestu następnemu posiadaczowi odpadów – zarządzającemu składowiskiem i potwierdzenie na karcie przekazania odpadów.   

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest>>

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów>>

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia>>

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów>>

dr Hanna Sztrantowicz

samorzad.infor.pl