REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Język migowy w urzędzie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Błotnicki
Of Counsel jednej z warszawskich kancelarii prawniczych

REKLAMA

W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, obecnie trwają prace nad projektem założeń do ustawy o polskim języku migowym i ułatwieniach w komunikacji dla osób niesłyszących i niedosłyszących. 

Założenia rządowego projektu ustawy o wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych to tzw. ustawa antydyskryminacyjna.

REKLAMA

Główne cele ustawy to: ułatwienie niesłyszącym komunikowania się i zapewnienie im dostępu do informacji. Chodzi nie tylko o język migowy, ale o wszelkie sposoby komunikacji. Głusi mają uzyskać możliwość załatwiania spraw w administracji publicznej, a także u innych podmiotów (np. w zakładzie ubezpieczeń czy w salonie operatora komórkowego) w języku migowym bądź na inne sposoby, np. za pomocą  e-maila, a telewizja ma emitować programy dla niesłyszących.

Projekt przewiduje, że niesłyszący z trzydniowym wyprzedzeniem zamawiałby tłumacza i załatwiał z jego pomocą swoją sprawę w danej instytucji. Ministerstwa chcą uznać osoby posługujące się językiem migowym za mniejszość językowo-kulturową.

Obecnie w Polsce funkcjonują dwa języki:

- polski język migowy (PJM – naturalny, nieco pantomimiczny, używany na co dzień przez głuchych i mający lokalne odmiany)

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- system językowo-migowy (SJM – sztuczny, polegający na uzupełnianiu wypowiedzi w języku polskim znakami migowymi, częściej używany w tłumaczeniach).

Ministerstwo chce, by nadrzędnym językiem był PJM, ale nie można wykluczyć SJM ponieważ w nim prowadzi się edukację, a więc nastąpi okres przejściowy, w którym głusi mają sami zdecydować, który język lepiej się sprawdzi.

Ustawa ma również przewidywać dla niesłyszących pośredników komunikacji, a także rozwiązania techniczno-wizualno-akustyczne,  pozwalające na poprawę słyszalności i odbioru informacji dźwiękowej.

Całą podstawę do stworzenia ustawy o języku migowym dała ustawa z 7 października 1999 r. o języku polskim, która precyzuje w art. 4, że język polski jest językiem urzędowym. Nakazuje jego używanie w kontaktach z administracją i w codziennym obrocie. Z kolei w ustawie z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, widnieje zapis, że osoba ma prawo do odliczenia od dochodu m.in. wydatków na cele rehabilitacyjne i na usługi tłumacza języka migowego.

Czytaj także: Fiskus bez tajemnic dla osób niepełnosprawnych>>

Najważniejsze propozycje to: 

REKLAMA

1. Kontakty z instytucjami publicznymi - każda z nich będzie zobowiązana do posiadania, poza numerem telefonu stacjonarnego, numeru telefonu pozwalającego osobom z dysfunkcjami narządu słuchu na wysyłanie zapytań i uzyskanie odpowiedzi SMS-em. Numer ten będzie musiał być podany na stronie internetowej instytucji i na wszystkich drukach zawierających jej dane teleadresowe.

2. Instytucje publiczne - począwszy od kancelarii Sejmu i Senatu, poprzez urzędy gmin, a skończywszy na zakładach opieki zdrowotnej (przychodnie, szpitale) będą musiały zapewnić osobom z dysfunkcjami narządu słuchu dostęp do tłumaczy języka migowego.

REKLAMA

Lista tłumaczy będzie podana do publicznej wiadomości, a wpis na nią dostępny dla wszystkich podmiotów, które świadczą tego typu usługi. Osoba z niepełnosprawnością będzie mogła zgłosić do instytucji publicznej, w której chce załatwić sprawę, konieczność skorzystania z usługi tłumacza języka PJM, SJM lub innych usprawnień w komunikacji, najpóźniej na trzy dni robocze przed terminem wizyty w danym urzędzie. Zgłoszenia przyjmowane będą listownie, faksem, e-mailem, SMS-em lub przez osobę trzecią - słyszącą i mówiącą. Instytucja będzie zobowiązana do zapewnienia pomocy tłumacza w terminie wyznaczonym przez petenta lub w innym, ale ustalonym przez obie strony.

Instytucja publiczna będzie też miała obowiązek zapewnienia usług tłumacza PJM, SJM lub pracownika z ich znajomością również w ramach normalnego czasu funkcjonowania urzędu. Instytucja będzie zobowiązana do wyznaczenia jednego dnia w ciągu tygodnia na przyjmowanie interesantów z dysfunkcjami narządu słuchu, ale nie będzie miała prawa odmówić załatwienia sprawy w inny dzień.

Ze służbami interwencyjnymi osoby te będą miały możliwość skontaktowania się poprzez wysłanie SMS-a na specjalny numer alarmowy, który zostanie podany do publicznej wiadomości. W SMS-ie powinny się znaleźć: adres, krótki opis zdarzenia i rodzaj oczekiwanej pomocy. Służby będą miały obowiązek natychmiast odpowiedzieć na taką wiadomość SMS-em, podając przybliżony czas interwencji.

3. Kształcenie w zakresie PJM, SJM i SKOGN - osoby głuche, niedosłyszące, głuchoniewidome oraz członkowie ich rodzin i osoby zamieszkujące z nimi będą miały prawo do nauki PJM, SJM i SKOGN na różnych poziomach.

Ustawodawca proponuje podział wszystkich uprawnionych do nauki na dwie grupy:

- I - osoby głuche, niedosłyszące i głuchoniewidome, do 420 godz.

- II - członkowie rodzin osób należących do grupy I oraz osoby zamieszkujące z nimi - do 120 godz.

Koszty nauki w przypadku I grupy pokryje państwo. Osoby z II grupy zapłacą za nią same z własnych środków, ale będą miały możliwość odliczenia tego wydatku od dochodu

4. Szerszy dostęp do przekazu telewizyjnego, programów informacyjnych i politycznych. Środki masowego przekazu będą miały obowiązek nadawania zawsze z wykorzystaniem tłumacza języka migowego lub ścieżek dialogowych (napisów) tych audycji, które dotyczą:

- prezentowania i wyjaśniania głównych kierunków polityki gospodarczej i społecznej państwa przez naczelne organy państwowe;

- przedstawiania przez Państwowa Komisję Wyborczą informacji, wyjaśnień i komunikatów związanych z referendami krajowymi i lokalnymi oraz wyborami: prezydenckimi, parlamentarnymi, do Parlamentu Europejskiego i samorządowymi;

- audycji wyborczych w wyżej wymienionych wyborach;

- komunikatów dotyczących stanów zagrożenia i stanów wyjątkowych;

- kampanii informacyjnych i zapobiegawczych w dziedzinie ochrony zdrowia i życia.

5. Zwiększenie dostępu do dorobku polskiej sztuki filmowej - zgodnie z założeniami wszystkie polskie filmy mają być emitowane z tłumaczem języka migowego lub ścieżką dialogową (napisami) w języku polskim.

Rada Języka Migowego

Organem doradczym Ministra Polityki Społecznej i Rodziny, odpowiedzialnego za ustawę, będzie Rada Języka Migowego. Zasiądzie w niej 10 osób - znających PJM, SJM lub SKOGN albo zajmujących się zawodowo problematyką środowiska osób z dysfunkcjami narządu słuchu.

Kandydatury na członków rady będą zgłaszane przez organizacje pozarządowe lub inne instytucje działające na rzecz osób niesłyszących, słabosłyszących i głuchoniewidomych. Członków rady będzie powoływał i odwoływał szef resortu polityki społecznej.

Jednym z członków rady będzie Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Kadencja rady trwać będzie cztery lata. Do jej zadań będzie należało upowszechnienie wiedzy o języku migowym poprzez organizowanie konferencji naukowych oraz wydawanie publikacji, a także składanie propozycji usprawnienia systemu obsługi za pomocą języka migowego. Działalność rady będzie pokrywana ze środków resortu polityki społecznej.

Czytaj także: W administracji pracuje zbyt mało osób niepełnosprawnych>>

Skutki wejścia w życie ustawy

Co istotne, już w założeniach projektodawca proponuje, aby ustawa weszła w życie w ciągu sześciu miesięcy od dnia jej ogłoszenia i była realizowana w dwóch etapach. W pierwszym - bezpośrednio po wejściu ustawy w życie - zostaną wdrożone szkolenia języka migowego i innych systemów komunikowania się, a także zostanie powołana Rada Języka Migowego. W drugim - dwa lata od dnia wejścia w życie ustawy - wprowadzane będą rozwiązania w zakresie komunikowania się osób z dysfunkcjami narządu słuchu z instytucjami publicznymi i służbami ratowniczo-interwencyjnymi, a także obowiązki dla nadawców programów telewizyjnych oraz producentów i dystrybutorów filmów.

Urzędy, które nie mają takich pracowników, będą musiały ich przeszkolić. Koszt szkolenia z systemu językowo-migowego, który zapewnia jedynie częściową komunikację z osobą głuchą, to ok. 500 – 600 zł.

Kto nie dostosuje się do nowego prawa, będzie płacić odszkodowania niepełnosprawnym, którzy z tego powodu nie będą mogli załatwić swoich spraw lub uzyskać informacji, a osoba z dysfunkcją narządu słuchu będzie miała prawo do wyboru najdogodniejszego dla niej sposobu komunikacji.

Tomasz Błotnicki

samorzad.infor.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

REKLAMA

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

REKLAMA