Ochrona prawna funkcjonariusza publicznego - nowe przepisy

Zmiany w Kodeksie karnym

Ustawodawca rozszerzył katalog przestępstw, za które karnie może odpowiadać nieletni dopuszczający się czynu zabronionego po ukończeniu 15 lat. Wprowadził on możliwość poniesienia odpowiedzialności karnej za zabójstwa typu kwalifikowanego, określone w art. 148 § 2 lub 3 kk oraz czynną napaść w wyniku której nastąpił skutek w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej określoną w art. 223§2 kk.

Jednocześnie w art. 148 § 3 kk wzmocniono ochronę prawną funkcjonariuszy publicznych. Zgodnie z nim karze określonej w § 2 (pozbawienia wolności od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności) podlega, kto jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo oraz sprawca zabójstwa funkcjonariusza publicznego popełnionego podczas lub w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych związanych z ochroną bezpieczeństwa ludzi lub ochroną bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Przepis ten nie obejmuje więc wszystkich kategorii funkcjonariuszy publicznych, których normatywną definicję zawiera art. 115 § 13 kk. Ochrona zawężona została tylko do funkcjonariuszy publicznych, których obowiązki służbowe związane są z ochroną bezpieczeństwa ludzi lub ochroną bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Poprzez zmianę art. 25 kk ustawodawca wprowadził tzw. obronę konieczną interwencyjną. Zgodnie z nią osoba, która w obronie koniecznej odpiera zamach na jakiekolwiek cudze dobro chronione prawem, chroniąc bezpieczeństwo lub porządek publiczny, korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, a więc z ochroną przewidzianą w przepisach Kodeksu karnego dla funkcjonariusza publicznego. Aby osoba mogła korzystać ze szczególnej ochrony musi nastąpić działanie jej w warunkach obrony koniecznej, a więc odparcie bezpośredniego i bezprawnego zamachu na jakiekolwiek cudze dobro chronione prawem które jednocześnie, oceniając obiektywnie, będzie występować na rzecz ochrony bezpieczeństwa lub porządku prawnego.

Ustawodawca przewidział również ochronę osób interweniujących, które nie będą działać w warunkach obrony koniecznej. Karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, zgodnie z dodanym art. 217a kk,  podlega każdy kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną w związku z podjętą przez niego interwencją na rzecz ochrony bezpieczeństwa ludzi lub ochrony bezpieczeństwa lub porządku publicznego.