Zwrot bonifikaty musi być proporcjonalny do niewydanej kwoty

Uchwała Sądu Najwyższego jest odpowiedzią na pytanie prawne sądu rozpatrującego sprawę o zwrot bonifikaty uzyskanej przez Annę F. i Katarzynę K. od gminy miasta Gdańska przy wykupie mieszkania komunalnego.

Umowa sprzedaży była zawarta w czerwcu 2006 r. Cena mieszkania została ustalona na 78,8 tys. zł. Gmina udzieliła nabywczyniom upustu w wysokości 90 proc. tej ceny. W kwietniu 2008 r. właścicielki lokum sprzedały je za 293 tys. zł. W listopadzie 2008 r. za pieniądze z tej transakcji kupiły na współwłasność nowe mieszkanie. Zapłaciły za nie 234 tys. zł.

W 2011 r. gmina zażądała od nich zwrotu całej bonifikaty. Jako podstawę wskazała art. 68 ust. 2 ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z tym przepisem, jeśli nabywca mieszkania zbył je przed upływem pięciu lat od dnia nabycia, musi zwrócić kwotę równą zwaloryzowanej bonifikacie udzielonej przy wykupie. W ust. 2a art. 68 ustawy wskazano sytuacje, w których można sprzedać wykupione lokum wcześniej bez obowiązku zwrotu bonifikaty. Zgodnie z pkt 5 tego przepisu nie oddaje się upustu, jeśli środki z tej transakcji "przeznaczone zostaną w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe".

Na ten właśnie przepis powołały się Anna F. i Katarzyna K., odmawiając zwrotu bonifikaty. Gmina wystąpiła więc przeciwko nim do sądu.

Sąd I instancji uwzględnił żądanie gminy w całości. Przyznał gminie od każdej z kontrahentek po 37,6 tys. zł z odsetkami. Według niego art. 68 ust. 2a pkt 5 ustawy ich nie dotyczy. Sąd argumentował, że od obowiązku zwrotu bonifikaty uwalnia tylko przeznaczenie na nabycie innego mieszkania całej kwoty uzyskanej ze sprzedaży. Zaznaczył, że ustawodawca nie przewidział, iż w razie wydania na ten cel tylko części pieniędzy, obowiązek zwrotu obejmuje tylko część bonifikaty.

Sąd II instancji rozpatrujący apelację kobiet nie był pewny tej interpretacji. Uznał, że w sprawie musi się wypowiedzieć Sąd Najwyższy. W uzasadnieniu pytania prawnego przytoczył argumenty przemawiające za stanowiskiem sądu I instancji, a także za koncepcją proporcjonalnego zwrotu.

Zdaniem sądu w razie przyjęcia, że w art. 68 ust. 2a pkt 5 ustawy mamy do czynienia z wyjątkiem od zasady zwrotu bonifikaty przewidzianej w art. 68 ust. 2, rację miałby sąd I instancji. Wyjątki od zasady trzeba bowiem interpretować ściśle.