Ustawa o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej weszła w życie

Ustawa budziła kontrowersje jeszcze przed wejściem w życie. Zanim zaczęła obowiązywać, już została znowelizowana, by usunąć luki prawne, choć prace nad nią trwały kilka lat. Ponieważ samorządy alarmują, że nie ma pieniędzy na jej realizację, planowana jest kolejna nowelizacja, która odsunie w czasie niektóre z proponowanych przez nią rozwiązań. Temu z kolei sprzeciwiają się rodzice zastępczy i wspierające ich organizacje pozarządowe.

"To nie jest ustawa, żeby zadowolić samorządy i żeby radni byli zadowoleni, ale żeby pomóc dzieciom i ich rodzinom. Trzeba to przyjąć, choć niektóre jej zapisy są niedoskonałe" - mówi w rozmowie z PAP przewodnicząca Koalicji na Rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej Joanna Luberadzka-Gruca.

W myśl ustawy umieszczenie dzieci w pieczy zastępczej możliwe będzie po wyczerpaniu wszystkich sposobów wsparcia rodziny, chyba że wymaga tego ich bezpieczeństwo. Domy dziecka mają być przeznaczone jedynie dla starszych dzieci, które nie znalazły miejsca w rodzinach zastępczych lub wymagają specjalistycznej opieki.

Ustawa wprowadza funkcję asystenta rodziny, który ma pomóc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, wspierać w prowadzeniu domu i innych codziennych czynnościach. Jeśli konieczne będzie odebranie dzieci z rodziny biologicznej, powinny one trafiać do rodzinnej pieczy zastępczej (rodzina zastępcza lub rodzinny dom dziecka).

Ustawa wprowadza tzw. rodziny pomocowe, które mają pomagać rodzicom zastępczym (dzięki temu będą mogli np. pójść na urlop). Wprowadza także funkcję koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, który sprawować ma opiekę nad rodzinami zastępczymi: m.in. pomagać w pracy z rodziną biologiczną, ułatwiać poszukiwanie specjalistycznego wsparcia, zgłaszać do ośrodków adopcyjnych dzieci z uregulowaną sytuacją prawną, pomagać usamodzielniającym się wychowankom.

"Myślę, że jeśli chodzi o koordynatorów i organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, to w gruncie rzeczy zmieni się niewiele. Już dziś widać, że w zdecydowanej większości powiatów organizatorami rodzinnej pieczy zastępczej będą powiatowe centra pomocy rodzinie (pcpr), tak jak do tej pory. Pewnie zostanie wyodrębniona komórka, która się tym będzie zajmować, a osoby, które się do tej pory tym zajmowały, przestaną być pracownikami socjalnymi, zostaną koordynatorami. To są trochę takie zmiany kosmetyczne, ale to jest etap przejściowy" - mówi Luberadzka-Gruca.