REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Budżety samorządów w 2021 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Budżety samorządów w 2021 r.
Budżety samorządów w 2021 r.
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Budżety samorządów w 2021 r. - jakie zmiany wprowadzono ze względu na pandemię COVID-19? Z dniem 1 stycznia 2021 r. weszły w życie przepisy ustawy z 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 (tzw. ustawa okołobudżetowa), w tym między innymi regulacje umożliwiające równoważenie budżetów samorządowych i poluzowanie reguły fiskalnej.

Budżety samorządów koronawirus

Ustawa okołobudżetowa umożliwia elastyczne gospodarowanie środkami publicznymi w ramach budżetów jednostek samorządu terytorialnego w roku 2021. Obowiązujące od nowego roku przepisy stanowią powtórzenie rozwiązań stosowanych już w odniesieniu do zeszłorocznych budżetów na podstawie przepisów tarczy antykryzysowej.

REKLAMA

Z dniem 1 stycznia 2021 r. weszły w życie przepisy ustawy z 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 (dalej: ustawa okołobudżetowa), w tym między innymi regulacje umożliwiające równoważenie budżetów samorządowych i poluzowanie reguły fiskalnej poprzez - obowiązujące w odniesieniu do 2021 r. - wyłączenie stosowania przepisów art. 242, art. 243 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: u.f.p.).

WAŻNE

W 2021 r. wydatki bieżące będą mogły być wyższe niż dochody bieżące o kwotę wydatków ponoszonych w celu realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 w części, w jakiej zostały sfinansowane środkami własnymi.

Budżet jednostki samorządu terytorialnego dochody i wydatki

REKLAMA

Zgodnie z art. 242 u.f.p. co do zasady funkcjonuje generalna reguła równoważenia budżetu jednostki samorządu terytorialnego w części dotyczącej dochodów i wydatków bieżących. W czasie obowiązywania stanu pandemii powodowanej COVID-19, gdzie samorządy odnotowują znaczny wzrost wydatków przy jednoczesnym drastycznym spadku uzyskiwanych dochodów, utrzymanie rygoru zrównoważonego budżetu jest praktycznie niewykonalne.

Do końca ubiegłego roku zastosowanie miały wprowadzone wiosną ubiegłego roku przepisy art. 15zoa ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: ustawa o COVID-19). Te jednak odnosiły się do złagodzenia wymogu w zakresie równoważenia strony bieżącej budżetu samorządowego wyłącznie w 2020 r. Zatem w tej formie przestały obowiązywać z 31 grudnia 2020 r. Ustawodawca stosunkowo długo utrzymywał stan niepewności co do wprowadzenia analogicznych rozwiązań w odniesieniu do budżetów samorządowych obowiązujących w roku 2021, co w znacznej mierze utrudniło ich projektowanie i późniejsze uchwalenie, niemniej jednak lepiej późno niż wcale.

Strona bieżąca budżetu w 2021 r.

Na podstawie art. 78 ustawy okołobudżetowej relacja dochodów i wydatków bieżących, o której mowa w art. 242 u.f.p., ustalana przez jednostkę samorządu terytorialnego na rok 2021, może zostać przekroczona o kwotę:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. planowanych wydatków bieżących ponoszonych w celu realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 w rozumieniu ustawy o COVID-19, w części, w jakiej zostały sfinansowane dochodami majątkowymi lub przychodami, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 1-4 i 7 ustawy o finansach publicznych, tj. odpowiednio pochodzącymi z:
  • sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego,
  • kredytów,
  • pożyczek,
  • prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego, lub
  • spłaty udzielonych pożyczek w latach ubiegłych;
  1. planowanego ubytku w dochodach, będącego skutkiem wystąpienia COVID-19.

Na koniec roku budżetowego 2021 ocena spełnienia zasady określonej w art. 242 ustawy o finansach publicznych następuje z uwzględnieniem wykonanych wydatków bieżących ponoszonych w celu realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 oraz ubytku w wykonanych dochodach, będącego skutkiem wystąpienia COVID-19.

Czym jest ubytek w dochodach? 

Zgodnie z definicją legalną wskazaną w art. 78 ust. 2 i ust. 3 rozumiemy odpowiednio:

  • ubytek w dochodach jednostki samorządu terytorialnego jako zmniejszenie dochodów w skutek wystąpienia COVID-19, obliczone jako różnica między dochodami jednostki planowanymi w uchwale budżetowej na rok 2021 a prognozami dochodów na rok 2021 wykazanymi przez jednostkę w wieloletniej prognozie finansowej obowiązującej na dzień 31 marca 2020 r.;
  • dochody jednostki samorządu terytorialnego jako dochody bieżące, pomniejszone o dochody z tytułu subwencji ogólnej oraz dotacji i środków przeznaczonych na cele bieżące.

Reguła ograniczenia zadłużenia

Reguła ograniczenia zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego określona w art. 243 ust. 1 u.f.p. wyklucza możliwość, aby realizacja budżetu w danym roku oraz w każdym następnych roku spowodowała, że relacja 1) łącznej kwoty z tytułu: spłat kredytów i pożyczek wraz z wydatkami na obsługę zobowiązań, w tym odsetkami od kredytów i pożyczek, wykupów papierów wartościowych, spłat rat zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego oraz potencjalnych spłat kwot z udzielonych poręczeń i gwarancji, w stosunku do 2) planowanych dochodów bieżących, przekroczyła średnią arytmetyczną z obliczonych dla ostatnich siedmiu lat relacji jej dochodów bieżących pomniejszonych o wydatki bieżące do dochodów bieżących budżetu.

Indywidualny wskaźnik zadłużenia w 2021 r.

Regulacja zawarta w art. 79 ust. 1 ustawy okołobudżetowej przewiduje, że ograniczenia zadłużenia określonego w art. 243 ust. 1 u.f.p. w zakresie spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego nie stosuje się do:

  • wykupów papierów wartościowych,
  • spłaty rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi odsetkami i dyskontem,

odpowiednio emitowanych lub zaciągniętych w roku 2021 do równowartości kwoty ubytku w wykonanych dochodach jednostki, będącego skutkiem wystąpienia COVID-19 - przy stosowaniu odpowiednio przepisów art. 78 ust. 2-4 ustawy okołobudżetowej.

REKLAMA

Należy mieć na uwadze, że zaciągnięcie zobowiązań, o których mowa w art. 79 ust. 1 ustawy okołobudżetowej, nie może zagrażać realizacji zadań publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego w roku budżetowym i latach następnych. Jednocześnie właściwa regionalna izba obrachunkowa, wydając opinię o możliwości spłaty tych zobowiązań, ocenia w szczególności wpływ planowanych zobowiązań na realizację zadań publicznych.

Ustalając relację ograniczającą wysokość spłaty długu jednostki samorządu terytorialnego na rok 2022 i lata kolejne, wydatki bieżące budżetu tej jednostki podlegają pomniejszeniu o wydatki bieżące poniesione w roku 2021 w celu realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19.

Przepis art. 80 ustawy okołobudżetowej wskazuje, że na koniec roku budżetowego 2021 łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego nie może przekroczyć 80% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym. Przy czym w trakcie roku budżetowego 2021 łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec kwartału nie może przekraczać 80% planowanych w danym roku budżetowym dochodów tej jednostki. Niemniej jednak obie wskazane wcześniej relacje mogą być niezachowane jedynie w przypadku, gdy jednostka samorządu terytorialnego spełnia ograniczenia w zakresie spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego, określone w art. 243 ust. 1 u.f.p., bez zastosowania wyłączenia określonego w art. 79 ust. 1 ustawy okołobudżetowej.

Krzysztof Adamczyk

audytor wewnętrzny z praktyką w jednostkach samorządu terytorialnego, ekspert w zakresie inwestycji i zarządzania projektami, dziennikarz specjalizujący się w tematyce prawa samorządowego, finansów publicznych oraz zamówień publicznych

Podstawy prawne

  • art. 78, art. 79, art. 80, art. 91 ustawy z 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 (druk nr 641, ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw)

  • art. 242, art. 243 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost. zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1175)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Czy Polska wprowadzi kontrole?

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Czy Polska wprowadzi kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów?

Premier D. Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

REKLAMA

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

Nowe standardy żywienia w szpitalach 2025: Ministerstwo Zdrowia wprowadza obowiązkowe diety dla pacjentów [PROJEKT]

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia, które ma ujednolicić standardy żywienia pacjentów w szpitalach. Zmiany mają zagwarantować zdrowe, zbilansowane i dostosowane do stanu zdrowia posiłki, a także zwiększyć transparentność i jakość usług cateringowych w placówkach medycznych.

REKLAMA