Język migowy w urzędzie

Założenia rządowego projektu ustawy o wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych to tzw. ustawa antydyskryminacyjna.

Główne cele ustawy to: ułatwienie niesłyszącym komunikowania się i zapewnienie im dostępu do informacji. Chodzi nie tylko o język migowy, ale o wszelkie sposoby komunikacji. Głusi mają uzyskać możliwość załatwiania spraw w administracji publicznej, a także u innych podmiotów (np. w zakładzie ubezpieczeń czy w salonie operatora komórkowego) w języku migowym bądź na inne sposoby, np. za pomocą  e-maila, a telewizja ma emitować programy dla niesłyszących.

Projekt przewiduje, że niesłyszący z trzydniowym wyprzedzeniem zamawiałby tłumacza i załatwiał z jego pomocą swoją sprawę w danej instytucji. Ministerstwa chcą uznać osoby posługujące się językiem migowym za mniejszość językowo-kulturową.

Obecnie w Polsce funkcjonują dwa języki:

- polski język migowy (PJM – naturalny, nieco pantomimiczny, używany na co dzień przez głuchych i mający lokalne odmiany)

- system językowo-migowy (SJM – sztuczny, polegający na uzupełnianiu wypowiedzi w języku polskim znakami migowymi, częściej używany w tłumaczeniach).

Ministerstwo chce, by nadrzędnym językiem był PJM, ale nie można wykluczyć SJM ponieważ w nim prowadzi się edukację, a więc nastąpi okres przejściowy, w którym głusi mają sami zdecydować, który język lepiej się sprawdzi.

Ustawa ma również przewidywać dla niesłyszących pośredników komunikacji, a także rozwiązania techniczno-wizualno-akustyczne,  pozwalające na poprawę słyszalności i odbioru informacji dźwiękowej.

Całą podstawę do stworzenia ustawy o języku migowym dała ustawa z 7 października 1999 r. o języku polskim, która precyzuje w art. 4, że język polski jest językiem urzędowym. Nakazuje jego używanie w kontaktach z administracją i w codziennym obrocie. Z kolei w ustawie z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, widnieje zapis, że osoba ma prawo do odliczenia od dochodu m.in. wydatków na cele rehabilitacyjne i na usługi tłumacza języka migowego.

Czytaj także: Fiskus bez tajemnic dla osób niepełnosprawnych>>

Najważniejsze propozycje to: 

1. Kontakty z instytucjami publicznymi - każda z nich będzie zobowiązana do posiadania, poza numerem telefonu stacjonarnego, numeru telefonu pozwalającego osobom z dysfunkcjami narządu słuchu na wysyłanie zapytań i uzyskanie odpowiedzi SMS-em. Numer ten będzie musiał być podany na stronie internetowej instytucji i na wszystkich drukach zawierających jej dane teleadresowe.