Poradnik Antykorupcyjny dla Urzędników

Poradnik powstał z inicjatywy szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego Pawła Wojtunika. Pierwsze jego egzemplarze - jak powiedział PAP rzecznik CBA Jacek Dobrzyński - już trafiły do urzędów centralnych.

"Kolejna partia ma trafić do urzędów marszałkowskich i wojewódzkich, a w dalszej kolejności do urzędów na poziomie gmin" - dodał. Można go też przeczytać i ściągnąć ze strony CBA - www.cba.gov.pl.

"Walka z korupcją to nie tylko ściganie i zatrzymywanie sprawców, to też prewencja, a zauważyliśmy, że do tej pory edukacja i profilaktyka w tym zakresie były prawie niewidoczne" - dodał. Zapowiedział, że publikowany będzie kolejny poradnik, tym razem dla przedsiębiorców.

Dlaczego CBA zdecydowało się w pierwszej kolejności edukować urzędników? "Są jedną z grup najbardziej narażonych na tego typu zachowania. Spotykają się z przypadkami osób, którym bardzo zależy, by coś załatwić szybciej lub łatwiej. Powinni wiedzieć, czym jest korupcja i w jaki sposób sobie z tym problemem radzić" - podkreślił Dobrzyński.

Oprócz podstawowych definicji i przepisów prawnych w poradniku są też rady przydatne w codziennej pracy urzędników.

Według autorów publikacji, urzędnik powinien zwracać uwagę już na pierwsze "sygnały", czyli sugestie "załatwienia sprawy w inny sposób". CBA radzi, by w takiej sytuacji urzędnik "zdecydowanie" poinformował interesanta, że "takie zachowanie może być potraktowane jako przekupstwo", a w razie dalszych sugestii "poprosił go o dokładną interpretację swojego zachowania".

Jak powinien zareagować urzędnik, gdy próba wręczenia łapówki jest ewidentna? Jak wynika z poradnika, urzędnik ma prawo dokonać tzw. "obywatelskiego zatrzymania" (jest ono możliwe tylko w sytuacji, gdy osoba zostaje złapana na gorącym uczynku lub po pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, a zachodzi obawa, że będzie chciała się ukryć lub nie będzie można ustalić jej tożsamości). Musi przy tym poinformować osobę, która złożyła mu nielegalną propozycję, że dopuściła się przestępstwa, a następnie "niezwłocznie poinformować" o wszystkim CBA lub policję, opisać zdarzenie w notatce służbowej i zabezpieczyć dowody przestępstwa - np. pieniądze.

Autorzy poradnika zastrzegają równocześnie, że tego typu działania powinny się odbywać w obecności osoby trzeciej, tak by sprawca nie mógł twierdzić, że został pomówiony.

CBA zwraca też uwagę, że urzędnicy nie mogą zachowywać się w sposób, który mógłby być uznany za próbę nakłaniania, namawiania do wręczenia łapówki lub prowokację. Z publikacji wynika również, że gdy dojdzie do przestępstwa, nie mogą zwracać sprawcy przekazanych im pieniędzy.