REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prof. Regulski: trzeba zmienić samorządową ordynację wyborczą

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Zmiana ordynacji wyborczej, zwiększenie zaangażowania mieszkańców, a zmniejszenie upartyjnienia samorządu, to w ocenie jednego z twórców reformy samorządowej z 1990 roku, prof. Jerzego Regulskiego, sposoby na poprawę funkcjonowania systemu samorządowego.

Zdaniem prof. Regulskiego, który na początku października został doradcą prezydenta ds. samorządu, przeprowadzona 20 lat temu reforma samorządowa była zmianą kluczową, ponieważ pozwoliła obywatelom na uczestniczenie we władzy, a bez tego - zaznaczył - nie można mówić o rozwoju kraju.

REKLAMA

Profesor zwrócił uwagę, że rozwój wielu miejscowości w Polsce był możliwy właśnie dzięki reformie samorządowej. Jak mówił, wielu obszarom wiejskim umożliwiła ona skok cywilizacyjny. "Gminy, otrzymując osobowość prawną, uzyskały dostęp do kredytów bankowych. Liczba inwestycji, jakie wykonały dzięki temu, jest nieprawdopodobna. Wystarczy przejechać przez Polskę i zobaczyć te chodniki, ulice, oświetlenie, wodociągi, kanalizacje" - mówił Regulski.

Jednocześnie podkreślił, że 20 lat funkcjonowania samorządu zmusza do weryfikacji niektórych rozwiązań oraz zastanowienia się nad ich dostosowaniem do aktualnych warunków i uzyskanych doświadczeń.

REKLAMA

Przypomniał, że obecnie podejmowane są dwie inicjatywy mające na celu stworzenie platform do dyskusji ma ten temat. Z pierwszą wystąpił prezydent Bronisław Komorowski, który powołał Forum Debaty Publicznej "Samorząd dla Polski". Również Senat - mówił Regulski - chce stać się patronem debaty o samorządzie.

Zwrócił uwagę, że samorządowcy skarżą się dziś m.in. na tendencję do centralizacji państwa. Przywołał raport "Szanse i bariery samorządności" opracowany na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród samorządowców przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

"Ministerstwa starają się przyjmować funkcje, którymi powinny się zajmować władze lokalne" - powiedział. Dodał, że najwięcej skarg pada w tym kontekście pod adresem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Jak mówił, kuratorzy oświaty, ingerując w kwestie zarządzania szkołami, w sposób nieuzasadniony zmniejszają uprawnienia władz lokalnych.

REKLAMA

Kolejnym problemem sygnalizowanym przez samorządowców - mówił Regulski - jest kwestia kontroli przez państwo działalności samorządów. "Instytucje nadzoru interpretują prawo w sposób niezgodny z jego duchem, co prowadzi do absurdalnych decyzji. Instytucje te uważają bowiem, że to, co nie jest wprost zlecone gminie przez ustawy, tego samorządy nie mają prawa robić i na to wydawać pieniędzy" - powiedział profesor.

Jak ocenił, jest to sprzeczne z zasadą samorządności. "Gmina czy powiat to jest związek mieszkańców, a władze lokalne są wyłaniane po to, żeby załatwiać interesy tego związku. Podstawą działania gmin nie może więc być tylko ustawa, ale również interes mieszkańców" - zaznaczył.

Profesor przywołał przykład gminy, która wprowadziła zróżnicowane opłaty targowiskowe w zależności od lokalizacji. Uchwała gminy została jednak zawieszona ze względu na to, że ustawa mówi wprawdzie, iż gmina ma prawo wyznaczać opłaty targowiskowe, ale nie mówi, że ma prawo je różnicować.

Prof. Regulski zwrócił uwagę, że poważnym zagrożeniem dla samorządności jest też upartyjnienie. "Ludzie często nie wiedzą, czy wójt działa w ich imieniu, czy w imieniu partii" - zauważył. Jego zdaniem rozwiązaniem tej sytuacji byłaby zmiana ordynacji wyborczej.

W opinii profesora należy z jednej strony wprowadzić okręgi jednomandatowe i ordynację większościową w wyborach lokalnych, z drugiej - usunąć przywileje wyborcze dla partii. Jak mówił obecnie łatwiej jest na przykład zarejestrować kandydatów partyjnych niż kandydatów komitetu obywatelskiego.

Zdaniem prof. Regulskiego zmiany wymagają też niektóre kwestie dotyczące finansów samorządów. Jedną z nich jest zasada mówiąca, że środki pochodzące z dotacji państwowych dla samorządów nie mogą być gromadzone na lokatach bankowych.

"Leżą one na rachunkach nieoprocentowanych, a z tego faktu korzyści czerpie tylko bank. Nie wiem dlaczego w ten sposób ogranicza się dochody finansów publicznych, a skarżymy się, że mamy za duży deficyt" - ocenił profesor.

Regulski uważa, że w przyszłości należałoby wzmocnić starania, mające na celu zwiększenie zaangażowania mieszkańców w sprawy lokalne. "Procesy społeczne następują wolniej niż zmiany legislacyjne. Najłatwiej zmienić prawo, ludzką mentalność zmienia się przez pokolenia" - powiedział.

Jak zauważył przez ostatnie 20 lat nie podjęto wystarczających wysiłków, żeby ten proces przyspieszyć. W opinii profesora potrzebne są odpowiednie działania edukacyjne - począwszy od przedszkola - oraz wsparcie dla organizacji pozarządowych.

Czytaj także: Limity finansowe dla komitetów wyborczych>>

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

REKLAMA

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

REKLAMA