Odpowiedzialność pracownika szkoły za powierzone mienie

Czytaj także: Od 1 września nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej>>

Z orzecznictwa

Artykuł 116 k.p. nie wprowadza wymagania, aby wymienione w nim okoliczności były udowodnione za pomocą dokumentów. Mogą być one wykazane za pomocą wszelkich środków dowodowych, których wiarygodność i moc dowodową sąd ocenia, według własnego przekonania, na przedstawienia wszechstronnego rozważania zebranego materiału dowodowego

Wyrok SN z 23 czerwca 2009 r., sygn. akt III PK 15/09

Ponadto warunkiem koniecznym pociągnięcia pracownika do odpowiedzialności materialnej jest istnienie szkody. Szkodę należy rozumieć jako taki uszczerbek w majątku pracodawcy, który nie powstałby, gdyby pracownik w sposób należyty wykonał swoje obowiązki. Jeśli więc nie dopełnił obowiązków i szkoda nie powstała, to możliwe jest tylko pociągnięcie pracownika do odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej.

Pracodawca ustalając uszczerbek powinien wziąć pod uwagę, to że każdy sprzęt w toku normalnego użytkowania ulega zużyciu (art. 117 par. 2 k.p.). Ma też jakiś okres żywotności. W szkole najwięcej zużywa się np. sprzęt komputerowy. Oznacza to że nie należy zużycia traktować jak szkody w mieniu.

Mienie powierzone

W artykule 124 par. 1 k.p wskazane są przykłady mienia, które może być powierzone pracownikowi. I tak powierzyć można:

1)    pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,

2)    narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty,

3)    środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.

Przy czym powierzyć można coś co da się przekazać fizycznie.

Ustalając przesłanki do pociągnięcia pracownika do odpowiedzialności za szkodę w mieniu powierzonym zauważyć należy, że zastosowanie mają w większości te przepisy z Kodeksu pracy, które odnoszą się do odpowiedzialności materialnej. Wyjątki wskazane są poniżej.

Przy odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone, by móc pociągnąć pracownika do odpowiedzialności, muszą być łącznie spełnione następujące warunki:

1)    prawidłowe powierzenie i zabezpieczenie mienia,

2)    szkoda w mieniu powierzonym,

3)    naruszenie obowiązków pracowniczych (brak zwrotu powierzonego mienia albo niewyliczenie się z niego),

4)    wina pracownika,

5)    związek przyczynowy, a więc odpowiedzialność za tzw. normalne następstwa.

Pracodawcy często zapominają o tym, że należy prawidłowo przekazać mienie, aby prawidłowo było zwrócone. Prawidłowe powierzenie następuje może nastąpić np. na podstawie inwentaryzacji powierzonych składników mienia, przeprowadzonej w obecności pracownika szkoły, któremu się je powierza. Wtedy pracownik będzie wiedział jakie mienie zostaje mu przekazane i ile ma elementów. Pracodawca zaś będzie mógł w przyszłości sprawdzić czy pracownik zwrócił wszystkie przekazane mu składniki mienia. Potwierdzeniem przekazania mienia może być jakiś dokument np. deklaracja podpisana przez pracownika. Służy ona celom dowodowym. Ustawy jej nie wymagają.